kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Model çözümünde, kârı maksimum kılan (y ( ,, y 12 ) koordinat değerleri,<br />
yani hangi mümkün <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nin (yerlerinin) optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong><br />
(<strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> sistemi) olarak seçileceği; Xi değerleri yani optimum <strong>kuruluş</strong><br />
<strong>yeri</strong> (<strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> sistemi) olarak seçilen mümkün <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nde<br />
(yerlerinde) kurulacak üretim ünitesinin (ünitelerinin) kapasiteleri <strong>ve</strong><br />
Xu değerleri, yani hangi <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nden hangi talep merkezine ne kadar<br />
mal sevkedilmesi gerektiği hususları eşanlı olarak belirlenecektir.<br />
B.3.<br />
TEK KONUMLU (VEYA SÜREKLİ) KURULUŞ YERİ<br />
MODELLERİ<br />
"Tek konumlu kurluş <strong>yeri</strong> modelleri", mümkün <strong>kuruluş</strong> yerlerini ifade<br />
eden A = (A, , A 2 ,... , A ( ..) kümesinin sonsuz sayıda eleman ihtiva ettiği<br />
<strong>ve</strong> sadece tek bir mümkün <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nin (A if i = 1, 2,...) optimum<br />
<strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> olarak seçilebildiği <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> modellerini kapsamaktadır.<br />
Yani modelin çözümü (<strong>ve</strong>ya çözüm kümesi) optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> olarak<br />
A kümesinin sadece tek bir elemanını ihtiva edebilir. Bu tür modellerin<br />
yapısı gereği, —amaç fonksiyonunun optimizasyonuna daha uygun<br />
olsa bile— birden çok mümkün <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nin optimum çözüm kümesine<br />
girmesi mümkün değildir.<br />
"Tek konumlu <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> modelleri", esas itibariyle optimum <strong>kuruluş</strong><br />
<strong>yeri</strong>ni belirlemek üzere differansiyal metodu uygulayabilmek için,<br />
gerçek <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> problemlerinin modelleştirilmesinde yapılması zorunlu<br />
soyutlamaların bir ürünüdür. Yani bu modellerde homojen alan<br />
varsayımı ile —bu varsayımın tabii sonuçlan olarak —sonsuz sayıda mümkün<br />
<strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> <strong>ve</strong> kuşuçuşu mesafe varsayımlan gibi soyutlamalara gidilmesi<br />
gerekir. 103 Dolayısıyla "tek konumlu <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> modelleri" aynı<br />
zamanda "sürekli <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> modelleri" olup, model çözümünde differansiyel<br />
metodun uygulanması için gerekli şartlan taşırlar.<br />
Tek konumlu <strong>ve</strong>ya sürekli <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> modellerinde yapılan bu varsayımların<br />
bir sonucu olarak, optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nin belirlenmesinde<br />
sadece taşıma maliyetlerinin dikkate alınması yeterli olmaktadır. Zira homojen<br />
alan varsayımının bir sonucu olarak, her yerde <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>ne bağlı<br />
değişken <strong>ve</strong> sabit üretim maliyetleri aynıdır. Dolayısıyla taşıma maliyetleri<br />
dışında kalan maliyet unsurları <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> <strong>seçimi</strong>ni etkileme-<br />
103 Homojen alan varsayımına göre, <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> <strong>seçimi</strong>ne konu olan alanın (bölge,<br />
ülke, birkaç ülkeden meydana gelen geniş bir bölge, kıta <strong>ve</strong> nihayet tüm<br />
yeryüzünü) her noktası <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> olmaya uygun, aynı şartları içeren coğrafi<br />
konumlardır. Kuşuçuşu mesafe varsayımı ise, alanın iki noktası arasındaki<br />
taşıma mesafesinin bu iki noktayı birleştiren doğru olduğunu ifade etmektedir.<br />
Bu varsayımlar örneğin Thünen modelinde, Launhardt <strong>ve</strong> Weber modellerinde<br />
geçerlidir.<br />
41
Change language