kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
aptedilmektedir. Her merkeze, bu merkezle <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> arasındaki taşıma<br />
miktarlarını (X,, X 2 <strong>ve</strong> X 3 ) temsil eden ağırlıklar uzunca bir iple<br />
asılmaktadır. Sürtünmenin ihmal edilebilir olması halinde, bu ağırlıkların<br />
dengeye ulaştığı noktanın harita üzerindeki izdüşümü optimum <strong>kuruluş</strong><br />
<strong>yeri</strong> olarak belirlenmektedir.<br />
B.3.3.<br />
KURULUŞ YERİ ÇOKGENİ MODELİ<br />
(STEINER - WEBER PROBLEMİ)<br />
"Kuruluş <strong>yeri</strong> çokgeni modeli" literatürde, genellikle, —problemi matematiksel<br />
olarak inceleyen Steiner <strong>ve</strong> <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> <strong>seçimi</strong>ne ilişkin olarak<br />
ele alan Weber'e izafeten— "Steiner - Weber problemi" kavramıyla<br />
ifade edilmektedir. 116 Tek konumlu <strong>ve</strong> sürekli bir <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> modeli<br />
olan "<strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> çokgeni modellerinde" de homojen alan, sonsuz sayıda<br />
mümkün <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> <strong>ve</strong> kuşuçuşu mesafe varsayımları altında, toplam<br />
taşıma maliyetini minimum kılan optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nin belirlenmesi<br />
amaçlanmaktadır.<br />
Birim taşıma miktarı <strong>ve</strong> birim mesafeye düşen taşıma maliyetini ifade<br />
eden taşıma ücreti (ton/km taşıma ücreti) sabit kabul edilirse, amaç<br />
fonksiyonu olan toplam taşıma maliyeti<br />
M t = C . S Xj. dj<br />
j=ı<br />
-> Min<br />
şeklinde ifade edilebiir. Burada, C sabit taşıma ücretini, Xj <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong><br />
(A s ) ile Bj (j=l, 2.., n) tedarik <strong>ve</strong>ya talep merkezi arasındaki taşınan mal<br />
miktarını ifade etmektedir, dj ise <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nin (A s ), Bj tedarik <strong>ve</strong>ya<br />
talep merkezine olari —kuşuçuşu— taşıma mesafesi olup, modelin bilinmeyen<br />
unsurudur.<br />
Kuruluş <strong>yeri</strong> çokgeni modeli ikili bir koordinat sistemi içine yerleştirilirse,<br />
tüm tedarik <strong>ve</strong> talep merkezlerinin konumları bu koordinat sisteminin<br />
koordinat değerleri cinsinden ifade edilebilir: Örneğin B ; için<br />
yu <strong>ve</strong> y 2j .<br />
U6 Bu model matematiksel bir problem olarak, sonlu sayıdaki sabit noktalara uzaklıkları<br />
toplamı minimum olan noktamn belirlenmesi şeklinde ortaya konur. Kuruluş<br />
<strong>yeri</strong> problemi olarak da, sabit konumlu sonlu sayıdaki tedarik <strong>ve</strong> talep<br />
merkezlerine taşıma maliyetleri toplamı minimum olan coğrafi konumun (optimum<br />
<strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> olarak) belirlenmesi şeklinde ortaya konmaktadır.<br />
49
Change language