You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Bulgurlu Mescit <strong>Sokak</strong><br />
Büyük Hamam <strong>Sokak</strong><br />
Ü<br />
sküdar’ın Mimar Sinan Mahallesi sokaklarındandır.<br />
Bulgurlu Mescit Camii önünden<br />
başlayan bu sokak, tam bu noktada Tavukçu<br />
Bakkal <strong>Sokak</strong> ve Bektaş <strong>Sokak</strong> ile kesişmektedir.<br />
Bulgurlu Mescit Camii önünden başlayan bu sokak,<br />
Evliya Hoca <strong>Sokak</strong> ile sonlanmaktadır.<br />
Bulgurlu mescit hakkında Hadîka’da bânisinin isminin<br />
ve kabrinin bilinmediği Bulgurlu Vakıf defterlerinde<br />
ve Üsküdar arazi kayıtlarında bulgurlu Mescid<br />
ismi ile kayıtlıdır. Sicill-i Osmânî yazarı merhum<br />
Süreyya Bey ise Bulgurlu Mescid hakkında; “Bânisi<br />
Mehmet Ağa 1091’deo mescidi bina ettirmiştir.” demektedir.<br />
Yol seviyesinde olan mescit, zamanla ve<br />
özellikle Çavuş Deresi’nden gelen sel suları ile zarar<br />
görmüştür. Sadrazam Ragıp Mehmet Paşa, mescidi<br />
yeniden ve yüksek olarak yaptırmıştır.<br />
Bu yüksek mabet bilinmeyen bir tarihte, berber<br />
Şaban Efendi tarafından yeniden yaptırılmışsa<br />
da bir müddet sonra yanmış ve 1853 senesinde<br />
Bağdatlızâde Hacı Ahmet Bey tarafından, sokak seviyesinde<br />
ahşap olarak yeniden inşa ettirilmiştir.<br />
Kaynak: (Hadikatu’l-Cevami, 2/237) (Mir’at-i İstanbul, s. 119) (R.<br />
Ayyıldız, Bulgurlu Mescit, E. Kocu, İstanbul Ans. 6/3125)<br />
Bülbüldere Çıkmazı<br />
Ü<br />
sküdar sırtlarında, Bağlarbaşı’na tırmanan<br />
yokuşun ortalarında, Fıstıkağacı’na gelinmeden<br />
önceki yörenin adıdır. Osmanlı<br />
Devleti’ne tam beş kuşak boyunca mimarlık sanatı<br />
yönünden hizmet eden ünlü “Balyan” ailesinin en<br />
eski üyelerinden Kirikor Amira Balyan’ın burada geniş<br />
bağları, bahçeleri vardı.<br />
Ayrıca Kirikor Efendi bülbül dinlemeyi de çok severdi.<br />
Balyan’ın buraya Bülbül Deresi denmesinde<br />
önemli rolü olduğu söylenir. Mimar Balyan dostlarına<br />
ve şantiyelerinde çalıştırdığı işçilerine geniş<br />
bahçeleri içinde ziyafetler vermekle de tanınmıştı.<br />
Kirikor Balyan’ın mezarı da biraz daha yukarıda kalan<br />
Bağlarbaşı Ermeni Mezarlığı’ndadır.<br />
Bulgurlu Mescit <strong>Sokak</strong><br />
Büyük Hamam <strong>Sokak</strong><br />
Bulgurlu Mescit <strong>Sokak</strong><br />
E<br />
vliya Hoca Sokağı’nı Otopark Sokağı’na ve<br />
bu sokak vasıtasıyla da Hâkimiyet-i Milliye<br />
Caddesi’ne bağlayan sokaktır. Sokağın Otopark<br />
Sokağı ile birleştiği yerde ve Büyük Hamam<br />
Sokağı’nın karşısında Kara Davud Paşa Camii yer<br />
almaktadır. <strong>Sokak</strong> ismini az ilerisinde Hâkimiyet-i<br />
Milliye Caddesi üzerinde yer alan Mimar Sinan eseri<br />
hamamdan almaktadır. Hâkimiyet-i Milliye Caddesi<br />
üzerindedir. Tam karşısında ve yol aşırı yerde Gülfem<br />
Hatun Camii vardır. Sağ tarafındaki eski adı Boyacı<br />
Sokağı olan yola, 1934’de Büyük Hamam Sokağı<br />
ismi verilmiştir. Büyük Hamam Sultan II. Selim’in eşi<br />
ve Sultan III. Murat’ın annesi Nurbânu Valide Sultan<br />
tarafından yaptırılmıştır. Mimar Sinan’ın bu eşsiz<br />
eseri 1583 yılında Toptaşı Cami’ine gelir olarak inşa<br />
olunmuştu. Tezkiretü’l Ebniye’de Mimar Sinan’ın<br />
eserleri arasında gösterilmiştir. Evliya Çelebi bu hamamdan<br />
“Çarşı içinde olan Çarşı Hamamı gayet ferah,<br />
havası hoş, yapısı hoş bir hamamdır. Sevimli, dilber,<br />
temiz tellâkları ve mavi peştemalları vardır” diye<br />
bahsedilmektedir. Ayvansarayî Hafız Hüseyin Efendi<br />
de, “Toptaşı Valide-i Atik Camii yakınında olan çifte<br />
hamam ile Üsküdar’da vaki Valide-i Cedid Camii yakınında<br />
Yeşildirekli Hamam” şeklinde adı geçer. Bu<br />
yeşil direğin hamamın camekânında veya dış kapısının<br />
yanında olduğu sanılmaktadır. Şehzâdebaşı<br />
Camii avlu duvarı köşesine de böyle yeşil bir sütun,<br />
Mimar Sinan tarafından dikilmiştir ki, elan bâkîdir.<br />
Büyük Hamam 1932 yılında Gümülcine eşrafından,<br />
gayet zengin bir kimse olan, merhum Mehmet Bozkurt<br />
Bey tarafından satın alınmıştır. Bu zat, hamamın<br />
cephesinde bulunan salaş ilâveleri kaldırmış ve cadde<br />
boyuna üç dükkân yaptırmıştı. Mavi Köşe ismiyle<br />
bilinen bu dükkânlar 1958 yılında yıktırılmıştır. Esas<br />
hamam kısmı bir marangoza kiraya verilmiş ve külhan<br />
kısmı da garaj olmuştur. Aynı sene Menderes<br />
imarında üç dükkân ile beraber hamamın erkekler<br />
ve kadınlar kısmının camekânları istimlâk edilmiştir.<br />
Mehmet Bey, 1962 yılında hamamı şimdiki şekliyle<br />
restore ettirmiş ve Mimar Sinan Çarşısı adıyla işletmeye<br />
açmıştır.<br />
294 ÜSKÜDAR SOKAK İSİMLERİ TARİHÇESİ<br />
295
Change language