Türk-İslam ve Osmanlı Şehirciliği ve Halil İnalcık'ın Çalışmaları

I
I
ffiiltlsHilsr*rs$r
$*hilr Yilrilt|l
*trffiril*r*
t
N{$ffisr$sil
I
I

III. BOLUM
gehir ve Felsefe
Prof. Dr. Hakan POYRAZ
210
$ehir ve Medeniyet Kavramlarrnrn iligkisi Lizerine
Prof. Dr. Mehmet Mahfuz SOYLEMEZ '. . .'."-
218
insan-Zaman-Mek6n Ba!lamrnda $ehirler
Yrd. Doq. Dr. Mehmet BAYARTAN.......
228
fehir, Medeniyet ve Katliam
Yahya DUzENLi
Bir ulu Mabedden lehri okumak: Ayasofya'da olanlar-Bitenler, Yazarlar-(izerler, Gelenler-
Gegenler
Doq. Dr. Haiuk DURSUN....."...'..
242
Halil inalcik'rn Sehir Tarihi Arattlrmalarl
247
B u lent AR1 .........
IV. BOLLJM
Erzurum $ehir Kriltlirr'.inde Pay Sahibi $ahsiyetler ve Zamanrmlza Ulagan lzleri
qetin BAYDAR
254
Eytip Sabri Pata ve Harameyn Tarihi
Dr. Mehmet Aki{ FIDAN
(aldaq Kosova Ttirk liirinde Prizren $ehri
iskender MU28EG....,......
274
293
Aksarayh Yazarlar ve $airler Kitabr Ornelinde Kent ve EdebiYat QahEmalart
6mer SOLAK
ihtiqam Sarhogu, Felaketler Malduru Kutlu $ehir: Antakya
Mehmet TEKIN
lr-
.307
...............................3'l 4
$ehr-eminler
ibrahim TER2ioG1U................. ..
V. BOLLJM
Ktilttirtin Kentin Bigimlenigindeki i5levi veya Kentin Ruhu
Rasim OZDENOREN.
Piyasa Ekonomisine GegiS ve Kentsel Degigim
...........340
Do!. Dr. 50kru KARATEPE
Usktip $ehrinde Kr'ittiPhane' Argiv ve Mrizelerde Osmanh ve Ttirk Ktiltrirtintin lzleri
.............345
Prof. Dr. Ahmet $ERlF...
Merv Topra$rndaki $ehirler
Agageldi ALLANAZAROV ......
Tarihimiz ve Yaztlt EdebiYat
Komeg KULIYEV
Do-c. Dr. Bilgehan PAMUK

Turkiye Yazarlar Birli!i
*Fn"
Tfirk-lslam ve
Osmanh $ehirciligi ve
Halil Inalcrk'rn
Qalrgmalan
Bulent Arrl
l. Girig: Halil inalcrk'rn gehir tarihi aragtrrmalarr
inalcrk'rn 5ehir tarihi uzerindeki galrqmalarr, gehrin ekonomisi, demografik yaprsr,
nufusu, dokusu ve gehirlerdeki scisyal srnrflar uzerinde yo!unla;maktadrr. Ozellikle
rizerinde durdu!u ve aragtrrmalarrnr yo$unlagtrrdr!r gehirler istanbul ve
Bursa'drr. Bursa uzerindeki galrgmalarr, akademik kariyerinin ilk yrllarrna kadar
uzanrr. Ttirkiye'de henuz $er'iyye sicilleri l6yrkryla aragtrrmalara t6bi tutulmadrQr
yrllarda, Halil lnalcrk bu kayrtlarrn onemini kavrayarak araqtrrma konularr arasrna
d6hil etmigtir. Bilindigi uzere Tanzimat'la birlikte mahkemelerin ger'iyye ve Nizamiye
Mahkemeleri adlarr altrnda ikiye aynlmalarr, Cumhuriyet ile birlikte ulemaya
dayalr h6kimlik gdrevinin tamamen devre drqr kalmasryla, fer'iyye sicilleri artrk
sadece arqiv vesikalarr durumuna d0qmugtur. Fakat bu yeni donemde, ar;iv vesikasr
mahiyetindeki sicillerin ne gekilde korunaca$r ve araltrrmacrlarrn kullanrmrna
sunulaca!r hususunda gerekli telebbus bulunmuyordu. Her gehre ait $er'iyye sicili
gehir mtizelerindeki mahzenlere kaldrrrlmrgtr. Ancak bu defterler son derece elveri5siz
5artlarda saklanryordu. Kimi defterler ise ihmalkarlrk ve ideolojik sebeplerle
imha ediliyordu.
