kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
mektedir. Bu özelliğiyle —satış hasılatının da etkisi dikkate alınmayarak—<br />
tek konumlu <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> modellerinde optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> <strong>seçimi</strong>,<br />
toplam taşıma maliyetinin minimum kılındığı coğrafi konum olarak<br />
tanımlanmaktadır.<br />
B.3.1.<br />
KURULUŞ YERİ DOĞRUSU MODELİ<br />
Kuruluş <strong>yeri</strong> doğrusu modellerinde, <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> probleminde yer<br />
alan tedarik <strong>ve</strong> talep merkezlerinin aynı doğru üzerinde bulundukları<br />
varsayılmaktadır. Buna göre, —yine aynı doğru üzerinde bulunması gereken—<br />
optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nin konumu taşıma maliyeti minimizasyonuna<br />
göre belirlenmeye çalışılmaktadır.<br />
B.3.1.1.<br />
İKİ MERKEZLİ KURULUŞ YERİ DOĞRUSU MODELİ<br />
İki merkezli <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> modeli en basit <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> modeli olup,<br />
burada <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> problemi aşağıdaki şekilde tanımlanmaktadır: sadece<br />
iki tane tedarik <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya talep merkezinin bulunduğu homojen bir<br />
alanda toplam taşıma maliyetini minimum kılan optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong><br />
aranmaktadır. Yani B kümesi sadece iki eleman ihtiva etmektedir: B =<br />
(B,, B 2 ) İki merkezden biri tedarik merkezi diğeri talep merkezi olarak<br />
kabul edilirse, 104 optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nin bu iki merkezden birinde <strong>ve</strong>ya<br />
bu iki merkezi birleştiren doğru üzerinde bulunacağı açıktır. Optimum <strong>kuruluş</strong><br />
<strong>yeri</strong> A t (i = 1, 2,...) ile tedarik merkezi olarak kabul edilen B, arasındaki<br />
taşıma maliyeti M T ı, talep merkezi olarak kabul edilen B 2 arasındaki<br />
taşıma maliyeti de M T2 ile ifade edilirse, toplam taşıma maliyeti olan<br />
M t = M t , + M t2<br />
fonksiyonunu minimum kılan coğrafi konum (AO optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong><br />
olarak belirlenir. M T , <strong>ve</strong> M T2 , dolayısıyla M T taşınacak mal (girdi <strong>ve</strong> ürün<br />
miktanna (X) <strong>ve</strong> taşıma mesafesine (d) bağlıdır. Bu modellerde sabit bir<br />
işletme büyüklüğünden hareket edildiği için taşınacak mal miktarı sabittir<br />
<strong>ve</strong> dolayısıyla M TI , M T2 <strong>ve</strong> M T sadece taşıma mesafesinin bir fonksiyonudur:<br />
M T (d) = M t1 (d) + M T2 (d)<br />
İki merkezli <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> modeli, eksenlerinden biri tedarik <strong>ve</strong> satış merkezini<br />
birleştiren doğru olarak taşıma mesafesini, diğeri de toplam taşıma<br />
im Weber, A.: a.g.e„ s. 59 v.d.<br />
Blooch, J.: a.g.e., s. 21 v.d.<br />
Gülicher, H.: "Einige Eigenschaften optimaler Standorte", Multiplikator, Gleichgewicht,<br />
optimale Wachstumsrate und Standort<strong>ve</strong>rteilung, der.: W. Krelle, Schriften<br />
des Vereins für Sozialoolitik, N.F., C. 42 (yer <strong>ve</strong> tarih belirtilmemiş), s. 111.<br />
42
Change language