Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Turşucu Kemal Çıkmazı<br />
S<br />
okak adını zamanının meşhur kabadayısı<br />
Turşucu Kemal’den almaktadır. Semiha Ayverdi<br />
“Ah Tuna Vah Tuna” adlı eserinde Turşucu<br />
Kemal hakkında şu bilgileri vermektedir.<br />
“Adı bile etrafına dehşet salan bu mahalle kabadayısından<br />
çekinmeyen kim vardı ki Amma bir taraftan<br />
gölgesinden bile ürkülen Turşucu Kemal, bir taraftan<br />
da mahallenin namusu demekti. Öyle ki, iş seyahati<br />
ile evinden uzaklaşacak olanların karısını kızını<br />
emanet edecekleri adam Turşucu Kemal’di. O varken<br />
mahallesinin kızına kadınına sarkıntılık etmek<br />
acaba kimin haddi idi<br />
Turşucu Kemal gençti, yakışıklı idi. Keyf çatıp hoş vakit<br />
geçirmeyi de bilmeyenlerden değildi. amma hiç<br />
Turşucu Kemal Çıkmazı<br />
kimse onun kendisinin namusu bildiği mahallenin<br />
kadınına kızına yan baktığını görmüş değildi.<br />
şu cadaloz Zarife Kadın’ın ona daima açık ola evine<br />
istediği gibi girip çıkar, peylediği bir kadınla görüşebilirdi.<br />
ancak o içerdeyken mahallede kimsenin bu<br />
eve “baskın” düzenlemek aklından geçmezdi. Etrafa<br />
karşı namuslu geçinen Zarife’nin çevirdiği dolapların<br />
kötü bir iş olduğunu Turşucu bilmekle beraber<br />
ne çare ki ayakları bu kart karının evine gitmekten<br />
geri kalmazdı. Hacı olan kocasının akşamdan akşama<br />
yemeğini getirdiği çıkın içindeki nafaka ile gözü<br />
doymayan ve Zarife gibi hoşur kadınların: “Civanlığına<br />
yazık ediyorsun, sen beylere paşalara lâyıksın,”<br />
diyerek güzelliklerine medhü senâ aynası tutan ahlaksızların<br />
avucuna düşen bu gafil, kanaat bilmeyen<br />
kadınlara acır dururdu.”<br />
Valide İmareti <strong>Sokak</strong><br />
Valide İmareti <strong>Sokak</strong><br />
A<br />
Valide-i Atik Çeşmesi <strong>Sokak</strong><br />
tik valide caminin güneybatısında, darüşşifa,<br />
darülhadis, kervansaray ve tabhaneden<br />
oluşan yapı topluluğunun güneydoğusunda<br />
yer alan dikdörtgen planlı, tek katlı bir yapıdır. “T”<br />
biçimli bir avluyu doğu, güney ve batı olmak üzere<br />
üç yönde kuşatan bağımsız bir yapı olmadığından<br />
yapıyı çevreleyen sokaklarla doğrudan bir bağlantısı<br />
yoktur. İmarete giriş imaretin de içinde yer aldığı<br />
büyük avludan sağlanmaktadır.<br />
Avlu zemini kademelidir ve üzerine şap dökülmüştür.<br />
Güneydoğu yönünde tüm cephede, on açıklıklı,<br />
güneybatı ve kuzeydoğu yönlerinde cephenin<br />
yarısına kadar üçer açıklıklı kaş kemerli beşik tonoz<br />
örtülü revaklar devam eder. Revak güney cephenin<br />
uçlarında kuzeye dönerek iki yanda avluya taşan<br />
kubbeli odaların duvarlarına saplanır. Batıda revakların<br />
üzerinde tepelerinde havalandırma fenerleri<br />
bulunan altı birimli mutfak kubbeleri yükselir.<br />
Nurbânu Valide Sultan, bu imareti külliyesi ile beraber<br />
yaptırmıştır. Bu muhteşem külliye, cami, medrese,<br />
tekke, hamam, sıbyan mektebi, darü’l-kurra, tabhane,<br />
imaret, kervansaray, mescit ve darü’ş-şifadan<br />
meydana gelmiştir. Hepsi, Mimar Sinan’ın eseridir.<br />
Külliyenin imaret ve darü’ş-şifası yanyana yapılmış<br />
olup, bunların üst tarafında kervansaray veya misafirhane<br />
binası yer almıştır.<br />
Geniş bir alanı kaplayan bu teşekküllerden imaretin,<br />
Toptaşı Caddesi ile Valide İmareti Sokağı’na, kervansarayın<br />
da Bağlarbaşı Caddesi’ne açılan iki kapısı<br />
vardır. Darüş-şifanın kapısı ise, Helvacı Ali Sokağı’na<br />
açılmaktadır. Ayrıca, kervansarayı imaret ve darü’şşifaya<br />
bağlayan merdivenler mevcuttur.<br />
Valide-i Atik Çeşmesi <strong>Sokak</strong><br />
Ç<br />
eşme küfeki taşıyla inşa edilmiştir. Bir iç bükey<br />
bir düz silme ile çerçevelenen kaş kemerli<br />
çeşme taşı, oyma tekniğinde işlenmiş<br />
bitkisel motifli taş bir kornişle sonlanır. Çeşme osmanlı<br />
klasik dönemi özellikleri taşır. Bir niş şeklinde<br />
düzenlenen çeşme aynasında mermer, üç lüle yeri<br />
bulunan sivri kemer motifli küçük bir musluk aynası<br />
ve üzerinde, dış etkenler ve bakımsızlık nedeniyle<br />
yer yer okunmaz hale gelen dört satırlık mermer bir<br />
kitabe levhası yer alır. Tarih rakamı düşürülmeyen<br />
kitabe metninde çeşmenin Hasan Çavuş’un eminliği<br />
ile yaptırıldığı belirtilmiştir. Hasan çavuş, Kanuni<br />
Sultan Süleyman’ın son dönemlerinde yaşamış, Sultan<br />
III. Murad döneminde çavuşbaşılığa yükseltilmiş<br />
bir askerdir. Çeşme ebced hesabından yola çıkan<br />
Tanışık’a göre 1583, Haskan’a göre 1579 yılında yaptırılmıştır.<br />
Atik Valide Darü’şşifası beden duvarına bitişik olarak<br />
eski Toptaşı Caddesi’ne açılan kapının yanında yer<br />
alan tek yüzlü duvar çeşmesidir. Haznesi Atik Valide<br />
Darü’şşifası beden duvarı içindedir.<br />
366 ÜSKÜDAR SOKAK İSİMLERİ TARİHÇESİ<br />
367
Change language