You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ayşe Hanım <strong>Sokak</strong><br />
Ç<br />
engelköy Kaldırım Caddesi’nden Beyaz<br />
Köşkler Sokağa doğru uzanan bir ara sokaktır.<br />
Kuşçu Çıkmazı’na paralel bir sokaktır.<br />
<strong>Sokak</strong> adını Kanuni’nin torunu Ayşe Sultan’dan<br />
almaktadır. Ayşe Sultan, Kanuni Sultan Süleyman’ın<br />
torunu, Mihrimah Sultan ile Sadrazam Rüstem<br />
Paşa’nın kızıdır.<br />
Çengelköy Mahallesi<br />
Albay Hüsamettin Ertürk <strong>Sokak</strong><br />
Ç<br />
engelköy Caddesi ile Güzeltepe Caddesi’nin<br />
kesiştiği yerden başlayan sokak,<br />
Pazarkayığı Sokağı’na dek uzanmaktadır.<br />
<strong>Sokak</strong>, Dere <strong>Sokak</strong> ile kesişmektedir ve kesiştiği<br />
yerin sağında II. Mahmud Çeşmesi ve Hacı Ömer<br />
Camii Kütüphanesi bulunmaktadır. Bu sokağa adını<br />
Teşkilat-ı Mahsusa’nın son başkanı Albay Hüsamettin<br />
Ertürk’ten almaktadır. Hüsamettin Ertürk’ün<br />
İstanbul’da oturduğu iki yerden birisi Kadıköy’de<br />
Kuşdili <strong>Sokak</strong>ta bulunan Kuşdili Apartmanı’nın<br />
1 nolu dairesi idi. İkinci ev ise İstanbul Boğaziçi<br />
Beylerbeyi’nde Bostancıbaşı Abdullah Ağa Mahallesi,<br />
Nevnihal <strong>Sokak</strong>’ta 21 nolu köşktü.<br />
1874 İstanbul doğumlu olan Hüsamettin Ertürk; 13<br />
Haziran 1891’de girdiği Harbiye Mektebini, 20 Mart<br />
1894’de bitirerek Mülazımı sani olarak Türk Ordusunda<br />
hizmete başlamıştı. 13 Kasım 1899’da yüzbaşı,<br />
19 Ekim 1912’de binbaşı, 12 Temmuz 1916’da<br />
Kaymakam olmuştu. Emekli sandığında bulunan<br />
kayda göre “25 Kasım 1913’de bir sene izin verilerek<br />
hükümetin gizli teşkilatında istihdam edilmişti.” Bir<br />
başka deyişle Teşkilat-ı Mahsusa’ya katılmıştı. Teşkilatın<br />
merkezinde çalışmıştı. Enver Paşa Türkiye’den<br />
ayrılırken Teşkilatı, Hüsamettin Ertürk’ün liderliğine<br />
bırakmış ve ismini Umumu Âlem-i İslam İhtilali Teşkilatı<br />
olarak değiştirmişti. Milli Mücadele yıllarında<br />
Ankara ile yakın ilişkiler kurmuş ve İstanbul’da Türkiyenin<br />
kurtuluşu için çalışan Milli Müdafaa Grubunun<br />
başkanlığını üstlenmişti. Veliaht Abdülmecid’in<br />
Anadolu’ya geçmek isteğini ilk kez Ankara’ya o<br />
iletmişti. 1923 Seçimleri öncesi Alevi ve Bektaşi Dedelerini<br />
muhalefete geçmemeleri ve İkinci grubu<br />
desteklememeleri için etkilemeyi başarmıştı. 12<br />
Ağustos 1931’de Müstakil 7. Süvari Alayı’ndan albay<br />
rütbesinde iken emekli olmuştur. Daha sonra<br />
Ankara’ya taşınmış ve Ankara belediyesi İmar Müdürlüğü<br />
İstimlâk şubesinde ücretle çalışmıştır.<br />
Kaynak: (Samih Nafiz Tansu, İki Devrin Perde Arkası, Teşkilat-ı<br />
Mahsusa Başkanı Hüsamettin Ertürk, ilgi yayınları, 2011)<br />
Kanuni Sultan Süleyman, Ayşe Sultan’ın annesi<br />
Mihrimah Sultan’ı çok sever, bütün isteklerini yerine<br />
getirirdi. Onun için de Mihrimah Sultan’ı çok iyi<br />
yetiştirmiş ve ona çok iyi bir eğitim vermişti. Kanuni<br />
onu kendisi ile birlikte savaş meydanlarına bile götürmüştü.<br />
Mihrimah Sultan yaşamı boyunca devlet<br />
işlerinde çok söz sahibi olmuştu. Babasını Malta’ya<br />
sefer düzenlemeye ikna etmek için kendi parasıyla<br />
400 gemi yaptıracağına söz verdiği bile söylenir. Çok<br />
büyük bir servete sahipti. 1540-1548 yılları arasında<br />
Mimar Sinan’a Üsküdar’da cami (İskele Camii), medrese,<br />
ilkokul ve hastaneden oluşan büyük bir külliye<br />
yaptırmıştı. Ayrıca 1562-1565 yılları arasında gene<br />
Mimar Sinan’a İstanbul’un Edirnekapı semtinde<br />
cami, çeşme, hamam ve medreseden oluşan Mihrimah<br />
Sultan Camii ve külliyesini yaptırmıştı.<br />
Ayşe Sultan’ın babası Damad Rüstem Paşa; Kanuni<br />
Sultan Süleyman saltanatı döneminde 1544-1553<br />
ve 1555-1561 yılları arasında Sadrazamlık yapmıştı.<br />
Ayşe Sultan, 1561-1565 yılları arasında Kanuni Sultan<br />
Süleyman döneminde sadrazamlık yapmış olan,<br />
şişmanlığı ile ünlü Semiz Ali Paşa ile evlendirilmiş<br />
ve ondan Abdurrahman Bey, Mehmet Bey, Şehit<br />
Mustafa Paşa ve Osman Bey adlı dört oğlu olmuştu.<br />
Semiz Ali Paşa’nın 1580’de vefatı üzerine 6 Nisan<br />
1582’de Nişancı Feridun Bey (Paşa) ile evlenmiş ve<br />
bu eşini de ertesi yıl kaybetmişti. Bir rivayete göre<br />
Ayşe Sultan, ikinci eşinin ölümü sonrası 1590’da Aziz<br />
Mahmud Hüdâî Hazretleri ile de evlenmişti. Çok<br />
zengin bir kadın olan Ayşe Sultan, İmrahor Camii<br />
dışında, İmrahor Semti’nde kendi ismi ile anılan bir<br />
Celvetî Tekkesi, bir çeşme ve iki katlı bir darü’l-kurra<br />
yaptırmıştı. Üsküdar’da bir de sarayı vardı.<br />
Albay Hüsamettin Ertürk <strong>Sokak</strong><br />
Ayşe Hanım <strong>Sokak</strong><br />
Ağustos 1595’de oğlu ile hacca giden Ayşe Sultan,<br />
dönüşünden kısa bir zaman sonra Üsküdar’da Dedesi<br />
Rüstem Paşa’dan kalma Ayşe Sultan Sarayında<br />
vefat etmişti. Ayşe Hanım Sultan, Aziz Mahmud<br />
Hüdâî Hazretleri’nin türbesinin sol tarafında ve ilerisinde<br />
bulunan türbede medfundur.<br />
186 ÜSKÜDAR SOKAK İSİMLERİ TARİHÇESİ<br />
187
Change language