Türk-İslam ve Osmanlı Şehirciliği ve Halil İnalcık'ın Çalışmaları
Türk-İslam ve Osmanlı Şehirciliği ve Halil İnalcık'ın Çalışmaları
Türk-İslam ve Osmanlı Şehirciliği ve Halil İnalcık'ın Çalışmaları
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Turkiye Yazarlar Birli!i<br />
*Fn"<br />
Tfirk-lslam <strong>ve</strong><br />
Osmanh $ehirciligi <strong>ve</strong><br />
<strong>Halil</strong> Inalcrk'rn<br />
Qalrgmalan<br />
Bulent Arrl<br />
l. Girig: <strong>Halil</strong> inalcrk'rn gehir tarihi aragtrrmalarr<br />
inalcrk'rn 5ehir tarihi uzerindeki galrqmalarr, gehrin ekonomisi, demografik yaprsr,<br />
nufusu, dokusu <strong>ve</strong> gehirlerdeki scisyal srnrflar uzerinde yo!unla;maktadrr. Ozellikle<br />
rizerinde durdu!u <strong>ve</strong> aragtrrmalarrnr yo$unlagtrrdr!r gehirler istanbul <strong>ve</strong><br />
Bursa'drr. Bursa uzerindeki galrgmalarr, akademik kariyerinin ilk yrllarrna kadar<br />
uzanrr. Ttirkiye'de henuz $er'iyye sicilleri l6yrkryla aragtrrmalara t6bi tutulmadrQr<br />
yrllarda, <strong>Halil</strong> lnalcrk bu kayrtlarrn onemini kavrayarak araqtrrma konularr arasrna<br />
d6hil etmigtir. Bilindigi uzere Tanzimat'la birlikte mahkemelerin ger'iyye <strong>ve</strong> Nizamiye<br />
Mahkemeleri adlarr altrnda ikiye aynlmalarr, Cumhuriyet ile birlikte ulemaya<br />
dayalr h6kimlik gdrevinin tamamen devre drqr kalmasryla, fer'iyye sicilleri artrk<br />
sadece arqiv <strong>ve</strong>sikalarr durumuna d0qmugtur. Fakat bu yeni donemde, ar;iv <strong>ve</strong>sikasr<br />
mahiyetindeki sicillerin ne gekilde korunaca$r <strong>ve</strong> araltrrmacrlarrn kullanrmrna<br />
sunulaca!r hususunda gerekli telebbus bulunmuyordu. Her gehre ait $er'iyye sicili<br />
gehir mtizelerindeki mahzenlere kaldrrrlmrgtr. Ancak bu defterler son derece el<strong>ve</strong>ri5siz<br />
5artlarda saklanryordu. Kimi defterler ise ihmalkarlrk <strong>ve</strong> ideolojik sebeplerle<br />
imha ediliyordu.<br />
inalok, bu gartlar altrnda saklanan Bursa sicillerini incelemeye <strong>ve</strong> toz toprak igindeki<br />
guvallardan grkardr$r defterleri okumaya ba5ladr. Onun te5ebbusuyle en azrndan<br />
Bursa sicilleri korumaya alrndr. Bursa sicilleri Topkapr sarayrnda ciltlenerek<br />
temizlendi <strong>ve</strong> arastrrmacrlarrn kullanrmrna aerldr. Daha sonralan butun sicillerin<br />
I Doq. Dr., Dolmabahge Sarayr Muze Muduru.<br />
247
Change language