inalok, bu gartlar altrnda saklanan Bursa sicillerini incelemeye ve toz toprak igindeki
guvallardan grkardr$r defterleri okumaya ba5ladr. Onun te5ebbusuyle en azrndan
Bursa sicilleri korumaya alrndr. Bursa sicilleri Topkapr sarayrnda ciltlenerek
temizlendi ve arastrrmacrlarrn kullanrmrna aerldr. Daha sonralan butun sicillerin
I Doq. Dr., Dolmabahge Sarayr Muze Muduru.
247

1ffi
Tilrkiye Yazarlar Birli$i
tek bir merkezde muhafaza edilmesi karart altnarak, elde bulunan btitUn fer'iyye
sicilleri Ankara'daki Milli KutUphane Yazmalar Koleksiyonu araslnda toplandt.
inalqk'rn Bursa sicilleri uzerindeki ara;ttrmalarrntn ardt ardrna yaytnlanmastyla,
$er'iyye sicillerinin Osmanlt sosyal ve ekonomik tarihi igin ne kadar buyuk 6nem
tagrdr!r daha iyi anla5rldr. Bu suretle, devletin tarihinin yanr srra halkrn tarihini de
aydrnlatmak igin $er'iyye sicilleri tarih ara;trrmactlarr nezdinde 6ne gtktt.
Bursa'daki galrgmalarrnr surdUren inalcrk, oncelikle Bursa sicilleri arastndan derledigi
Fatih Sultan Mehmed'e ait fermanlarr yayrnladr.2 B6ylece Fatih'in fermanlartntn
bazllarr ortaya qrkmrg oldu. O devirde fermanlar ve Divan-i humAyun kararlartntn
suretleri hen0z Muhimme Defterleri adr altrnda kaydedilmedigi igin bu doneme
ait fermanlarrn negri, tarihgiler aqtsrndan buyuk 6nem tatrmaktadtr. Bursa sicilleri
uzerine yaptr!r derinlemesine galrgmalarrnr Encyclopaedia of lslam'n ikinci{casktsl
iqin yazdrlr "Bursa" maddesinde yayrriladr.3 Daha sonraki yrllarda bu sicillerden
seqtigi onemli vesikalan tam metin halinde ve Osmanlrca olarak T0rk Tarih Kurumu
Belgeler dergisinde yayrnladt.a
Halil inalcrk bundan sonraki qaltgmalartnr istanbul 0zerine yo!unlagtrrdt. Once
harap bir gehir halinde Bizans'tan devralrnan istanbul'un, fetihten itibaren, ll.
Mehmed'in bizzat takip ettiSi siyaset sonucu nasrl iskSn edildi!ine dair bulgulartnr
yayrnladr.5 istanbul'un gar;tlart, hanlart, hamamlart, camileri, kulliyeleri ve mahalleleriyle
nasrl bir Turk ve islam gehri haline getirildigini, yine onun seri halinde
neqretti!i makalelerinden takip etmekteyiz.6 Onun bu seri makalelerinde Sehrin
demografik, sosyal ve kOlturel dokusu ile ekonomik yaptstntn bir fotograft ortaya
Erkarrlmaktadrr.
inalcrk, ilerleyen yrllarda farklr konularda aragtrrmalara y6nelmekle beraber, istanbul
ve Bursa'ya olan ilgisini kaybetmemi5tir. Galata, Eyup ve UskUdar hakkrn-
Haf il inalcrk, "Bursa ser'iye sicillerinde Fatih sultan Mehmed'in Fermanlarr", Belleten, 1947, sy.11, s.
