You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Çeşme-i Kebir Sokağı<br />
Dayekadın Sokağı<br />
S<br />
elimiye Kışla Caddesi, Park Üstü, Park Altı<br />
ve Cami sokaklarla kesişir ve Harem İskele<br />
Caddesi’nde sona erer. <strong>Sokak</strong> üzerinde aynı<br />
isimli bir tarihi çeşme yer almaktadır. Dâye, Pâdişâhın<br />
kızlarına veya şehzâdelerine süt emzirmek için tutulan<br />
kadın ve câriyelerden olurdu. Dâyenin asîl ailelerden<br />
olmasına bilhassa dikkat edilirdi. Câriyelerden<br />
olanlar ise, umumiyetle kalfa derecesinde olurlardı.<br />
Pâdişâhlar dâyelerine pek hürmet gösterirlerdi.<br />
Bu sokak adını III. Selim’in süt annesi Daye Kadın’dan<br />
almaktadır. Daye Kadın bu bölgede bir namazgâh<br />
ve Dayekadın <strong>Sokak</strong>’ta da bir çeşme yaptırmıştır.<br />
Namazgâh, beş sokağın birleştiği yerde ve oldukça<br />
büyük bir meydanın ortasındadır. Set duvarları, kıble<br />
taşı ve çeşmesi mevcut değildir. Yalnız bilezik taşı<br />
kaybolmuş olan kuyusu, bugün park olarak tanzim<br />
edilen bu yerde durmaktadır. Yan tarafına sonradan<br />
Sultan II. Abdülhamit devrinde bir demir çeşme ve<br />
küçük mermer bir yalak konmuştur. 4.40 x 6.10 metre<br />
ebadındaki bu namazgâhın ilerisinde 3-3,5 metre<br />
yüksekliğinde bir su terazisi bulunuyordu. Yakın tarihe<br />
kadar kaidesi mevcut olan bu eserden nişane<br />
kalmamıştır. Atatürk’ün özel fotoğrafçısı Esat Nedim<br />
Tengizman’ın oturduğu üç katlı ahşap köşk de Daye<br />
Kadın Sokağı’nın sağ köşesinde idi.<br />
Bayırı’ndan Doğancılar’a giderken yolun sağındadır.<br />
Çeşme iki sıra tuğla ve muntazam kesme taşla yapılmıştır.<br />
Kitabesine göre sultan IV.mehmed’in kızı<br />
Hatice Sultan adına 1764 tarihinde inşa edilmiştir.<br />
Kayyum Ahmet Sokağı<br />
S<br />
elimiye İskele Caddesi ile Selimiye Cami<br />
Caddesi arasında uzanan kısa sokaktır, her<br />
iki tarafta da liman manzaralı apartmanlar<br />
vardır. Sokağa adı verilen Kayyum Ahmet, Kurtuluş<br />
Savaşı esnasında kurulan Müdafâ-yı Milliye teşkilatının<br />
kurucularındandır.<br />
Müdafaa-i Milliye Cemiyeti, 1918’den itibaren kurulmuş<br />
olan Milli Derneklerin temeli ve öncüsüdür.<br />
31 Ocak 1913 günü, İstanbul Darülfünunu’nda,<br />
muvafık- muhalif büyük bir kalabalığın alkışları ve<br />
ünlü kişilerin heyecanlı nutukları arasında kurulan<br />
Müdafaa-i Milliye Cemiyeti’ne partiler dışı (ve üstü)<br />
bir nitelik verilmek istenmiştir. Müdafaa-i Milliye Heyeti<br />
tarafından yayınlanan kararnamede şöyle deniyordu:<br />
”Düşmanlarımızın tek umut dayanağı bizi<br />
içerden bölmektir.” Toplantı Balkan Harbi’nin şaşkın<br />
ve fırtınalı ortamı içinde yapılıyordu. Durum yabancı<br />
diplomatların da dikkatini çekmiştir. “Fransa Büyükelçisi<br />
M. Bompard’a göre bu cemiyetin kuruluşu,<br />
İttihatçıların halka yaklaşma politikasının sonucudur.<br />
Dışişlerine gönderdiği 3.2.1913 tarihli raporunda;<br />
“ Darülfünün konferans salonunu dolduran bin<br />
kadar dinleyici karşısında Hürriyet ve İtilaf reisi Fuat<br />
Paşa’nın, Celalettin Arif Bey’in hitabelerinden söz etmekte,<br />
Osmanlıların partileşme dışında, Vatan duygusunda<br />
birleştiklerini belirtmektedir.<br />
Kaynak: (Tevfik Bıyıklıoğlu Trakya’da Milli Mücadele , Türk Tarih<br />
Kurumu Yay. Ank. 1992, s.66)<br />
Çeşme-i Kebir Sokağı’na adını veren meydan<br />
çeşmesinin kitabesinden bir detay<br />
çakla sonlanır. Tonoz örtülüdür. 19. yüzyılda Abdülmecid<br />
Han tarafından yaptırılmıştır. Sokağın Tıbbıye<br />
Caddesi’yle kesiştiği noktada da “Tazıcılar Ahırı<br />
Çeşmesi” bulunur. Günümüzde I. Ordu Komutanlığı<br />
astsubay gazinosu sınırları içinde kalmaktadır. Dikdörtgen<br />
planlı meydan çeşmesidir. Kesme taşla inşa<br />
edilen çeşmenin dört cephesinde lüle yerleri gözlenir.<br />
Musluklar ve tekne günümüze ulaşamamıştır.<br />
<strong>Sokak</strong>ta bulunan ve yine Daye Kadın tarafından<br />
yaptırılan çeşme, kesme taştan yapılmış haznesi<br />
çimento ile sıvanmıştır. Mermer ayna taşı bir eyvan<br />
kemer içindedir. Çeşmenin üstünde ahşap bir çatı<br />
bulunmaktadır. Kitabesi olmadığından yapım tarihi<br />
belli değildir. Takriben 19. yüzyıl başları olarak tarihlendirilebilir.<br />
Kaynak: http://www.istanbulkulturenvanteri.gov.tr/kentsel-sivil-mimari/detay/envanter_id/59210<br />
Kaynak: http://www.istanbulkulturenvanteri.gov.tr/kentselanit/detay/envanter_id/61761<br />
Karlık Bayırı Sokağı<br />
S<br />
okak eskiden, muhtemelen kavak ağaçlarının<br />
çokluğu nedeniyle “Kavak Bayırı” olarak<br />
adlandırılıyordu. <strong>Sokak</strong>taki en önemli<br />
yapı Hatice Sultan Çeşmesi’dir. Harem’de Karlık<br />
Karlık Bayırı Sokağı<br />
Kayyum Ahmet Sokağı<br />
342 ÜSKÜDAR SOKAK İSİMLERİ TARİHÇESİ<br />
343
Change language