RÖPORTAJ: Prof. Dr. Mehmet AYDIN - DEM

gelmiyor. Bu duruş bizim Avrupalılardan daha ahlaklı
olduğumuz anlamına asla gelmiyor. Ahlaki
hassasiyete daha bir önem vermemizin gereğine
ve onun hayata geçirilmesi için daha gayretli olmamız
gerektiğine inanıyorum. Bunu bir siyasetçi
olarak değil ömrünün kırka yakın yılını bu konuları
okutan bir hoca olarak bir öğretim üyesi olarak
söylüyorum. Söylenen sözlerin, gerçekleştirilen
eylemlerin doğuracağı sonuçları iyi hesap etmek
lazım, onlara bir de ahlaki açıdan bakmak lazım.
Bir cümle söylerken onun ne kadar doğru bilgiye
dayandığını bilmemiz gerektiğini anlamamız lazım.
Bizim en büyük sıkıntılarımızdan biri bilmeden
konuşmamızdır. Bunun için bizim kaynaklarımıza
da bir daha dönmemiz lazım. Bir defa bu değerler
konusunda bizim yeteri kadar bilgiye sahip
olmamız lazım. Mesela birileri kalkıp “Bunlar (yani
biz) toplumu sadaka toplumu haline getiriyorlar” diyor.
Sadaka kavramını bir çırpıda olumsuzlaştırdığının
farkında değil. Bunu demek yerine “sadaka
gibi bir değeri siyaset için kullanma” diyebilirsin
(Eğer öyle kullanan varsa). Kömür konusu da eleştiriliyor.
Biz, milletin parasından topluma yardım
ediyoruz. Biz kömürün parasını bakanlar kurulu
olarak cebimizden vermiyoruz ki. Sizin ödediğiniz
vergilerden veriyoruz. Dolayısıyla toplumun
imkânını topluma götürüyoruz. “Efendim bunlar
toplumu zekat sadaka toplumu haline getirdiler.” Arkadaşım
öyle değil. Zekât, sadaka kişinin çıkarıp
cebinden verdiği bir şeydir. İktidar partisi cebinden
vermiyor. Milletin parasını milletin bir ihtiyacını
acilen ortadan kaldırmak için tahsis ediyor. Bu
kadar. Ama biz orada hiç farkına varmadan sıdk,
sadaka, doğruluk gibi değerlere ilişkin kavramlarımızı
hırpalıyoruz. Bunu söylemem toplumun yoksul
kesimlerine sunacağı, sunmak zorunda olduğu
“iş ve aşı” devletin sosyal devlet çerçevesinde yerine
getirmesi gerektiği fikrine zarar getirmez ki!
Sorunuza cevap olarak şöyle bir şey daha ilave
edebilirim. Avrupa Birliğinin bana sorarsanız en
önemli taraflarından biri ve benim Avrupa birliğini
desteklememin en önemli sebeplerinden biri
sizin önünüze belli bir programın konulmasından
sonra bu programı uygulayıp uygulamamayı sizin
iradenize bırakıyor olmasıdır. Diyor ki eğer din ve
vicdan özgürlüğünü rahatsız eden bir yasan varsa
bunları kaldır. Toplumun görüşlerini dikkate
almayan bir yasan varsa bunları kaldır; yasalarını
demokratik bir standarda getir, diyor. Aslında bu
program, Avrupa birliğine üye olmanın değil Türkiye
içinde birlikte yaşamanın programıdır. Demokratikleşme,
Türkiye Avrupa birliğine üye olsun
olmasın, Türkiye içerisinde birlikte yaşamının
siyasi makro planıdır. Ama aynı zamanda şunları
da söylemekten, hatırlamaktan geri kalmıyoruz.
Güç düzeniyle ahlak düzenini birlikte düşün, insan
haklarıyla, temel değerlerle çatışmayan kültürel
farklılıkları zenginlik say, başkalarını –sözüm ona-
“medenileştirme” sevdasından vazgeç. Kısacası
eğer dünyada çok şey iyi gitmiyorsa, etik değerlerle
uyum içinde gitmiyorsa, ahlaki sorumluluk içinde
gitmiyorsa o zaman dünyayı pozitif istikamette hep
birlikte değiştirmemiz lazım. Gök kubbe altında
çok yeni bir şey yok. Aslında bu değerlerin bilgisine
vakıf olur, onlarla ilgili eksikleri tamamlarsak,
idealizme realizmi, realizme idealizmi kurban etmezsek,
birinin eşiğinde diğerini doğramazsak eksikliklerimize
rağmen bugünün düne göre daha iyi
olduğuna inanabiliriz. Yarının daha iyi olmaması
için hiçbir sebep yok. Ve bunların büyük bir kısmı
da bizim kültür dünyamızın ve kültür değerlerimizin
aşina olduğu şeylerdir. Eskiden farklı bir şekilde
ifade edilen bir, değeri bugün başka bir şekilde söyleyebilirsiniz.
Yani mesela eskiden Dicle kenarında
bir kuzunun ayağı çamura değince bunun hesabı bana
sorulur derken bugün de ben burada ciddi anlamda
enine boyuna bilip düşünüp karar almasam millet bunun
hesabını sorar şeklinde bir yaklaşım gösterebiliriz.
Dini inanca sahip ise buna “Allah da hesabını
sorar”ı ekleyebiliriz, eklemeliyiz.
Y IL 2 SAYI 5 | DEM DERGİ 51