You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Eski Dibek Sokağı<br />
A<br />
rpa, buğday, mısır gibi tahılları tokmaklarla<br />
döverek un haline getirmekte kullanılan içi<br />
çukur taşa dibek denir. Eskiden harman yerlerinde<br />
ve yerleşim yerlerinin belli yerlerinde dibek<br />
bulunur, hasat sonrası insanlar ürünlerini burada un<br />
haline getirirlerdi. Muhtemelen bu sokakta da böyle<br />
bir dibek bulunuyordu.<br />
Şeyh Hamil Efendi Tekkesi Beylerbeyi, Arabacılar<br />
Sokağı ile Eski Dibek Sokağı’nın kesiştiği köşede bulunmaktaydı.<br />
Dergâhın kurucusu ve ilk Şeyhi Osman<br />
Efendizâde Seyyid Şeyh Mustafa İzzet Efendi’dir.<br />
Dergâhı 1880 yılı Ağustos ayında oğlu Mehmed<br />
Hâmil Efendi ile birlikte kuran Mustafa İzzet Efendi<br />
Halvetîyye’nin Şâbanî koluna mensuptu. Bu yüzden<br />
kısa bir süre sonra Şeyhlikten çekilerek dergâhı tamamen<br />
oğluna bırakmıştır (1883). Dergâh, haremlik<br />
(10 oda), selâmlık (6 oda) ve kubbeli semâhâneden<br />
oluşan ahşap yapı ile kâgir türbeden ibâretti. Bahçesi<br />
havuzluydu. Türbe kapısının üzerindeki kitâbede<br />
yazılı dörtlük, Üsküdar Selimiye Nakşî Dergâhı Şeyhi<br />
Mehmed Said Efendi’ye (vef. 1895) aittir :<br />
Tekkenin müştemilatında bulunan çeşme, Eski Dibek<br />
Sokağı´nda ve Şeyh Hâmil Efendi Tekkesi´nin<br />
türbe duvarına yaslanmış olarak durmaktadır. Kitabesine<br />
göre 1872 yılında yapılmıştır. Çeşmenin<br />
sağındaki yan ayna taşında: ”Bismillahirrahmanirrahim”;<br />
solunda ise: “Ve cealnâ minel mâi külle şey´in<br />
hay” (biz bütün canlıları sudan yarattık) yazılıdır. Bu<br />
çeşme Berber Ömer Efendi tarafından 1945 yılında<br />
yeniden ihya edilmiştir.<br />
1986 yılında yapılan araştırmada ayna ve tekne mermerleri<br />
kırık, musluğu koparılmış ve suyu akmaz durumda<br />
idi. 12/01/2005 tarihinde yapılan kontrolde<br />
çeşmenin yenilendiği suyunun akmadığı görülmüştür.<br />
Fıstıklı <strong>Sokak</strong><br />
Ü<br />
sküdar’ın Beylerbeyi Mahallesi’nin sokaklarındandır.<br />
Yeniyol Sokağı’nı Yalıboyu<br />
Caddesi’ne bağlayan sokaktır. Kılıç Sokağı<br />
Fıstıklı <strong>Sokak</strong><br />
ile kesişen sokak Havuzbaşı <strong>Sokak</strong> ile paralel uzanmaktadır.<br />
<strong>Sokak</strong> adını Beylerbeyi Fıstıklı semtinden<br />
almaktadır. Fıstık ağaçları nedeni ile bu semte Fıstıklı<br />
adı verilmiştir. Beylerbeyi İstovraz’da bulunan sokağın<br />
eski adı Fıstıklı Orta <strong>Sokak</strong>’tı.<br />
Fıstıklı Mescit <strong>Sokak</strong><br />
B<br />
eylerbeyi Mahallesi <strong>Sokak</strong>larındandır. Beybostanı<br />
<strong>Sokak</strong>’tan Palmiye Evlerine kadar C<br />
