keci-ozel-2014

Kafka henüz o biçimi bulamadığı zamanlarda,
Zürih’te birtakım aydınların ve edebiyatçıların
bir araya geldiği toplantılara
katılır. O toplantılarda Albert Einstein da
vardır. Einstein’la öteki sanatçılar ve aydınlar,
kendi düşüncelerini ve ne yaptıklarını
anlatırlar birbirlerine. Einstein bu
sırada görecelik ve belirsizlik kuramıyla
ilgili düşüncelerini yeni yeni oluşturmaktadır.
Onun görecelik ve belirsizlikle ilgili
düşüncelerini sürekli dinleyen Kafka,
sonunda nasıl yazması gerektiğine
karar verir.
Gregor Samsa
gerçekten uyandı mı
Kafka seçtiği biçime inanmaya ve öyle
yazmaya kararlıdır. Einstein’ın düşüncelerinden
çıkarak Dönüşüm romanını
yazar. Romanda, Gregor Samsa bir sabah
böcek olarak uyanır. Samsa’nın bir
böcek olarak uyanması, edebiyatta gerçekliğin,
gerçek hayatın nasıl bambaşka
bir biçimde dile getirilebileceğini anlatır.
Bu, bize edebiyatın aslında ne kadar
sınırsız olduğunu gösteren bir örnektir.
Samsa’nın bir böcek oluvermesi, düşlerin
ve hayallerin edebiyatta nasıl ortaya
çıkabileceğini, içinde yaşadığımız hayatın
gerçekliğini, insanın yabancılaşmasını
ortaya koyan çok çarpıcı ve önemli
bir örnektir.
Oscar Wilde der ki: “Edebiyat gerçekten
daha gerçektir.” Edebiyatın gerçekten
daha gerçek olması ne demektir
Edebiyat gerçekten daha gerçek olmaz
elbette, ama Wilde şunu anlatmak istiyor:
Yaratıcı yazarlar, edebiyatla içli dışlı
insanlar ya da nitelikli birer edebiyat
okuru olarak, yaşadığımız hayata baktığımızda,
edebiyat gerçeği ne kadar yansıtmalı
Yansıtıyor mu ya da nasıl yansıtır
Gerçek hayata yalnızca bir yaratıcı
yazar olarak değil, sokaktaki sıradan bir
insan olarak da baktığımızda, edebiyatın
gerçeği olduğu haliyle kullanamayacağını
düşünebiliriz.
Gündüz rüyası
Edebiyat, aslında edebiyatı zayıflatan bir
güdüdür. İnsanın önünü alamadığı, kendi
doğasındaki bir özelliktir. Ama bunu
yaptıkça da, yazılanların daha da arttığını
görüyorum. Bunun en önemli nedeni,
merak eksikliğidir. Çünkü iyi bir yazar,
yazmaya başladığı zaman, kendinden
önce yazılanlardan farklı, özgün bir şey
yazmaya çalışır.
Borges’in çok güzel bir sözü vardır; der
ki: “Edebiyat nedir Gündüz rüyasıdır.”
Edebiyatı gündüz rüyası olarak tanımlamak
çok parlak bir buluş gerçekten.
Gündüz dediğimiz, yaşadığımız gerçek
hayat; edebiyat da onun rüyası. Peki rüyalar
Rüyalarımızı ortak görebilir miyiz
Hayır; herkes kendi rüyasını görür.
Aynı gerçek hayatın içinden çıktıktan
sonra herkes kendi rüyasını gördüğüne
ve edebiyat gerçek hayattan çıkan o
rüyalar olduğuna göre, edebiyatı özgün
hale getiren, ötekilerden farklı kılan herkesin
kendi yazdığıdır. Demek ki, birbirine
benzerliği çok fazla olan genç yazarlar,
gece rüyalarıyla değil de, daha
çok gündüz rüyalarıyla meşgul olmaktadırlar.
:
34