kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
iii) 2 a,> 2 bj 139 (3.4)<br />
1=1 J = 1<br />
ayrıca 0;1 tamsayı değişkeni Xı için,<br />
iv) Xı = O <strong>ve</strong>ya 1 tamsayı olma şartını sağlamak üzere<br />
X, = Xi 2 tüm i=l, 2, ..., m için 140 (3.5) <strong>ve</strong><br />
— Negatif olmama şartı:<br />
X lj >0,\ l >0 (3.6)<br />
Burada Xi 0;1 tamsayı değişkeni, sadece O <strong>ve</strong> 1 değerlerini alabilmektedir.<br />
(3.5 sınırlayıcı şartı). Xi = 1 olması, Aj mümkün <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nde bir işletmenin<br />
kurulması durumunu (<strong>ve</strong> dolayısıyla sabit maliyet unsurunun<br />
ortaya çıkmasını); X, = 0 olması ise, Ai mümkün <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nin "optimum<br />
<strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> sistemine" girmediğini (<strong>ve</strong> dolayısıyla M Bl = 0 olması<br />
durumunu) ifade etmektedir. (3.3) sınırlayıcı şartmdaki Xi ile de, optimum<br />
<strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> sistemine girmeyen mümkün <strong>kuruluş</strong> yerlerinden (X 4 =0)<br />
gerçek talep merkezlerine sevkiyat yapılmaması, gerçek talep merkezlerine<br />
ürün sevkiyatının sadece optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> sistemine giren mümkün<br />
<strong>kuruluş</strong> yerlerinden (Xi=l) yapılması garanti edilmektedir. 141<br />
B.4.1.2.2. KAPASİTE SINIRLAMALARININ MODELE DAHİL<br />
EDİLMESİ<br />
Ulaştırma modellerinde, çeşitli kapasite sınırlamaları, modele ila<strong>ve</strong><br />
*9 Bu sınırlayıcı şart, (3.3) de ifade edildiği için, modelden çıkarılabilir, zira<br />
m<br />
X, < a, <strong>ve</strong> 2 Xjj = bj konursa, (3.4) de ifade edilmiş olur. İleriki modellerde bu<br />
1 = 1<br />
sınırlayıcı şart modelden çıkarılacaktır.<br />
140 Bir sayının kendisinin aynı zamanda karesine eşit olduğu sayılar sadece 0 <strong>ve</strong><br />
1 dir.<br />
1 41 Klasik ulaştırma modellerinde çözüm değerlerinin tam sayı olma şartı otomatikman<br />
sağlanmakta, ancak genelleştirilmiş ulaştırma modellerinde de bu mümkün<br />
olmamaktadır. Genelleştirilmiş ulaştırma modelinin simpleks metoduyla<br />
çözümünde ise bazı (<strong>ve</strong>ya tüm) değişkenlerin çözüm değerlerinin tamsayı olma<br />
şartı sağlanamamaktadır. Bu durumda ya tamsayı olmaları öngörülen değişkenlerin<br />
çözüm değerlerinin —sınırlayıcı şartlan sağlayıp sağlamadıkları<br />
kontrol edilmek suretiyle— bir alt <strong>ve</strong>ya üstteki tamsayı ile değiştirilmeleri şeklinde<br />
pratik bir yola başvurmak, ya da istenilen değişkenlerin tamsayı olmalarını<br />
garanti eden çözüm metodları uygulamak gerekir.<br />
Lüder, K.: "Die Standortwahl von Fertigungsstatten", Industrielle Produktion,<br />
der.: K. Agthe et al., Baden- Baden - Bad Hamburg, 1967, s. 424. Ve ayrıca Weinberg,<br />
F. <strong>ve</strong> Burdet, C.A.: "Operation Research Anwendung für die Wahl von<br />
betrieblichen Standorten", Die Unternehmung, 1968, s. 149.<br />
63