3
4
693-708.
Halil inalcrk, "Bursa", Encyclopedia of lslam,2. Baskr, 1960, c. l, s. 1333-1336.
Hal il inalcr k, " Bu rsa XV. Astr Sanayi ve Ticaret Tari h i ne Dair Vesikalar 1" , Belleten, 1 950, sy. 24, s 45'
101; a.mlf., "Osmanlr idare, Sosyal ve Ekonomik Tarihi ile ilgili Belgeler: Bursa ter'iye Sicillerinden
Segmefer ll" , Belgeler, 1 988, sy. 1 8, s. 1 - 41 .
Haf if inalcrk, "The Rebuilding of lstanbul by Sultan Mehmed the Conqueror", Cultura Turcica, 1967,
sy. 4, s. 5- 1 5; a.mlf ., "The Policy of Mehmed ll Toward the Grek Population of lstanbul and the Byzantine
Buildinqs of the City", Dumbarton Oaks Papers, 1969-1970, sy. 23-25, s. 231-249; a.mlf ', "Fatih
Sultan Mehried Tarafrndan istanbul'un Yeniden ingasr", 6ev. Fahri inan, 19 Mayrs lniversitesi Elitim
Faktiltesi Derqisl. 1988, sv. 3, s.205-214; a.mlf., 'lstanbul After the Conquest', istanbul City and Municrpallfy,
istan-bul: istanbJl Metropolitan Municipality Department of Cultural and Social Affairs Press,
z6OZ, !. f t-3e; a.mlf., 'Fatih, Fetih ve istanbul'un Yeniden inSasr', Habitat ll: Diinya Kenti lstanbul,
istanbul: Tarih Vak{r, s.22-37; a.mlf., 'The Conqueror, The Conquest and the Rebuilding of lstanbul',
qev. Orhan Eirgin, Habitat tl istanbut-World Clty, istanbul: Tarih Vakfr, s' 22-37.
Halil inafcrk, "lstanbul", Encyclopedia of tslam,2. baskr, 1973, c. lV, s' 138-140; a.mlf., "The Hub of
the City: The Bedestan of lstanbul", ln.ternational lournal of Turkish Studies, 1979-1980, c' l, sy. 1,
s. 1-lTiTrlrkgesi iqin bkz.: 'istanbul'un incisi: Bedesten', Mustafa 6zel (haz.), iktisatve Drn, istanbul:
iz Yayrncrfrk, 1997, s. 119-1361.; a.mlJ., "istanbul: An lslamic City", Journal of lslamicStudies,.1990,s.
1-23 [bu yazt,yazann Essays in Ottoman History adl qalrgmast iqerisinde de yer almaktadtr (lstanbul:
Eren Yay., 1998,s247-271)l; a.mlf., "istanbul: Bir lslam lehri",gev. lbrahim Kaltn, Dergeh' 1992'sy
24,s. 14-15 ldevamt,aynr dergi,sy.25,s. l5-l7J;a.mlf',"istanbul (TurkDevri)", DIA'2001' c.XXlll,s.
220-239.
248

Tiirkiye Yazarlar BirliSi
rmtcrE
flllrl
lu$n
5-
daki yayrnlan bunun g$stergesidir.t Eyrip Belediyesi taraflndan bugUne kadar
onbirincisi dUzenlenen Eyup sempozyumlartnrn ba5langrcrnda b0yuk ilmi katkt
saglamt$trr. Kez6 2003 yrlrndan itibaren duzenlenmeye baglanan ve bu yrl altlnclsl
tertiplenen Uskudar Sempozyumlartntn baSlarlnda oturumlara katrlrp akademik
deste!ini surd0rmtiSt0r. Galata uzerine yayrnladr!r kapsamlt makalesinde Galata
sicillerinden Ornekler vermigtir.8 Galata'nrn fetihten sonraki bir yUzytlltk tarihini
ele alan bu araqtrrmasr, Bizans d6nemindeki Ceneviz Galata'stnrn nasrl bir Osmanll
ticaret merkezi haline geldigini aqrklamaktadrr.
