Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Köprülü Fazılpaşa Sokağı<br />
S<br />
okak adını Köprülü Fazıl Ahmet Paşa’dan<br />
almaktadır. Osmanlı Devleti’nde Avcı Mehmet<br />
döneminde, 30 Ekim 1661 ile 3 Kasım<br />
1676 tarihleri arasında on beş yıl dört gün sadrazamlık<br />
yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. Köprülü<br />
Mehmet Paşa’nın oğludur. Girit, Uyvar, Podolya, Kamaniçe<br />
fatihidir.<br />
Köprülü Fazıl Ahmet Paşa 1635 yılında ailesinin adını<br />
almış Amasya Vezirköprü’de doğdu. Annesi Voyvoda<br />
Yusuf Ağa’nın kızı Ayşe Hanım’dır.<br />
yendi. Babasının Rumeli ve Anadolu’da yarım kalmış<br />
vakıflarını kendisi tamamlamış ve bir çok hayır kurumunu<br />
ve adını taşıyan vakıfları Osmanlı sosyal hayatına<br />
kazandırmıştır. Kurduğu ve kendi adını taşıyan<br />
İstanbul, Çemberlitaş’taki kütüphanesi Osmanlı<br />
tarihi açısından çok önemli bir kaynak kütüphane<br />
olmuştur.<br />
Askeri ve mali alanlarda büyük reformlar yapmıştır.<br />
Saray erkanına ve devlet görevlilerine özel günlerde<br />
verilen hediyeleri yasaklamıştır. Osmanlı maliyesi<br />
babasının döneminden başlayarak yapılan büyük<br />
seferlere rağmen kendisinin döneminde fazla vermeye<br />
devam etmiştir. Ölümü üzerine kendisinden<br />
duyulan memnuniyetin ve güvenin bir göstergesi<br />
olarak üvey kardeşi Merzifonlu Kara Mustafa Paşa<br />
sadrazamlığa getirilmiştir.<br />
<strong>Sokak</strong>ta bulunan hazire hakkında Mita-i İstanbul<br />
adlı eserin sahibi M. Raif Bey şunları söylemektedir:<br />
“Köşe başında bir türbe içinde Ömer Dede namında<br />
bir zat medfundur. Mezar taşında şu beyit yazılıdır:<br />
“Alametden murad bir duadır / bugün bana ise yarın<br />
sanadır 910.” Türbeden eser kalmamıştır. Bir set<br />
üzerinde bulunan ve bir kaç kabirden oluşan küçük<br />
hazirenin duvarı üzerine: Ömer Dede ve Üç yatırlar<br />
- 1133 kitabesi ile yukarıdaki kitabenin yeni yazı ile<br />
yazılmış mermer bir kopyası yerleştirilmiştir. Kâgir<br />
duvar ve demir parmaklıklarla çevrili olan birkaç<br />
mezardan oluşan haziredir.<br />
Sokağın tarihinde önemli olan tarihi yapılardan biri<br />
de Şeyh Sadık Efendi Tekkesi ve su haziresidir. Alaca<br />
Minare Tekkesi; mescid, aşhane, müştemilat binası,<br />
çeşme, küçük hamam ve hazireden oluşmaktadır.<br />
Babası Köprülü Mehmet Paşa’nın okuma yazmasının<br />
olmadığı bilinmektedir fakat oğlunun iyi bir eğitim<br />
almasını ve bir alim olmasını çok istediğinden 7 yaşında<br />
babası ile İstanbul’a gelen Fazıl Ahmet Paşa<br />
çok iyi bir eğitim almıştır. 24 yaşındayken 1658’de<br />
Erzurum’a 1660’da da Şam’a vali tayin edilmiş, bu iki<br />
şehirde halka karşı tutumu ve özellikle halkın yükünü<br />
