kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ğerleri de, yukarıdaki amaç fonksiyonunun yu <strong>ve</strong> y 2i değişkenlerine göre<br />
kısmi türevlerinin sıfır olduğu yu <strong>ve</strong> y 2i değerleri olarak bulunabilir. Fakat<br />
bu şekilde optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nin bulunması mümkün olmadığından,<br />
optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>ni <strong>ve</strong>ren yu <strong>ve</strong> y a değerlerini belirlemek üzere<br />
yaklaşık çözüm metodları geliştirilmiştir. Bu metodlardan ağırlık noktası<br />
formülünde (Schwerpunktformel) optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>ni ifade eden yu*<br />
<strong>ve</strong> ya* koordinat değerleri yaklaşık değerler olarak<br />
S X,. y u<br />
yıı<br />
ı=ı<br />
<strong>ve</strong> y 2i *<br />
SXj<br />
l=ı<br />
s Xj. y 2J<br />
3=1<br />
2Xj<br />
1=1<br />
formülleriyle belirlenmektedir. 118 Bazı <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> problemlerinde, özellikle<br />
taşman mal miktarının <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> <strong>seçimi</strong>ndeki öneminin nisbeten<br />
daha fazla olduğu durumlarda, Bj merkezlerinin koordinat değerlerinin<br />
taşman mal miktarının kareleriyle ağırlıklandırılmış ortalamaları daha<br />
iyi sonuç <strong>ve</strong>rmektedir. 119 Bu durumda optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nin yaklaşık<br />
koordinat değerleri<br />
şeklini alır.<br />
üxvy., s x v y «<br />
1=1 1=1<br />
yu* = <strong>ve</strong> ya* =<br />
IX 2 !<br />
1=1 1 = 1<br />
S X 2 j<br />
Yaklaşık çözüm metodlarıyla belirlenen optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nin koordinat<br />
değerleri olan yu* <strong>ve</strong> y a * değerleri, amaç fonksiyonunun (toplam<br />
taşıma maliyeti fonksiyonunun) yu <strong>ve</strong> y 2 ı'ye göre alınan kısmi türevlerinde<br />
yerlerine konarak, bu kısmi türevleri sıfıra eşit kılıp kılmadıkları açısından<br />
kontrol edilebilir. Şayet kısmi türevler sıfıra eşit kılmıyorsa, y,ı* <strong>ve</strong> y 2i *<br />
değerleri optimum değerlerdir. Aksi halde yu* <strong>ve</strong> y 21 * değerleri iterasyon<br />
yoluyla gerçek optimum değerlere daha da yaklaştınlmaya çalışılır. 120 Bu,<br />
ıi8 Bu formüller <strong>ve</strong> diğer yaklaşık çözüm metodları için bkz.: Grundmann, W. et<br />
al.: s. 58 v.d.<br />
Lüder, K.: a.g.e., s. 59 v.d.<br />
Bloech, J.: a.g.e., s. 48 v.d.<br />
Jandy, G.: "Die mathematische und kybernetische Modelle der optimalen Standort<strong>ve</strong>rteilung",<br />
Mathematik und Kybernetik in der Ökonomie, Berlin 1964, s. 31.<br />
"9 Bloech, J.: a.g.e„ s. 49.<br />
120 Jacob, H.: "Modelle zur Standortwahl der Unternehmung" Wirtschaftsstudium<br />
(WİSU), Jahresregister 1978, s. 120.<br />
51
Change language