Muhammed Hamidullah - Türkiye Diyanet Vakfı
Muhammed Hamidullah - Türkiye Diyanet Vakfı
Muhammed Hamidullah - Türkiye Diyanet Vakfı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Sudan ‚ a<br />
Kurban<br />
Halil ÖZKIRLI<br />
TDV BİM Müdürlüğü - Programcı<br />
Coğrafi Konumu : Afrika kıtasının kuzeydoğusunda<br />
yer alan Sudan; kıtanın en geniş<br />
ülkesidir.<br />
Yüzölçümü : 2.505.813 km²<br />
Başkenti<br />
İklimi<br />
Dil<br />
: Hartum<br />
: Kuzeyinde çöl bölgesinde tropik<br />
karasal, güneyinde ekvator tipi<br />
iklim sürer.<br />
: Resmi dili Arapça, bunun yanı<br />
sıra Nil-Sahra, Nijer Kordofan<br />
ve Hami-Sami dil ailelerine giren<br />
yaklaşık 30 ayrı dil konuşuluyor.<br />
Para Birimi : Sudan Dinarı<br />
Dini : Nüfusun %75’i Müslüman,<br />
%5’i Hıristiyan, %20’si diğer<br />
(Animizm ve yerel dinler)<br />
Tarihi ve Politik Bilgiler<br />
T<br />
arihi kaynaklarda Sudan ismi, Arapların<br />
Afrika’ya girdikten sonra siyahların yaşadığı<br />
Kızıldeniz kıyılarından başlayarak, Batı Afrika’ya kadar<br />
uzanan geniş bir alana Biladu’s – Sudan (Siyahlar<br />
Ülkesi) adını vermelerinden kaynaklanmaktadır.<br />
Daha sonra “Bilad” kelimesi atılarak bu bölgeye Sudan<br />
denmiştir.<br />
Mısır’ın 639 yılında Amr İbnu’l As tarafından fethedilmesinden<br />
sonra bu bölgeye yerleşen Müslümanlar<br />
kısa süre sonra ticaret için Sudan pazarlarına gitmeye<br />
başlamış, Sudanlılar da İslam’ı ilk olarak bu tüccarlar<br />
sayesinde tanımışlar. Osmanlı İmparatorluğu’nun Mısır<br />
Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa Sudan toprakları-<br />
nı 1821 yılında fethetmiş, 1881 yılında<br />
Muhammet Ahmet El-Mehdi<br />
önderliğinde ayaklanan Sudan halkı<br />
Osmanlı ordularını yenip, bağımsızlığını<br />
kazanmış. Ancak, 1889 yılında<br />
bu kez İngiliz işgaline uğramış<br />
ve işgal 1956 yılına kadar sürmüştür.<br />
Malumunuz üzere ülkedeki savaş bir<br />
din savaşı değildir. Yerel ve Arap kabilelerinin<br />
hayvancılık ve tarımla geçindiği<br />
bu bölgede; su kaynakları ve<br />
otlakların paylaşımı ile son yıllarda<br />
zengin petrol ve doğalgaz kaynaklarının<br />
paylaşımı konusunda uyuşmazlıklar<br />
nedeniyle 2003 yılında yerel<br />
bir isyanın ardından, Arap kabileleri<br />
ile hükümet tarafından kurulan<br />
ve desteklenen milis kuvvetleri<br />
(Janjavid) arasında çatışmalar başlamış,<br />
çok sayıda insan ölmüştür. Sudan<br />
başta A.B.D. olmak üzere büyük<br />
devletlerin yoğun baskısı altındadır.<br />
Sivil savaş sonrası 9 Ocak 2005 tarihinde<br />
Sudan’ın güney bölgesinde<br />
Güney Sudan devleti, defacto olarak<br />
özerkliğini ilan etmiştir. Ancak, Kuzey<br />
Sudan tarafından tanınmamaktadır.<br />
Petrol endüstrisi olarak dünyanın<br />
en hızlı gelişen ülkelerinden birisi<br />
olan Sudan, yine dünyanın en<br />
büyük gaz rezervlerine sahip ülkeleri<br />
arasındadır. Halkı hayvancılık<br />
< 14<br />
TÜRKİYE DİYANET VAKFI HABER BÜLTENİ<br />
www.diyanetvakfi.org.tr
Change language