Osmanlr liman gehirlerine incelemelerine kayda deger bir 6rnek olarak inalcrk'tn
Harvard Universitesi yayrnlan arasrndan qrkan Kefe G1mruk Defteri adlr eserini
sayabiliriz.s Bu galtgmaslnda Kefe'nin ekonomik ve sosyal hayattntn yanl slra mahalli
otoritelerin bir portresini g6rmek mumkund0r. Liman Sehri olmast dolayrsryla
gumruk kayttlarrndan yola Erkan bu eser, gehrin ticari trafi!ini ve yaprlan gegitli
yolsuzluklarr aydlnlatmaktadrr,
Halil inalok, yukartda saydr!rmrz butun ara;trrmalartntn ozunu, son ytllarda yayrnladr!r
An Economic and Social History of the Ottoman Empire adlr kitabrnda yansrtmaktadrr.lo
Turkge'ye de tercume edilen bu eserde, hem Osmanlr gehirlerinin
ozellikleri, hem de Bursa, istqnbul, izmir ve Halep gibi 6nemli gehirlerin uluslararasr
ticaret baklmrndan rolleri ve fonksiyonlan yer almaktadrr. inalclk, Sehir tarihi
ara$ttrmalalntn yaytntnt hen0z tamamlamrg degildir. istanbul tizerinde topladt!t
argiv vesikalarr buyrik bir koleksiyon olugturdugundan, kapsamlr bir istanbul tarihi
yazmak igin yrllardrr galrgmalarrnr sUrdurmektedir. Bunlardan en onemlisi, tek ntishasr
kendisinde bulunan 1455 istanbul.tahriridir. Bekir Srtkr Baykal'rn seneler once
uzerinde galrgmasr igin kendisine verdi!i bu tahrir yaylna hazrr haldedir. Bu suretle
istanbul fethedildiginde nasrl bir gehir teslim alrndr!r ev ev, dukk6n dukk6n bilinecektir.
1478 tarihli bir istanbul tahriri daha vardrr. Fatih'in 6lumunden krsa bir sure
6nce yaprlan bu sayrm bize bu iki tarih arasrnda Osmanltlarrn ;ehri ne gekilde imar
ettigine dair mukayese imkdnr verecektir. Bu iki defter istanbul'u esas almakla
birlikte, Trlfk lehir tarihqiliginin en temel kaynak eserlerini olu5turacakttr. Matbaa
safhlsrhdi olan bu iki eser gok krsa bir sure iginde yayrnlanacaktrr. istanbul'a
'iligkin yazrlartndan ayrr olarak genel editorltigUnu yaptlgr ve 6ncultigunu yaptt!t
galrgmalar 9 cilt halinde bir kulliyat olusturacaktlr.
:
8
9
Ha lil inalcrk, " Ottoman Galata, 1453-1 553 ", Edhem Eldem (ed.), Prdmiere Recontre lnternationale sur
l,Empire Oftoman et Ia Turquie moderne, istanbul: Franstz Anadolu AraStlrmalart Enstitilsu, 1991, s'
tZ-tbS tU, yazt, yazatn Essays in Ottoman History adh galtgmasr igerisinde d-e-yer almaktadv (s.275-
376)l; a.mlf., "Ey(tpProjesi',,-Eynp: DUn t Bugtn, iemp-ozyum, 1112 Arahk 7993, istanbul: Tarih Vakft
yurt yay., {ggi, t. t-Zi; a.mlf., ;'Eytip Sultin Tarihi On Aragtrrma Projesi", TUlayArtan (ed.), Xvlll.
