Muhammed Hamidullah - Türkiye Diyanet Vakfı

GDO tabiatı değiştirmektir diyorsunuz.
Bu değiştirmek hangi yönde
serbest, hangi yönde yasaktır
Ben, değiştirmek olduğu için yasak
olmadığını söylüyorum. Yaptığımız
zaten hep değiştirmektir, vazifemiz
budur, ortalığı değiştirmektir,
park, bahçe yapmak da tabiatı değiştirmektir.
Orayı yıkıp, tahrip etmek
de tabiatı değiştirmektir. Ama biri,
tashih ve geliştirme yönünde değiştirmektir,
biri tahrip ve bozma yönünde
değiştirmektir; ama değiştirmektir.
O zaman değiştirmenin maksadına
bakacağız. Ne için yapılıyor bu
değiştirme Eğer değiştirme dinin
meşru gördüğü istikamette ise… Ki
dinin beş temel maksadı vardır. Bakınız,
bu Makâsıdu’ş-Şeriati’l-İslamiye:
İslam Şeriatının Maksatları, gayeleri
demek. Kur’an’da açık nas bulunmayan
yerlerde makâsıdu’ş-şeriaya bakılır.
Dinin beş temel maksadı vardır:
Canı muhafaza, nesli muhafaza, aklı
muhafaza, malı muhafaza, dini muhafaza.
Bu beş şeyi ihlal edip etmediğine
bakacağız. Bunları ihlal ediyorsa,
önce maksat itibarıyla, niyet itibarıyla
bu beş şeyden birini ihlal maksadıyla
yapılıyorsa, buna cevaz vermek
mümkün değildir. Maksat bu olmamakla
beraber, sonuç bunlardan birini
tahribe yönelikse, o zaman yine
cevaz vermek mümkün değil.
O zaman, tabiatın tağyiri, eğer
dinin korunmak üzere ön planda
tuttuğu beş temele mugayirse yasaktır,
beş temele mugayir değilse mübahtır,
serbesttir. İlmin geliştirilmesi
için yapılıyorsa, her halukârda serbesttir.
Yani, birini tahrip sonucunu
doğuruyorsa bile, bu zararı öğrenip
ondan kaçınmanın tedbirlerini sağlamak
için yapılacaksa o zaman yine
mübah olur, çünkü maksat burada
daha büyük bir maksat için küçük
bir zararı göze almak anlamına gelir.
Genetik değiştirme, organizmanın tabiat tarafından,
Müslüman mümin tabiriyle Allah tarafından
yaratılmış şeklini mutlak anlamda değiştirmeye bir
hüküm veremeyeceğimize göre, yasak olan veya serbest
olan hangi tip değiştirmeler olabilir
Genel hükmünü biraz önce söyledim. Şimdi, özel
hükmüne gelelim, örnekleriyle verelim. Mesela
mutlak yaratılışta katır diye bir hayvan var mı Yok
böyle bir hayvan. Ama atla eşek birleşiyor, anası at
babası eşek, anası eşek babası at, iki tipi var onun da,
biri çok yaygın, öteki yaygın değil. Arap dilinde bunların
isimleri farklı ama ikisi de katır. Bakınız, tabiatı
değiştirmek bu işde; mesela şu anda Tarım Bakanlığı,
Anadolu’da yerli sığırların döllendirilmesini tamamen
yasaklamıştır mesela. Hep Hollanda Holştayn cinsi
ineklerde suni döllenme yapılıyor. Bakınız, bu işde tabiatı
değiştirmektir. Ama tabiatı değiştirmek, bir cinsin
ıslahı istikametinde, daha yüksek verim almak,
daha faydalı olmak istikametinde yapılıyor. Bir şeyin
dejenere olması, bozulması maksadıyla yapılmıyor.
Şimdi, yerli bir ineğimize Hollanda menşeli Holştayn
bir boğanın spermleri zerkedildiği zaman, o bizim
yerli ineğimiz bir süre sonra Hollanda ineği haline
gelmeye başlıyor. Onun yavrusu melez, o melezin
bir daha yavrusu oluyor, baba yine hep Hollanda.
Bir bakıyorsunuz ki, 200 - 300 kiloluk hayvan, 1 tonluk,
2 tonluk dev hayvan haline geliyor, günde 30 -
40 kilo süt verir hale geliyor. Peki, acaba bunun eti
ve sütü zararlı mı, faydalı mı Bunun neticesini alabilmek
için, belirli bir prosedür, uzun bir zamana ihtiyaç
var; beş sene, on sene, yirmi sene. Suni döllenmeyle
elde edilen ineklerin etini yiyenler şöyle oldular, sütlerini
içenler böyle oldular, 10 bin kişide, şu kadar kişide
şu görüldü… Bilimsel verilerle bunun ortaya konulması
lazım.
İkinci unsur, dedik ki, fayda veya zarar istikametinde.
Bunun da, fayda veya zararın iki yönden ele
alınması gerekiyor: Biri, hemen o anda acil fayda veya
zarar. Hemen bakıyorsunuz birdenbire sonuca varılebiliyor.
Ama bir de ileride nereye varır bu Ona da
hemze ile ecil diyoruz, buna ayınla acil diyoruz, ötekine
hemze ile ecil diyoruz, tecil edilmiş yani. Modern
tabirle, kısa vadeli, orta vadeli, uzun vadeli. Tabii bugün
elimizde bulunan verilerden yararlanarak ileriye
bir bakış yapmamız gerekecek. O bakışı yapabilmek
için de elimizde yeteri kadar veri olması lazım.
GDO’larla ilgili, genetiği değiştirilmiş ürünlerle ilgili
veriler, bugün literatürü takip ettiğimiz takdirde,
www.diyanetvakfi.org.tr TÜRKİYE DİYANET VAKFI HABER BÜLTENİ 27 >