Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Tebhirhanesi’nin ilk müdürü ve kâtibi Süleyman<br />
Neş’et Beydir (d. 1866). Süleyman Neş’et Bey, 1 Mayıs<br />
1894 günü 600 kuruş maaşla bu göreve atanmış<br />
ve ertesi sene 25 Nisan 1895’te ayni görev ve maaşla<br />
Gedikpaşa Tebhirhanesi’ne nakledilmişti. Ondan<br />
sonra bu işi yaklaşık 25 yıl kadar Prof. Dr. Ahmed<br />
Yüksel Özemre’nin baba tarafından dedesi olan Enderunlu<br />
Ahmed Refik Bey (1860-1927) ayda 6 altın<br />
lira maaşla ifâ etmişti. Mart 1906’da bir de tamirat<br />
geçiren tebhirhane; 11 Kasım 1908’de bakımsızlıktan<br />
kapanmak üzere olduğu şikâyeti ile incelemeye<br />
tabi tutulmuştu. Konu ile ilgili olarak hazırlanan 3<br />
Şubat 1909 tarihli uzman raporunda “Üsküdar’daki<br />
etüvlerin atıl durumda olduğu, bunların bir an evvel<br />
çalışır hale getirilmesi gerektiği” bildirilmişti. Bu<br />
inceleme sonrası II. Meşrutiyet’in ardından tebhirhaneler<br />
Müessesat-ı Hayriye-i Sıhhiye Müdüriyeti’ne<br />
bağlanınca yaşlı memurlar emekli edilip kadro<br />
gençleştirilmişti. Ayni yıl İstanbul’da çıkan kolera<br />
salgını nedeni ile ilave 125 geçici memur kaydedilip<br />
onlara da dezenfeksiyon usulü öğretilmişti. Tebhirhane<br />
memurları için resmi elbiseler yaptırılarak bir<br />
örnek giyinmeleri sağlanmıştı. 1911 yılında Üsküdar<br />
Tebhirhanesi müdürü ve kâtibi Hacı Mehmed Bey,<br />
makinisti de Bekir Efendi idi. Ayrıca; 4 birinci sınıf, 6<br />
ikinci sınıf, 7 üçüncü sınıf olmak üzere burada toplam<br />
17 tebhir memuru çalışmakta idi.<br />
3 Mart1912’de tebhirhaneler yeniden Şehremaneti<br />
Sıhhiye Müdüriyeti’ne bağlanınca her tebhirhaneye<br />
ayrıca bir hekim ile bir de eczacı tayin edilmişti. 1914<br />
yılında Üsküdar Tebhirhanesi’nde bir hekim, bir eczacı,<br />
bir idare memuru, 15 mubahhir (buharcı, etüv<br />
memuru), beş kavas (haberleşme için) olmak üzere<br />
toplam 24 kişi çalışmakta idi. 1915 yılında yürürlüğe<br />
giren, talimatnameye göre, tebhirhanelerin idari ve<br />
fenni bütün işleri Sıhhiye Müdüriyeti’ne bağlanmış<br />
ve tebhirhaneler bu kuruma bağlı müfettişlerce sık<br />
sık teftiş edilmişti. 1915 talimatnamesine göre her<br />
tebhirhane kadrosunda hekim, idare ve hesap memuru,<br />
sermakinist, müstahzır (dezenfektan hazırlayıcı),<br />
sermemur, makinist, memurlar, kavas, arabacı,<br />
seyis, kapıcı ve hademe bulunması öngörülmüştü.<br />
Teb(p)hirhane <strong>Sokak</strong><br />
Üsküdar Tebhirhanesi gerek kadro, gerekse malzeme<br />
yetersizliğinden dolayı Cumhuriyet döneminde<br />
yeterince çalışamamıştı. 1944-1957 yılları arasında<br />
diğer tebhirhanelerde olduğu gibi Üsküdar<br />
Tebhirhanesi’nde de; çiçek, tifo, tifüs, karma (tifo-tifüs),<br />
veba, kızıl, difteri, karahumma, kolera, menenjit<br />
aşıları yapılmıştı. İstanbul Belediyesi faaliyet raporlarına<br />
göre Üsküdar Tebhirhanesi’nin faaliyetlerine İstanbul<br />
Belediyesi tarafından 1980’de son verilmişti.<br />
Bu yıllardan sonra Üsküdar Tebhirhanesi de sadece,<br />
Büyükşehir Belediyesi Bulaşıcı Hastalıklarla Şube<br />
Müdürlüğü’nün Anadolu yakası ilaçlama ve dezenfeksiyon<br />
birimi olarak çalışmıştı.<br />
Kaynak: (Prof. Dr. Nuran Yıldırım, 1894’ten Günümüze Üsküdar<br />
Tebhirhanesi, Üsküdar Sempozyumu IV, S. 413)<br />
Tepsi Fırını <strong>Sokak</strong><br />
A<br />
ziz Mahmud Efendi Sokağı’nı Hâkimiyeti<br />
Milliye Caddesi’ne bağlayan sokaktır. Açık<br />
Türbe Çıkmaz Sokağı’na paralel uzanmaktadır.<br />
<strong>Sokak</strong> adını Selmanağa Çeşmesi ile Karacaoğlan<br />
Sokağı arasında bulunan Tepsi Fırını’ndan<br />
almaktadır. Tepsi Fırını <strong>Sokak</strong> Üsküdar’ın en önemli<br />
sokaklarından birisidir. Anadolu Üsküdar 1908<br />
Spor Kulübü, Burhan Felek öncülüğünde 1907’de<br />
bu sokakta 5 numaralı mekânda kurulmuştur. Aziz<br />
Mahmud Hüdâî Hazretleri’nin türbesine ziyaret için<br />
bu sokak kullanılmaktadır. Üsküdar’ın tarihî Cuma<br />
Pazarı bir ara bu sokakta kurulmakta idi. Daha<br />
sonra bu Pazar Doğancılar Caddesi’ne taşınmıştı.<br />
Üsküdar’da Tepsi Fırın Sokağı’nın Hâkimiyet-i Milliye<br />
Caddesi’nden girişinde sol köşedeki eski kahvehanede<br />
ramazanlarda Karagöz oynatılmakta idi.<br />
Kaynak: (Ahmet Uçar, İstanbul’un <strong>Sokak</strong> İsimleri Tarihi, S. 570)<br />
Tulumbacılar <strong>Sokak</strong><br />
R<br />
Tulumbacılar <strong>Sokak</strong><br />
essam Ali Rıza <strong>Sokak</strong>’ının devamı olan bu<br />
sokak, Hava Subayları Orduevi ile son bulmaktadır.<br />
Mehmet Ali Paşa ve Hasbahçe<br />
sokakları ile kesişmektedir. Üsküdar Harem sahil yoluna<br />
paralel uzanmaktadır. Ressam Ali Rıza <strong>Sokak</strong>’ın<br />
devamı olan bu sokak, Hava Subayları Orduevi ile<br />
son bulmaktadır.<br />
<strong>Sokak</strong> adını kurulduğu yıllarda binası burada bulunan<br />
Üsküdar Tulumbacılar Ocağı’ndan almaktadır.<br />
Osmanlı Devleti’nde Yeniçeri Ocağı’na bağlı olarak<br />
Dergâh-ı Âli Tulumbacı Ocağı adıyla 1720 yılında<br />
106 ÜSKÜDAR SOKAK İSİMLERİ TARİHÇESİ<br />
107
Change language