hafifleten vergi indirimleriyle takdir kazanmıştır.<br />
Şam’da Dürziler’in otoriteye karşı tutumları ve isyanlarından<br />
dolayı, ordusuyla bir takım seferler düzenlemiştir.<br />
Tekkenin Köprülü Fazıl Paşa Sokağı’na bakan tarafında,<br />
iki katlı ahşap ve harap meşruta binası, onun<br />
karşısında ise tuğladan yapılmış mutfak, hamam harabesi<br />
ve mutfağın ilerisinde çeşme haznesi bulunmaktadır.<br />
Günümüze çeşmeden geriye taş örgülü<br />
ve üzeri tonoz ile örtülü su haznesi ulaşmıştır. Cephesi<br />
yoğun tahribat görmüş olan yapı özgünlüğünü<br />
kaybetmiş durumdadır.<br />
Kaynak: (İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi III. Cilt 1. Kısım:<br />
II. Selim’in Tahta Çıkışından 1699 Karlofça Andlaşmasına Kadar<br />
Ankara:Türk Tarih Kurumu 2003 6. Bölüm XVI )<br />
Sayda, Beyrut, Safed bölgesindeki eşkiyaları temizleyerek<br />
bölgeyi bir beylerbeyliği statüsüne getirip<br />
merkeze bağlamıştır. Kazandığı başarılarla pâdişah<br />
IV. Mehmed ve Sadrazam Köprülü Mehmet Paşa’nın<br />
takdirlerini kazanmıştır. 1660’da babasının rahatsızlığından<br />
dolayı merkeze çağrılmış, Edirne’ye giderek<br />
25 yaşında Sadaret Kaymakamlığı (Başbakan Vekili)<br />
görevine getirilmiştir. Bu göreve getirilen en genç<br />
diplomat olarak tarihe geçmiştir.<br />
Aralıksız 15 yıl sadrazamlık yaparak Türk tarihini bu<br />
görevde en uzun süre bulunmuş başbakanlarından<br />
ve en önemlilerinden biridir. Görev yaptığı 15 yılın<br />
9 yılını bir fiil seferde geçirmiştir. Yerli ve yabancı tarihçilerce<br />
iyi huylu, merhametli, sabırlı, azimli ve ileri<br />
görüşlü olarak tasvir edilmiştir. Yumuşak huylu, anlayışlı<br />
ve fazilet sahibi olduğu için kendisine “Fazıl”<br />
lakabı takılmıştır. İcazetli bir hattat, nesir alanında<br />
iyi bir kalem, fıkıh ve felsefe alanında da akademis-<br />
Küçük Osmanpaşa Sokağı<br />
Ç<br />
inili Hamam <strong>Sokak</strong>’tan girilen bir sokaktır.<br />
Tekke Önü <strong>Sokak</strong>’la kesiştikten sonra Kartalbaba<br />
Caddesi’nde sona erer.<br />
Sokağa adını veren Küçük Osman Paşa, kölesi olduğu<br />
Kırım hanı Selim Giray Han tarafından IV.<br />
Mehmet’e hediye edildi. Enderun’da yetişti. Silahtarlıktan<br />
vezir payesiyle dış hizmete çıkarılarak Hanya<br />
valiliğine gönderildi. 1695 yılında ikinci vezir olarak<br />
kubbealtına alındı. Aynı yıl sadaret kaymakamı oldu.<br />
lll. Ahmet’in tahta çıkışından sonra Şam valiliğine<br />
atandı. Sayda valiliği sırasında öldü.<br />
Lamiçelebi Çıkmazı<br />
Ş<br />
âir, yazar. Bursa’da doğdu. Asıl adı<br />
Mahmud’dur. Defterdar Osman Çelebi’nin<br />
oğludur. Muradiye Medresesi’nde okumuş,<br />
Köprülü Fazılpaşa Sokağı<br />
Küçük Osmanpaşa Sokağı<br />
362 ÜSKÜDAR SOKAK İSİMLERİ TARİHÇESİ<br />
363
Change language