Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Şair Ruhi <strong>Sokak</strong><br />
Toygar Hamza <strong>Sokak</strong><br />
D<br />
urbali Sokağı’nı Himmet Baba Sokağı’na<br />
bağlayan sokaktır. Durbali Camii Sokağı<br />
ile kesişmektedir. Bu sokağa ismini veren<br />
şair Ruhi Osmanlı divan şiirinin büyük şairlerinden<br />
birisidir. 17 bendlik Terkib-i Bend’iyle ünlüdür. Bu<br />
terkib-i bende Şeyh Galip, Ziya Paşa ve Muallim Naci<br />
gibi birçok şair tarafından nazireler yazılmıştır. Genellikle<br />
şiirlerinde Fuzuli’nin etkileri hissedilmektedir.<br />
Fuzuli’nin oğlu Fazlı ile de arkadaşlık kurmuştur.<br />
Asıl ismi “Osman” olan Bağdatlı Ruhi 1605 yılında<br />
Şam’da vefat etmiştir.<br />
Tavukçubakkal <strong>Sokak</strong><br />
T<br />
optaşı Caddesi’ni Bulgurlu Mescid<br />
Sokağı’na bağlayan sokaktır. Sokağın Bulgurlu<br />
Mescid Sokağı ile kesiştiği yerde köşede<br />
Bulgurlu Mescid Camii bulunmaktadır. <strong>Sokak</strong><br />
adını kavukçulardan almakta ve Kavukçular adını<br />
taşımakta idi. Ancak yanlışlıkla Tavukçu olmuş, sonra<br />
da Tavukçu Bakkal adı kullanılmıştı. Fatih Sultan<br />
Mehmet Han ile İstanbul’un fethinde bulunan Ali<br />
Bali Ağa’nın kabri Kavukçular içinde özel bir yerde<br />
ziyaret edilmekte iken zamanla dükkânlar arasında<br />
kalmış ve ziyaret edilmez olmuştu. Camiin mahallesi<br />
de vardı. Ali Bali Ağa’nın, eski ismi Kavukçular, yeni<br />
adı Tavukçu Sokağı olan sokak üzerinde bir türbesinin<br />
bulunduğunu biliyoruz. Yakın tarihe kadar Kolonyacı<br />
Ali Bey’in dükkânı içinde bulunan bu kabir<br />
bugün mevcut değildir. Ali Bali Ağa, İstanbul’un<br />
alınması sırasında yapılan savaşlara iştirak etmiş bir<br />
gazidir. Rivayete göre, Ali Ağa pek yaman bir harp<br />
eri imiş. Durup dinlenmeden savaştığı için kendisine<br />
“Dur be Ali!” denmiş ve böylece anılır olmuştu.<br />
Tazı Çıkmazı<br />
Ü<br />
sküdar’ın Mimar Sinan Mahallesi sokaklarından<br />
Dibek Ahmet ve Küçük Sarmaşık<br />
<strong>Sokak</strong>ları arasında yer alan bu çıkmaz adını<br />
Esb-i Tazı Ocağı’ndan almaktadır. Esb-i Tazı denilen<br />
çok süratli koşan atların yetiştirilmesi için bir ocak<br />
kurulmuştur. Kurulan bu ocağın mabedinden eser<br />
kalmamıştır. Yalnız ahırların orta yerinde bugün de<br />
Şair Ruhi <strong>Sokak</strong><br />
hala duran meydan çeşmesi mevcuttur. 27 Haziran<br />
1822 tarihli bir belgede; “Şikâr-ı hümayün (Sultan’ın<br />
Avı) için Üsküdar’da vaki Tazıcılar ocağında mevcut<br />
tazıların yiyecekleri için yevmî 30 kıyye un bedelinin<br />
verilmesi” istenmişti.<br />
Tembel Hacı Mehmet <strong>Sokak</strong><br />
Ü<br />
sküdar’ın Mimar Sinan Mahallesi sokaklarından<br />
olan bu sokak Selami Ali Efendi<br />
Caddesi’ni Selman-ı Pak Caddesi’ne bağlayan<br />
sokaktır. Üsküdar Meydanı’nın kuzeyinde,<br />
Kuzguncuk yönünde ve Selamsız Caddesi başlarında,<br />
Hacı Hesna Hatun Mahallesi’nin güney tarafında<br />
bulunan bu eski mahalleye adını veren “Tembel”<br />
lakaplı Hacı Mehmet Efendi Üsküdar’ın en ünlü<br />
dergâhı olan Mahmud Hüdaî Dergâhı’nda yetişmişti.<br />
