kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
yaklaşık çözüm metodları, sadece taşıma ücretinin (C) sabitliği varsayımı<br />
altında geçerlidir. Taşıma ücretinin taşınan mal miktarına <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya taşıma<br />
mesafesine göre farklılıklar göstermesi halinde, <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> problemi<br />
yukarıda değinilen metodlarla çözülemez. Bu durumda, ancak —doğrusal<br />
olmayan— toplam taşıma maliyetlerinin belirli özellikler göstermesi<br />
halinde geçerli, özel yaklaşık çözüm metodları geliştirilmiştir. 121<br />
B.4.<br />
ÇOK KONUMLU KURULUŞ YERİ MODELLERİ<br />
(KESİKLİ KURULUŞ YERİ MODELLERİ)<br />
"Çok konumlu <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> modelleri", belirli bir üretim seviyesinin<br />
(kapasite) tek bir konumda kurulacak tek bir işletme vasıtasıyla gerçekleştirilmesi<br />
alternatifi yanında, bir çok konumlarda kurulacak birçok işletmeler<br />
tarafından gerçekleştirilmesi alternatifini de kapsayan, daha geniş<br />
geçerliliğe sahip <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> modelleridir. Dolayısıyla bu tür modellerde<br />
model çözümü olarak tek bir "optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>" değil, —tek<br />
bir <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> yanında birden çok <strong>kuruluş</strong> yerlerini de kapsayan— "optimum<br />
<strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> sistemi" (<strong>ve</strong>ya optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> dağılımı, optimale<br />
Standort<strong>ve</strong>rteilung) aranmaktadır. "Optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> sistemi"<br />
kavramı, amaç fonksiyonunu belirli sınırlayıcı şartlar altında optimize etmek<br />
üzere, hangi coğrafi konumlarda (<strong>kuruluş</strong> yerlerinde) hangi işletmelerin<br />
kurulması gerektiğini ifade etmektedir. Şayet optimum çözümde<br />
tek bir coğrafi konum optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> olarak belirleniyorsa, "optimum<br />
<strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> sistemi' sadece tek bir <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nden oluşur. 122 Bu<br />
nedenle çok konumlu <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> modelleri, tek konumlu <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong><br />
modellerini de kapsayan daha geniş bir geçerlilik alanına sahiptir. Burada,<br />
problemin çözüm kümesi A opt mümkün <strong>kuruluş</strong> yerlerini ifade eden<br />
A=(Aı,A 2 ,...,Ai,...,A m ) kümesinin bir alt kümesidir <strong>ve</strong> A opt bir <strong>ve</strong>ya birden<br />
çok eleman ihtiva edebilir.<br />
Ayrıca çok konumlu <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> modellerinde, gerçek <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong><br />
problemlerinin şartlarına daha uygun olarak, homojen alan varsayımı ile<br />
—bu varsayımın bir sonucu olan— sonsuz sayıda mümkün <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong><br />
<strong>ve</strong> kuşuçuşu mesafe varsayımları kaldırılmaktadır. Kuruluş <strong>yeri</strong>ne konu<br />
olan coğrafi alan homojen olmayıp, farklı özelliklere sahiptir. Bu coğrafi<br />
alanda, belirli bir üretim seviyesini gerçekleştirmek üzere kurulacak işletmenin<br />
(<strong>ve</strong>ya işletmelerin) <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> şartlarını sağlayan, ancak sınırlı<br />
121 Bloech, J.: a.g.e„ s. 76 <strong>ve</strong> 80.<br />
Lüder, K.: a.g.e., s. 61.<br />
122 Veya <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> probleminde sadece tek bir <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nin <strong>seçimi</strong> öngörülüyorsa,<br />
bu şartı sağlamak üzere modele ila<strong>ve</strong> edilecek bir sınırlayıcı şart ile,<br />
problem tek bir işletmenin "optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> <strong>seçimi</strong>" olarak ifade edilebilir.<br />
52
Change language