yi)zyrl (adr Sicilteri l5rlrnda Eyap'te SosyalYa5am, istanbul: Tlrih Vakfr Yurt Yay., 1998,
:'
1-14; a.mlf.,
"Ey0p 5icillerinde rir[rak, K6y ve Koylil", XWil' Ytzyrl Kadr Sicilleri t51!,!.1.FlIp,tl Sosvat Yatam;
,,Ae't Konferansr", t. lskadaisempozyumu,-23-25 Mayrs 2003, Bildiriler, istanbul: Uskudar
".'i-'ii., Befediyesi, 2004, c. I,s. 1 1-14.
Halil inalcrk. "Ottoman Galata, 1453-1553".
Halif inalcrk. Sources and Studies on the Ottoman Black Sea, The Customs Register of Caffa, 1487-
1490, Camb.idge: Harvard University, Ukrainian Research Institute, 1996.
Halil inalcrk, An Economic and Sociat History of the Ottoman Empire, 1300-1600, Cambridge: Cambridge
University Press, 1994 {Turkgesi: Osmanlr imparatorlulu'nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi 134&
1600, eev. Halil Berktay, c. l, istanbul: Eren, 20001.
249

Turkiye Yazarlar Birli!i
onunBursauzerindek|ara'tlrma|ar|Veyapt|gIyay|nIar|niehrintarihinekatktstna
bir ni;anesi o|arak,,Bursa osmangazi Be|ediye Mec|isi, Muradiye maha||esinde
'ukran bulunan Muradiye Kulliyesini sultan ll. Murad caddesine baglayan sokala
Prof. Dr. HaIiI inalcrk sokagr veriImesi karartnt almr; ve 13 Ekim 2005 tarihinde
yaprlan bir torenle tabela "d,n,n yerleStirilmiStir'
tl. $ehir tarihi tizerine cinemli ar;ivler
HaIiI ina|crk, osmanIt $ehir tarihi qaIt5maIarrna 1950'ye do!ru Bursa,da Kadr sici||eriuzerindeEaIrqarakba5|adr.eu,.s",aukibirmOzedebuIunankadrsicil|eriuzerinde
aragttrmaIaryapt|.BusicllIerintarihidedikkatedegerbirmese|edir.Cumhuriyetin
ilk yrllarrnda birtakrm u"gna= kigiler bu sieilleri yok etmeye qallSryorlardt. Bursa
yegilcami imamr bu sicille-ri guualiar iEine koyaral evine g6turdu. Daha sonra da
mozeye teslim etti. Bu sicilleiin yardrmryla, Bursa mahalleleri konusunda ilk qaltlmalar
Kdseo!lu ile bagladt'
Busici||erFatihdevrininorta|artndanitibarentaXX.asrakadargelmekteisbde
arada birqok siciller tufuoll"IruStur. Bu sicillerin 6nemi, defterlerin muzeden altntp
tamir edilmesi ue araqt'rmalara agtlmast iqin 6nlem altnmast' m0ze mudurU
vasrtasryla, Halil inalcrk tarafrndan Milli Egitim Bakanlr!r'na bildirilmiStir' siciller
istanbul,da Topkapt Sarayr kitap atolyesine sandrklar iqinde gonderildi' ciltlendi'
sonra da Arkeoloji mUzesinde bir salonda tasnif edilerek ara'ttrmactlara arz edildi'
"t"rr" giCi otr"nr, i,",.,puiutorlu!u'nun uluslararast ticaret merkezi ve ipek sanayii
gehri olarak 6nemi, bu sicillerden butun ayrrnttlartyla tespit edilebilmektedir' ipek
ticaretivesanayiikonusundakiilk6nemIieserDa|sar.tnaraStrrmastdtr.