şeklinde uzanan uzunca bir çıkmaz sokaktır.<br />
Abdullah Ağa Caddesi ile bir noktada kesişmektedir.<br />
Bu sokağın sonundan 126 basamakla köprüye<br />
çıkılmaktadır. <strong>Sokak</strong> adını Emin Efendi (vef. 1845)<br />
tarafından yaptırılan ve şimdi yıkılmış olan Fıstıklı<br />
Mescid Camii’nden almaktadır.<br />
Boğaziçi Köprüsü son durağın hemen altında, altından<br />
geçen bir dere ve yemyeşil bostan ve ağaçları<br />
ile el değmemiş bir İstanbul köşesinin içinden geçen<br />
bir sokaktır. Trabzonlular Lokali, yeni adı ile Trabzon<br />
Kültür Derneği bu sokağın başındadır.<br />
Hasır <strong>Sokak</strong><br />
B<br />
eylerbeyi Mahallesi sokaklarındandır. Canan<br />
<strong>Sokak</strong>’tan ayrılan bir çıkmaz sokaktır. <strong>Sokak</strong><br />
adını, 1890’lı yıllarda Beylerbeyi’nde İstavroz<br />
Çayırı’nda bir hamam işleten ve bu sokakta oturan<br />
Hasırcızâde Amir Tahir Efendi’den almaktadır.<br />
Havuzbaşı <strong>Sokak</strong><br />
Y<br />
eniyol ve Havuzbaşı Dereüstü sokaklarını<br />
Çengelköy ve Yalıboyu Caddesi’ne bağlayan<br />
sokaktır. Mustafa Gümüşay Caddesi ile<br />
kesişen sokak Şeyh Nevruz Camii’nin üzerinde bulunduğu<br />
sokaktır.<br />
<strong>Sokak</strong> adını Çengelköy’de bir semt değil,<br />
Çengelköy’ü de kapsayan bir mahalle olan tarihî<br />
Havuzbaşı Mahallesi’nden almaktadır. Burada bulunan<br />
havuzun başı bir bekçi tarafından beklenilmekte<br />
idi. Şubat 1863’de Beylerbeyi’nde Havuzbaşı adlı<br />
mahallin Bekçisi Emin Ağa’nın servi ağaçlarını kesmesinin<br />
önlenmesi için Beylerbeyi halkı harekete<br />
geçmiş ve devlet de bu duruma müdahale ederek,<br />
ağaçların kesimi engellenmişti. Sultan II. Abdülhamid<br />
döneminde burası biraz daha imar edilmiş ve<br />
geliştirilmişti. Önce Havuzbaşı’ndaki saltanat konağı<br />
tamir edilmişti. Sonra orada bulunan kahve genişletilmiş,<br />
okul yapımı için arazi tahsis edilmiş, Havuzbaşı<br />
Meydanı’ndan başlayarak Beylerbeyi Karakolhanesi<br />
önüne kadar olan cadde şosesi ve kaldırımının<br />
tamiri yapılmıştı. Şeyh Abdullah Efendi Tekkesi,<br />
Kadiri Dergâhı ve Afganiler Dergâhı ile Havuzbaşı<br />
Camii burada bulunmaktadır. Şair Mehmed Âkif<br />
Ankara’ya geçmeden önce Havuzbaşı’nda büyük,<br />
beyaz bir köşkte oturmuştu. Döndükten sonra yine<br />
Havuzbaşı’nı tercih etmiş ve Havuzbaşında Nevruz<br />
camiinin biraz üstünde fıstık ağaçlarının arasında,<br />
bahçesinde büyük bir fıstık ağacı bulunduğu için<br />
“Fıstıklı Köşk” diye anılan Boğaz’a hâkim bir köşk<br />
Eski Dibek Sokağı<br />
134 ÜSKÜDAR SOKAK İSİMLERİ TARİHÇESİ<br />
135
Change language