kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ö N S Ö Z<br />
Bu çalışma 1981 yılı Mart ayında <strong>Ankara</strong> Üni<strong>ve</strong>rsitesi Siyasal Bilgiler<br />
Fakültesi'ne "İşletme İktisadı" bilim dalında doçentlik tezi olarak sunulmuş,<br />
Prof. Cumhur Ferman başkanlığında Prof. Dr. İ. Özer Ertuna, Prof.<br />
Dr. Haydar Kazgan, Prof. Dr. Kenan Gürtan <strong>ve</strong> Prof. Dr. İlhami Karayalçın'dan<br />
kurulu bilim jürisince değerlendirilmiş <strong>ve</strong> aynı yılın Ekim<br />
ayında doçentlik tezi olarak oybirliği ile kabul edilmiştir. Değerlendirmeleri<br />
<strong>ve</strong> değerli eleştirileri dolayısıyla kendilerine şükranlarımı sunarım.<br />
Esas itibariyle, sanayi işletmelerinde <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> <strong>ve</strong> büyüklük arasındaki<br />
karşılıklı ilişkilerin ortaya konup teorik olarak incelenmesi, bu<br />
ilişkilerin mümkün olduğunca nicel bir çerçe<strong>ve</strong>ye oturtulması <strong>ve</strong> buradan<br />
hareketle her iki <strong>sorunu</strong>n (<strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> <strong>ve</strong> büyüklük) eşanlı olarak<br />
belirlenebilmesi yolundaki pragmatik hedefe bir katkıda bulunmak şeklinde<br />
ifade edebileceğimiz çalışma amacımız, bu eserde —bir dereceye<br />
kadar da olsa— gerçekleştirilmeye çalışılmıştır.<br />
Çalışma konumuzu oluşturan bu sorun —sektör <strong>ve</strong> teşebbüs seviyelerinde<br />
olmak üzere— "<strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> dağıtımı", "kapasitenin mekansal dağıtımı",<br />
"<strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> <strong>ve</strong> <strong>ölçek</strong> büyüklüğünün eşanlı (<strong>ve</strong>ya simültane)<br />
belirlenmesi" gibi farklı başlıklar altında bir çok planlama modellerine<br />
konu olmuştur. Burada, çözüm tekniklerinin etkinliği dolayısıyla transportasyon<br />
modelleri bilhassa tercih edilirken, model yapısının probleme<br />
uygunluğu açısından sıfır bir <strong>ve</strong> karma tam sayılı programlama modelleri<br />
de yaygın bir kullanım alanı bulmuştur. Çalışmamızın yararlanılan<br />
kaynaklar kısmında da görüleceği üzere bu konudaki literatür epeyce zengindir<br />
<strong>ve</strong> <strong>sorunu</strong>n pragmatik çözümü açısından epeyce mesafe katedilmiştir.<br />
Çalışmamızın üçüncü bölümünün son kısmında (Kısım E) da —vardığımız<br />
teorik sonuçları esas alan— böyle bir model denemesine girişilmiştir.<br />
Buna karşılık <strong>sorunu</strong>n teorik açıdan incelenmesi konusunda aynı<br />
yargıya varmak güçtür. Bu alanda henüz katedilmesi gerekli epey mesafe<br />
olduğu kanaatindeyiz. Kanımızca uygulamanın başarılı olabilmesi<br />
(başka bir deyişle pragmatik hedefin gerçekleştirilebilmesi) açısından konunun<br />
teorik olgunluğa kavuşturulması büyük önem taşımaktadır. Aksi<br />
V