RÖPORTAJ: Prof. Dr. Mehmet AYDIN - DEM

Siyaset büyük kararların alındığı büyük adımların atıldığı dolayısıyla o ölçüde
iyiliklerin veya kötülüklerin ortaya çıktığı başka bir deyişle büyük günahların ve sevapların işlendiği bir
alandır. İnşallah Allah bana, bize iyilikle yürümeyi, sevap işlemeyi nasip eder.
“Değer ile birlikte yürüyen siyaset.” dediniz bunun
gerçekleşme şartları nedir sizce
Tabi bu kolay değil. İmkânsız mı Biraz önce
söyledim: O da değil. Demokrasi bu gün için onu
başarmaya çalışıyor. Demokrasi pek çok önemli
özelliğinin yanında bazı ana değerlere dayanan bir
rejimdir. İnsan onuruna saygısı olmayan bir rejime
demokrasi denmez. İçinde adaletin yer almadığı
bir yönetim biçimi demokrasi değildir. Şeffaflığı
reddeden bir anlayış demokratik olmaz. Ne yapıyorsanız
toplumun gözü önünde yapacaksınız.
Toplum bilecek, görecek ki hesap sorsun. Dolayısıyla
hesap sormayı ortadan kaldıran, şeffaflığı
ortadan kaldıran bir siyaset, demokratik bir siyaset
olamaz. Bu yüzden demokratik bir şeffaflık,
demokratik bir hesap sorma ve hesap verme mekanizması,
bir yönetim şeklini “demokrasi” yapar;
demokratik bir laiklik anlayışı da doğrudan değerlerle
yürüyen bir siyasette önem kazanır.
Kendi siyaset yaklaşımınızı nasıl tanımlarsınız
Bunu siyasete girişimde, usul öyle olduğu için,
düzenlenen törende söylediğim sözlerle anlatayım.
Bazı arkadaşlar benden uzun ve felsefi bir
konuşma beklemiş bu törende. Çünkü orada beni
tanıyan beş yüze yakın kişi vardı. Zannediyorum
üç veya dört cümle söyledim. O kadar. Ama
o cümleler hala söyleniyor. Hepimiz biliyoruz ki
siyaset büyük adımların atıldığı, büyük kararların
verildiği bir alan. Sizin attığınız adımlara göre ülkenin
ekonomisi şekilleniyor. Bir basiretsiz karar
milyonların hayatını cehenneme çevirebiliyor. Yahut
bir karar sizi savaşın içine sürükleyebiliyor. Bir
başka karar ise sizi barışa götürebiliyor. Dedim ki
siyaset büyük kararların alındığı büyük adımların
atıldığı dolayısıyla o ölçüde iyiliklerin veya
kötülüklerin ortaya çıktığı başka bir deyişle büyük
günahların ve sevapların işlendiği bir alandır.
İnşallah Allah bana, bize iyilikle yürümeyi, sevap
işlemeyi nasip eder. Dile getirmem belki tevazu
sınırını zorlayacak ama benim siyaset anlayışımın
temelinde böyle bir hassasiyet yatıyor. Belki de Farabi
üzerine çalışmalar için ömrünüzün en verimli
beş senesini vermiş olmanızdan kaynaklanan bir
sorumluluktur bu. Sadece sizin bir parmağınız bir
ülkeyi savaşa sokabilir veya sokmayabilir. Bir tek
oy, bir oy toplamı “çoğunluk”a dönüşebilir. Mecliste
parmak kaldırmanız bir konferansta parmak
kaldırıp “ben de bir şey söyleyebilir miyim” gibi bir
durum değildir. Siyaset kadar zor bir iş yoktur.
Ama her halükarda birileri siyaset yapmak gibi bir
görevi yerine getirmek zorundadır. “Siyasetsiz hayat
olmaz”; siyasetsiz toplumsal hayat olmaz.
İsterseniz burada tekrar siyaseti beseleyecek değerler
alanına geçelim. Siyaset alanında değer adına
ortaya konanların tamamı beşeri bir inşa mıdır
yoksa bunun ötesine geçen bir boyutu var mıdır
Evet! Felsefenin çok önemli bir sorusudur bu.
Fakat onun cevabı o kadar kolay değildir. Niye
cevabı o kadar kolay değildir Çünkü kaynaklar
bir yerde örtüşebiliyor. Mesela diyelim ki Kur’an-ı
Kerim’in kendi öğretisi içerisinde değerleri sıralamaya
çalışırsak görecek olduğunuz şey Kur’an’ın
o değerlerin çoğuna “maruf” dediğidir. ‘Bilinen değer’
diyor Kur’an: Ye’murune bi’l-maruf ve yenhevne
ani’l-münker. Yani birine maruf diğerine münker
diyor. Sadece maruf demesi bile onların zaten var
olduğunu gösterir. Başka türlü marufun bir anlamı
olmaz. Yani bunlar insanın irfanı içerisinde olan
şeylerdir. Buna çok tipik başka bir örnek vereyim.
Batıda ben bu örneği verdiğim zaman hakikaten
bazen şaşırıyorlar. Diyorum ki bakın Peygamber
geliyor insanlara diyor ki “doğru budur”. Ama
onun doğru tarifine itibar etmeyenler “hayır bizce
bu yanlıştır” demenin ötesine geçiyor ve onu
doğru kabul edenleri öldürüyorlar. Bu durum
karşısında Hz. Peygamber ne yapıyor Kendisine
ilk inananları Habeşistan’a gönderiyor. Peki niye
Habeşistan’a gönderiyor Çünkü oradaki kralın
adil biri olduğunu biliyor. Habeşistan kralı Necaşi,
adaletiyle maruf biridir. Demek ki bir insan iyi
bir Hıristiyan olur adil olur, iyi bir Müslüman olur;
adil olur iyi bir Musevi olur adil olur; Kur’an-ı
Kerim’in maruf kelimesini kullanması bundandır.
Zaten değerler vahiy tarihi içerisinde maruftur.
46 DEM DERGİ | YIL 2 SAYI 5