inalcrk, bu sicillerin 6nemine, istanbut 0niversitesi iktisat faktittesi Mecmuast'nda
yazdr!r bir makalesi;; ;";"r'etti.11 iktisat tarihimizin yorulmaz ustadr omer
Lutfi Barkan bu sicittelin;;u"u kendi iktisat Enstitusu igin mikrofilm halinde
aImtgttr.ina|ctk,tnBursasicilIeriOzerinde30-40seneyevaranara|t|rmaIartdevam
etti. ingilizce u" f,irfg" mat ai"terd"n bagka Bursa sicillerinden Fatih ve ll' Bayezid
d6nemine ait siciller uzerinde yaptlgl araStrrmalar ve makalelerden bagka bu sicillerden
seetigi yuzterJelg eyi'Turk-Tarih Kurumu Belgeler dergisinde yaytnladr'12
F.Ha|ilinalcrk,rngehirtarihibibliyografyasr(Krono|ojik)
,,Bursa|er,iyeSici||erindeFatihSu|tanMehmed,inFerman|arr,',Belleten,1947,sy.
1 1, s. 593-708.
"Erzurum". istam Ansiklopedisi,lg4S' c' lV' s' 345-357'
"Bursa", Encyclopedia of lslam,2' Baskr' 1960' c' l' s' 1333-1336'
n-H"f .il i""1.'1, "XV. Asrr Tiirkiye iktisadi ve- lqtimAi Tarihinin Kaynaklarr"' istanbut Unive'itesi iktisat
Fakittesi Mecmuat,1953-1954' sy' 15' s 41-5l'
12 Halil inalcrk, ,,osmanh idare, sosyal ve.Ekonomik rarihi ile ilgili Belgeler: Bursa ser'ive sicillerinden
secmeter,,, Betgeter,i-irv iissd r- go; "osmanlr iiai", i"tvli ""
rri"nomik Tarihi ile ilsili eelgeler:
il";;Gt'''v;iftitr"tino"n s"qt"ler $"
' Belgeter' xvlll' (1988)' 1- 41'
250

T0rkiye Yazarlar Birli!i
1F
"Bursa and the Commerce of the Levant", Journal of Economic and Sclr..tai nrsitr'1
of the Orient, '1960, c. lll, sy. 2, s. '131-147 [aynr yazr, yazann The Ottornan f-p €
Conquest, Organization and Economy adh galrgmasr iqinde de yer almaktao,r i.c'--
don: Variorum Reprints, 1978)].
"Bursa XV. ,Asrr Sanayi ve Ticaret Tarihine Dair Vesikalar 1", Belleten, 1950. sy. 24, s
45-1 01.
"Erzurum", Encyclopedia of lslam,2. Baskr, '1965. c. ll, s.712.
"Ey6let", Encyclopedia of lslam,2. Baskr, 1965, c. ll, s.721-724.
"Gelibolu", Encyclopedia of lslam,2. Baskr, 1955, c.ll, s.983-987.
"The Rebuilding of lstanbul by Sultan Mehmed the Conqueror", Cultura Turcica,
1967, c.lV, s. 5-'15.
"The Policy of Mehmed ll Toward the Grek Population of lstanbul and the Byzantine
Buildings of the City", Dumbarton Oaks Papers, 1969-1970, sy.23-25, s.231-249.
"lstanbul", Encyclopedia of lslam,2. Baskr, 1973, c.lV, s. 138-140.
"The Hub of the City: The Bedestan of lstanbul", International Journal of Turkish
ltudies,1979-1980, c. l, sy. 1, s. 1-17.
"Osmanlr idare, Sosyal ve Ekonomik Tarihi ile ilgili Belgeler: Bursa ger'iye Sicillerinden
Seqmeler", Belgeler,1980, sy. 10-14, s. 1- 90.
"Eyup Sultan !a Yaprlmasr.Gerekenler" , Istanbul,1982, sy. 3, s. 148-149.
"The Appointment Procedure of a Guild Warden (Kethud6)", Wiener Zeitschrift fhr
die Kunde des Morgenlandes, 1986, sy. 76: Festschrift AndreasTietze, s. 135-142 [bu
yaz, The Middle East and the Balkans Under the Ottoman Empire (Bloomington:
f ndiana University Pres, 1993) adh eser igerisinde de yer almaktadrr: s. 194-2011.