Bu lakabının kendisine, pek “tombul” olduğu<br />
için verildiği anlatılmaktadır. Selimağa Kütüphanesi<br />
ci-varında eskiden var olan “Atlamataşı Camii”ni<br />
de o yaptırmıştır. Tembel Hacı Mehmet Efendi’nin<br />
Üsküdar’da bir de Camii bulunmakta idi. Fakat bu<br />
cami yıkılmıştır. Şu anda yerinde bir ilköğretim okulu<br />
bulunmaktadır.<br />
Ü<br />
sküdar’ın Mimar Sinan Mahallesi sokaklarından<br />
biri olan Toygar Hamza Sokağı, Dibek<br />
Ahmet Sokağı’nı Selamsız Caddesi’ne<br />
bağlayan sokaktır. Sokağın Selamsız Caddesi ile<br />
birleştiği yerde köşede Toygar Hamza Çelebi Camii<br />
bulunmaktadır. Bu sokak Üsküdar Meydanı’nın gerisindeki<br />
sırtlarda, Selami Ali Yokuşu’nun üstlerinde<br />
bulunmaktadır. Fatih döneminde yaşayan Toygar<br />
Hamza Çelebi adlı kişinin 1453’de burada yaptırmış<br />
olduğu cami, bu sokağın da adı olmuştur. Banisi<br />
Toygar Hamza Çelebi olan ve 1453 senesinde inşa<br />
edildiği tahmin edilen mescidin haziresinde Hanife<br />
Hanım, Mustafa Ağa’nın validesi Zeynep Hatun Solak<br />
Sinan Mahallesi İmamı Hafız Mehmet Tahir Efendi<br />
medfundur.<br />
Kaynak: (Mehmet Nerni Haskan, Yüzyıllar Boyunca Üsküdar C:1)<br />
Valide-i Atik Çeşmesi Sokağı<br />
S<br />
okak adını Valide-i Atik Çeşmesi’nden almaktadır.<br />
Sokağa adını veren çeşme, Atik<br />
Valide Darüşşifası beden duvarına bitişik<br />
olarak eski Toptaşı Caddesi’ne açılan kapının ya-<br />
nında yer alan tek yüzlü duvar çeşmesidir. Haznesi<br />
Atik Valide Darüşşifası beden duvarı içindedir. Çeşme<br />
küfeki taşıyla inşa edilmiştir. Bir iç bükey, bir düz<br />
silme ile çerçevelenen kaş kemerli çeşme taşı, oyma<br />
tekniğinde işlenmiş bitkisel motifli taş bir kornişle<br />
sonlanır. Çeşme, Osmanlı klasik dönemi özellikleri<br />
taşır. Bir niş şeklinde düzenlenen çeşme aynasında<br />
mermer, üç lüle yeri bulunan sivri kemer motifli küçük<br />
bir musluk aynası ve üzerinde, dış etkenler ve<br />
bakımsızlık nedeniyle yer yer okunmaz hale gelen<br />
dört satırlık mermer bir kitabe levhası yer alır. Tarih<br />
rakamı düşürülmeyen kitabe metninde çeşmenin<br />
Hasan Çavuş’un eminliği ile yaptırıldığı belirtilmiştir.<br />
Hasan Çavuş, Kanuni Sultan Süleyman’ın son dönemlerinde<br />
yaşamış, Sultan III. Murad döneminde<br />
çavuşbaşılığa yükseltilmiş bir askerdir. Çeşme ebced<br />
hesabından yola çıkan Tanışık’a göre 1583, Haskan’a<br />
göre 1579 yılında yaptırılmıştır.<br />
Zenciler <strong>Sokak</strong><br />
Ü<br />
Tembel Hacı Mehmet <strong>Sokak</strong><br />
sküdar’ın Mimar Sinan Mahallesi sokaklarındandır.<br />
Girişi ve çıkışı Şair Ruhi Sokağa<br />
açılan “U” şeklinde bir sokaktır. Sokağın<br />
ismi senenin muayyen zamanlarında burada toplanarak<br />
geleneksel zikirlerini yapan zenci Araplar’dan<br />
gelmektedir. Şimdi sayıları çok azalmış olan Üsküdarlı<br />
zencilerin miktarı Osmanlı döneminde çok<br />
fazla idi. Şimdiki bit (bat) pazarı yoluna, bir başka<br />
deyişle Kuşoğlu yokuşuna eskiden Zenciler Yokuşu<br />
da denilmekte idi.<br />
Tavukçubakkal <strong>Sokak</strong><br />
308 ÜSKÜDAR SOKAK İSİMLERİ TARİHÇESİ<br />
309
Change language