Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Bu sokakta bulunan ve Kefçe Dede tarafından yaptırılan<br />
Kefçe Dede Mescidi’nin yerine daha sonra<br />
Ahmediye Camii yapılmıştı. Kefçe Dede’nin türbesi<br />
de yeni yapılan Ahmediye Camii’nin mihrabının tam<br />
önünde kalmıştır.<br />
Kaynak: (Reşat Ekrem Kocu, İstanbul Ans. 1/319, 378), (Mehmet<br />
Zeki Pakalın, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, İst.<br />
2004, 2/237, Kefçe md.)<br />
Kabila <strong>Sokak</strong><br />
Kefçe Dede <strong>Sokak</strong><br />
Kabila <strong>Sokak</strong><br />
S<br />
okak iki ucu Pırnal Sokağı’na bağlı kısacık bir<br />
sokaktır. Necmettin Okyay <strong>Sokak</strong> ile de paralel<br />
uzanmaktadır. Kabila eskiden ebelere<br />
verilen isimdi. <strong>Sokak</strong> da adını burada oturan ilk Üsküdar<br />
kabilalalarından birisinden almıştı. Arşiv belgelerine<br />
göre Üsküdar’da ilk ebe 1850’li yıllarda Toptaşı’ndaki<br />
evinde bu hizmeti veren “Kabila Hatun”<br />
ile başlamaktadır. Üsküdarın ilk diplomalı “ebe”si ise<br />
Ayşe Hanım idi. Üsküdar’da 1886 yılında fahri olarak<br />
ebelik hizmeti vermeye ve doğum öncesi kadınları<br />
muayene etmeye başlayan Ayşe Hanım, daha sonra<br />
Üsküdar Polis Dairesinde de fahri ebelik yapmaya<br />
başlamıştı. Onun bu gayreti Üsküdarlıları çok<br />
memnun etmişti. Bu yüzden önce 6 Mayıs 1886’da<br />
ona maaş bağlanmış ve 30 Kasım 1887’de Üsküdar<br />
Mutasarrıflığının teklifi ile 28 Aralık 1887’de Sultan<br />
II. Abdülhamid tarafından Ayşe Hanım’a bir şefkat<br />
nişanı verilmişti. 17 Mart 1889’da Üsküdar Polis Dairesinde<br />
ebelik yapan Madam Şekri’nin vefatı ile bu<br />
görevde de resmen istihdam edilen Ayşe Hanım;<br />
aynı zamanda Üsküdar Hükümet Tabipliğinin ebeliğini<br />
de yapmıştır. Ayşe Hanım bu iki görevinden de<br />
Ocak 1910’da emekli olmuştu. Onun yerine Üsküdar<br />
Polis Müdürlüğüdeki ebelik görevine Fehime, Sıdıka<br />
ve Ayşe Hanımlar atanırken; Üsküdar Hükümet Tabipliğindeki<br />
görevine Behiye Hanım atanmıştı. 3 Nisan<br />
1915’de İstanbul Polis Müdüriyeti’nin ikiyüzelli<br />
kuruş olan Üsküdar kabila (ebe) maaşı üçyüz kuruşa<br />
çıkarılmıştı.<br />
Üsküdar’da 20. yüzyıl başlarında ebe sayısı biraz<br />
daha artmıştı. Bunlardan biri olan ve Üsküdar<br />
Selamsız’da oturan Kabila Niktar “Ermeni fesatçıların<br />
fikirlerine hizmet ettiği”nin anlaşılması üzerine 23<br />
Ekim 1905’de Konya’ya sürülmüştü. Bayan Niktar’ın<br />
siyasi faaliyetleri ile öne çıktığı 1905 yılının sonunda;<br />
Kabila Hafize Hanım da eğitim faaliyetleri ile öne<br />
çıkmıştı. 26 Ocak 1906’da Kabila Hafize Hanım tarafından<br />
yaptırılan ve “Tevfikiye” adı verilen mektebin<br />
açılışı yapılmıştı.<br />
Kefçe Dede <strong>Sokak</strong><br />
B<br />
u sokağa adını veren ve burada yaşayan<br />
Kefçe Dede, Mehmet adlı bir veli olup, Kanuni<br />
döneminde yaşamıştır. 1540 yılında<br />
vefat eden Kefçe Dede; Kefçe Dede Mescidi haziresine<br />
gömülmüştü. Mehmed Dede’nin “kepçe” yapıp<br />
satarak geçindiği, bu nedenle de lakabının “Kepçe<br />
Dede” olduğu ileri sürülmektedir. İddialara göre<br />
kefçe sözcüğü “kepçe”den bozularak üretilmiştir. Rivayetlere<br />
göre Kefçe Dede, fakirleri ev ev dolaşarak<br />
ziyaret edip, onlara elinden geldiğince yardım etmekte<br />
idi. Bu türbe ve çevresi asırlarca Kefçe Dede<br />
Mahallesi adını taşımıştı. 1700’lü yıllarda ise Tavaşi<br />
Hasan Ağa ve Kefçe Dede mahallelerinin birleşmesiyle<br />
Ahmediye Mahallesi oluşturulmuştu. Ancak 19.<br />
yüzyıl sonlarında kimi resmi belgelerde hâlâ Kefçe<br />
Dede Mahallesi ismi de kullanılmakta idi. Ancak 7<br />
Temmuz 1898 tarihinden sonraki resmi belgelerden<br />
bu sokakla ilgili olarak daha çok “Kefçe Dede<br />
<strong>Sokak</strong>”adının kullanıldığı görülmektedir.<br />
Kefçe Dede Mektebi <strong>Sokak</strong><br />
50 ÜSKÜDAR SOKAK İSİMLERİ TARİHÇESİ<br />
51
Change language