"Osmanh idare, Sosyal ve Ekonomik Tarihi ile ilgili eelgeler: Bursa ger'iye Sicillerinden
SeEmeler ll" , Belgeler, 1988, sy. 18, s, 1- 41.
"Fatih Sultan Mehmed Tarafrndan istanbul'un Yeniden inqasr", Eev. Fahri Unan, 79
Mayrs Aniversitesi EQitim Faklltesi'Dergisr, 1988, sy. 3, s. 205-214.
"isianbul: An lslamic City", Journal of lslamic Studies, 1990, s. 1-23 [bu yazt, yazara
ait Essays in Ottoman History (istanbul: Eren Yay., 1998) baglrklr galrgma igerisinde de
yer almaktad r: s.247-2711.
"Ottoman Galata, 1453-1553", Edhem Eldem (ed.), Prdmiere Recontre lnternationale
sur I'empire Ottoman et la Turquie moderne, istanbul: l'lnstitut Franqais d'Etudes
Anatoliennes,l99l, s. 17-105 [bu yazr, yazara ait Essays in Ottoman History iginde de
yer almaktad v: s. 27 5-37 61.
"istanbul: Bir islam gehri", gev. ibrahim Kaltn, DergSh, 1992, sy.24, s. 14-15; sy.25, s.
15-17.
251

T0rkiye Yazarlar BirliSi
,A Case Study of the Village Microeconomy: Villages in the Bursa Sancak, 1520-1593"
The Middte East and the-gatkans lJnder the Ottoman Empire, Bloomington: Indiana
University Press, 1993, s. 161-175.
'Ey0p Projesi', Eyilp: Dln lBughn, Sempozyum, 11-12 Arahk 1993' istanbul: Tarih
Vakfr Yurt YaY., 1994, s. 1-23'
,Eyup sultan Tarihi on Ara;trrma Projesi" Tulay Artan (ed.), Xvttt. Y1zyil Kad sicilleri
Signda Eyup'te Sosyal YaEam, istanbul: Tarih Vakfr Yurt Yay'' s' 1-14'
An Economic and social History of the ottoman Empire 1300-1600, cambridge:
Cambridge UniversitY Press, 1994.
Sources and Studies on the ottoman Black sea, The Customs Register of caffa, 1tB7-
1 490, Cambridge: Harvard U niversity, ukrain ian Research Institute, 1 995.
,istanbul,un incisi: Bedesten', Mustafa Ozel (haz.), iktintve Drn, istanbul: iz Yaytncthk,
1997, s. 119-135'
,Eyup Sicifferinde Toprak, Koy ve K6yltl" wtlt. Y(izytl Kac/' sicilleri lyQnda Eyilp'te
SosyalYaSam, istanbul: Tarih Vakft, 1998'
Osmanlt imparatortuQu'nun Ekonomikve SosyatTarihi 1300-1600, gev. Halil Berktay,
c. l. istanbul: Eren,2000.
"istanbu|(Turk Devri)", DiA,2001, c. )(Xl|l, s'22O-239'
,fstanbul After the Conquest', lstanbut City and Municipatity, istanbul: istanbul Metropolitan
Municipality Department of cultural and Social Affairs Press, 2002, s' 31-
38.
,Fatih, Fetih ve istanbul'un Yeniden ingasr" (Habita t tD Dt)nya Kenti tstanbu/, istanbul:
Tarih Vakfr, s.22-37.
,The conqueror, The conquest and the Rebuilding of lstanbul" qev. orhan Birgin,
(Habitat lD Istanbul-World City, istanbul: Tarih Vakfr' s' 22-37'
,,Agt' Konfera nsf, , l' }skudar Sempozyumu, 23-25 Mayts 2003, Bildiriler, c' l, istanbu|:
Uskudar Belediyesi, 2004, s. 'l1-14'
252