Uskudar-Sokak-isimleri-TARIHCESI

Lekeci Nuri Sokak
Çengelköylü işadamı Semih Koçer’in de anne tarafından
dedesi olan Nuri Bey; 300 yıllık Çengelköylü
bir aileden gelmekte idi. Türkiye’nin ilk ziraat profesörlerinden
olan Nuri Bey aslen Batumlu idi. Nuri
Bey önce Batum’dan Kırım’a, Kırım’dan da İstanbul
Çengelköy’e yerleşmiş ve burada iz bırakmıştı.Çengelköy
Ayios Haralambos Ayazması; Lekeci Nuri
Sokağı’nda, Boşnak Yanko’nun bahçesindedir. Terk
edilmiştir. Bu bahçenin yerinde aynı adı taşıyan bir
de kilise bulunmaktadır. Şimdi bu kilise de yok olmuştur.
Birinci Cihan Harbi yıllarında kilise ibadete
açıktı. Çengelköy Lisesi; 15 Haziran 2002’de Lekeci
Nuri Sokak’ta 11 numaralı binaya taşınmıştı.
da korumuştur. Çengelköy Caddesi, Ayazma Sokak,
Tanrıverdi Sokak ve Meserret Sokak tarafından çevrelenen
adada yer alan, kagir kilise ve ahşap karkas
müştemilat, 1875 yılında inşa edilmişti ve okul olarak
kullanılıyordu. Kilise yanında muhtemelen din
büyüklerinin mezarlarının yer aldığı kısım vardır.
Mezarlar dînî simgelerle süslenmiştir. Kilisede çok
sayıda dekoratif amaçlı devşirme yapı malzemesi
kullanılmıştır. Avluya giriş kapısının sağ tarafına bir
duvar çeşmesi yerleştirilmiştir.
Kaynak: ( Mehmet Rebii Hatemi Baraz ve Zeynep Demircan,
Çengelköy’de Tarih, Kitabevi Yay. İst. 2004, S.68-70)
Pelesenk Sokak
L
ekeci Nuri Sokağı’nı Beyaz Köşkler Sokağı’na
bağlayan sokaktır. “L” şeklindeki sokağın bir
kısmı Beyaz Köşkler Sokağı’na paralel uzanmaktadır.
Sokağın ismi kısa bir süre önce değişmiştir.
Eski ismi Menekşe Sokağı’dır. Pelesenk Farsça’da
bir lafı konuşurken gereksiz yere kullanmak anlamına
gelmektedir. Sokak muhtemelen çok kullanıldığı
için bu ismi almıştı.
Selahattin Eyyubi Sokak
Ü
sküdar’ın Çengelköy Mahallesi sokaklarındandır.
Kaldırım Caddesi’ni Bağlar
Caddesi’ne bağlayan sokaklardandır. Lekeci
Nuri Sokağı’na paralel uzanan sokağın Kaldırım
Caddesi ile kesiştiği yerde Talimhane Camii bulunmaktadır.
Sokak adını Eyyubiler Devleti’nin kurucusu
Selahaddin-i Eyyubi’den almıştır.
Tahir Paşa Sokak
G
üzeltepe Caddesi’ni Çengelköy Caddesi’ne
bağlayan sokaktır. Tahir Paşa Konağı
bu sokak üzerinde bulunmaktadır. Sokak
adını Çengelköy’e de adını veren Kaptan-ı Derya
Çengeloğlu Mehmed Tahir Paşa’dan almaktadır. Başbakanlık
Osmanlı Arşivinde Çengeloğlu Mehmed
Tahir Paşa’nın Kapudan-ı Deryalığı sırasında, tersane
ve donanmada görevli zabitan, gemi hocası, hekim
ve cerrahların, sancak ümerasının maaşlarının yazılı
olduğu bir defter bulunmaktadır. Şubat 1826’da
Patrona-i Hümayun’a nail olmuş, yani koramirallikten
oramiralliğe terfi ederek, yıllık 4500 kuruş maaş
almayı hak kazanmıştı. 4 Ağustos 1826’da Mecra-yı
Zafer adlı gemisi ile Navarin Baskı’nından kurtularak
İstanbul’a dönme başarısı gösteren 11 gemiden biri
olmuştu. Bu olay sonrası Yunan ve Fransız gemileri
tarafından kuşatılan Sakız adasının yardımına gönderilmiş
ve adayı kuşatmadan kurtardığı için de
Tersane Nazırı yapılmıştı. 1832’lerde Kaptan-ı Derya
olmuş ve dört yıl bu görevde kalmıştı. 2 Eylül 1834
tarihli bir belgeden Paşa’nın o tarihteki yıllık maaşının
29.166 buçuk kuruş olduğu anlaşılmaktadır.
1841 yılında Sultan Abdülmecid döneminde ikinci
kez Kaptan-ı Derya yapılmış, bu görevde iki yıl kalmıştı.
1845 yılında Edirne, 1847 yılında Bosna Valisi
olmuştu. 1851 yılında Bosna Valisi iken vefat etmiştir.
Naaşı İstanbul’a getirilerek Eyüp Sultan Kabristanlığına
defnedilmiştir. Mihalıç Kaymakamı Muhsin
Bey ve Kastamonu Adliye Müfettişi Osman Asım
Paşa adında iki oğlu vardı. Muhsin Bey’in Ali Rıza ve
Mustafa Şevket adlı iki oğlu, Osman Asım Paşa’nın
ise Mehmed Tahir Bey adında bir oğlu, dedeleri ve
babaları gibi Osmanlı bürokrasisinde görev almışlardı.
Meserret Sokak
D
ereboyu Sokağı’nı Tanrıverdi Sokağı’na
bağlan sokaktır. Ayazma ve Fıçılı sokakları
ile kesişen sokak Aya Yorgi Ortodoks
Kilisesi’nin arka tarafında kalmaktadır. Sokak adını II.
Meşrutiyetin moda ismi meserret kelimesinden almıştır.
Meserret kelimesi sevinç anlamına gelmektedir.
Aya Yorgi Kilisesi, özgün durumunu büyük oran-
Selahattin Eyyubi Sokak
Tahir Paşa Sokak
198 ÜSKÜDAR SOKAK İSİMLERİ TARİHÇESİ
199