You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Üsküdar’da Bir <strong>Sokak</strong> - 1898<br />
şi Faik Bey’in sahip olduğu rütbenin bir derece terfii<br />
için emir çıkmıştı. 24 Aralık 1906 tarihli bir başka<br />
belgeye göre de; Şehremaneti Esnaf Müfettişi Elhac<br />
Ahmet Faik Efendi’nin Üsküdar’da bir mektep yaptırarak<br />
Maarif’e bağışladığı” bildirilmektedir.<br />
Günümüzde “Faik Bey Camii” olarak da bilinen<br />
mescit bu sokakta inşa edilmiştir. Mescit; Acıbadem<br />
Caddesi ile Koşuyolu Caddesi arasında, bir vadi içinde<br />
ve Çiftecevizler ismi ile anılan yerdedir. Önünden<br />
İbrahimağa deresinin geçtiği camiin kıble tarafında<br />
Çiftecevizler Mesiresi bulunmaktadır. Ahşap olan<br />
asıl cami, 1975 tarihinde kâgire dönüştürülmüştür.<br />
Bu onarımda ahşap iki sütun üzerine oturtulan,<br />
dışa taşmalı mihrap kısmı kaldırılarak niş haline sokulmuştur.<br />
Camiye dar bir taşlıktan, eskiden ahşap,<br />
şimdi mozaik olan merdivenle çıkılır. 1975 tarihinden<br />
evvel ahşap minaresi yıkılmış bulunduğundan,<br />
camiin yanındaki kurumuş bir meşe ağacının<br />
gövdesi üzerine yerleştirilmiş bir tahta balkondan<br />
ezan okunmakta idi. Son tamirde camiin sağ tarafına<br />
tuğladan yüksek bir minare yapılmıştı. Aydınlık<br />
ve şirin olan mabedin minberi ahşaptı. Caminin hiç<br />
bir yerinde yapıldığı tarihi belirten bir kitabe yoktu.<br />
Ancak Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde bulunan 20<br />
Ocak 1910 tarihli bir belgeye göre, Esnaf Müfettişi<br />
Hacı Ahmet Faik Efendi Üsküdar’da inşa ettirdiği<br />
Cami-i Şerif’e gelir temini için vakfettiği yerleri Vakıflara<br />
bildirmişti.<br />
Faik Bey, Üsküdar’da Tunusbağı Çeşmesini de tamir<br />
ettirmişti. Çeşmenin üzerinde bulunan 8 Ekim 1907<br />
tarihli bir kitabede; bu çeşmenin “Onuncu Daire-i<br />
Belediye Esnaf Müfettişi Seyyid Hacı Faik Bey” tarafından<br />
ikinci kez tamir ettirildiği bildirilmekte idi. Bu<br />
çeşme adı bilinmeyen bir hanım tarafından asırlar<br />
önce yaptırılmıştı. Yaptırdığı iki tamirattan dolayı<br />
çeşme “Faik Bey Çeşmesi” olarak da bilinmekte idi.<br />
Faik Bey’in ihya ettirdiği bir başka çeşme de Tunus<br />
Bağı Caddesi üzerinde Ethem Paşa Sokağı’nın birleştiği<br />
yerde bulunan ve 1681’de inşa edilen, banisi<br />
belli olmayan Şehit Süleyman Paşa Çeşmesi idi.<br />
Bu sokak çevresinde bulunan en önemli tarihî eser<br />
şüphesiz ki eski Hicaz Valisi ve Bahriye Nazırı Ahmet<br />
Ratıp Paşa’nın Köşkü idi. Ahmet Ratıp Paşa<br />
(1845-1914) Üsküdarlı olup, Şemsipaşa’da Kaptan-ı<br />
Derya Mahmud Paşa’nın yalısında doğmuştu. 31<br />
Mart (1909) Vakası’ndan sonra “İstibdad”ın sembol<br />
<strong>isimleri</strong>nden olduğu iddiası ile Çamlıca’daki köşkünden<br />
alınarak Bekirağa Bölüğü’nde hapsedilmiş<br />
ve daha sonra da Midilli Adası’na sürülmüştü. Bir<br />
müddet sonra para karşılığında salıverilen Ahmet<br />
Ratıp Paşa, 1914’te Üsküdar’da vefat etmişti. Ahmet<br />
Ratıp Paşa’nın ahşap, dört katlı ve beyaz boyalı bu<br />
muhteşem köşkü bir bahçe içinde olup çok güzel<br />
bir manzarası vardır. Uzaktan bakıldığında uçmaya<br />
hazırlanan bir kartalı andıran bu muazzam yapının<br />
arka bahçesi Faik Bey Mescidi Sokağı’na kadar uzanmakta<br />
idi. Buraya yüksek bir istinat duvarı yapılmıştı.<br />
Bina, çok kıymetli ve zengin malzeme ile inşa olunmuştu.<br />
Tarihî muhteşem binada 54 oda vardı. Bu<br />
yazlık köşk Mimar Kemaleddin Bey tarafından yapılmıştı.<br />
Ahmet Ratıp Paşa Köşkü, Paşa’nın ölümü sonrası<br />
bahçesi ve bütün müştemilâtı ile beraber, o devrin<br />
Maarif Nazırı Şükrü Bey tarafından bakanlık adına<br />
-okul yapılması şartı ile- satın alınmıştı. Burada, 13<br />
Aralık 1914’te Acıbadem Yatılı Numune Kız Lisesi<br />
açılmış ve bu okul için Almanya’dan şüvesterler ve<br />
kadın mürebbiyeler getirilmiş, okul malzemesi ve<br />
mobilyaları da çok lüks bir şekilde hazırlanmıştı.<br />
Bütün bu çalışmalara rağmen okul kısa zamanda<br />
kapanmış ve yerine Kız Sultanîsi açılmıştı. Bu okul<br />
da Cumhuriyet dönemine kadar devam etmiş ve<br />
1922’de tekrar kapanarak yerine bu kez bir kız ortaokulu<br />
açılmıştı. Bir ara tekrar kapanan okul, 1938’de<br />
Çamlıca Kız Lisesi adıyla yeniden öğretime başlamıştı.<br />
Ahmet Ratıp Paşa Köşkünün, etrafındaki tarihi<br />
köşklerden hemen hemen hiç birisi bugün mevcut<br />
değildir. Bunlardan biri meşhur kumandanlardan<br />
Esat Paşa’ya (1862 Yanya - 1938 Karacaahmet) ait idi.<br />
Esat Paşa’nın büyük köşkü yakın zamanlarda yıkılmıştır.<br />
Dâhiliye Müsteşarı Celâl Bey’e ait olup sonradan<br />
torunu Ali Fuat Türkgeldi Bey’e (1867 Acıbadem<br />
- 1935 Yahya Efendi) intikal eden köşkten de eser<br />
kalmamıştır.<br />
Kaynak: (Ahmet Uçar, İstanbul’un <strong>Sokak</strong> İsimleri Tarihi, Us Medya<br />
Kültür Yay., İst. 2010 S. 546)<br />
28 ÜSKÜDAR SOKAK İSİMLERİ TARİHÇESİ<br />
29
Change language