kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
e tekrar ikili bir sınıflandırmaya tabi tutulmaktadır. Net olmayan malzemeler<br />
de, i) üretim sürecinde ağırlığını kısmen kaybeden <strong>ve</strong> ii) tamamen<br />
kaybeden net olmayan malzemeler olmak üzere yine ikiye ayrılmaktadır.<br />
Yerel malzemelerin <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> üzerindeki etkisi, belirli bir malzeme<br />
çeşidinin yukarıdaki sınıflandırmada belirtilen özelliklerine göre farklı<br />
olacaktır. Weber bu etkiyi genel olarak belirlemek üzere "malzeme endeksi"<br />
kavramını kullanmaktadır .Malzeme endeksi (belirli bir malzeme<br />
çeşidine ilişkin olarak)<br />
ME<br />
Bir birim üründe bulunan yerel malzeme ağırlığı (ton)<br />
Yerel malzemenin üretim katsayısı (ton)<br />
oranıyla ifade edilmektedir. 67 Ürüne hiç girmeyen (<strong>ve</strong>ya üretim sürecinde<br />
ağırlığının tümünü kaybeden) "net olmayan malzemeler" (örneğin demir-çelik<br />
sanayiinde kömür) için malzeme endeksi sıfır, üretim sürecinde<br />
ağırlığından kısmen kaybeden "net olmayan malzemeler" (örneğin demir-çelik<br />
sanayiinde demir cevheri) için malzeme endeksi —üretim sürecinde<br />
uğradığı kayba göre— sıfırla bir arasında bir değer, 68 ürüne tamamen<br />
giren "net malzemeler" için ise bir değerini alır. Buna göre malzeme<br />
endeksinin değeri sıfırla bir arasında değişecektir. Weber'in kullandığı<br />
diğer bir kavram olan "<strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> ağırlığı" (Standortgewicht) ise<br />
bir birim ürüne giren yerel malzeme ağırlığı ile birim ürünün ağırlığı toplamını,<br />
yani malzeme endeksinin pay <strong>ve</strong> paydası toplamını ifade etmektedir.<br />
69 Buna göre "net malzemeler" için <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> ağırlığı iki, üretim<br />
sürecinde ağırlığını tamamen kaybeden "net olmayan malzemeler" için<br />
ise bir değerini alır. Üretim sürecinde ağırlığını kısmen kaybeden "net olmayan<br />
malzemeler" için <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> ağırlığı bir ile iki değerleri arasında<br />
değişir. Belirli bir malzeme çeşidinin "malzeme endeksi" değeri <strong>ve</strong>ya<br />
"<strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> ağırlığı" azaldıkça, bu malzemenin <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>ni kendi bulunduğu<br />
tedarik merkezine doğru çekme kuv<strong>ve</strong>ti artmakta, karşıt durumda<br />
ise azalmaktadır. Buna göre <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>ni kendi bulunduğu yere<br />
doğru çekme kuv<strong>ve</strong>ti en yüksek olan yerel malzemeler, üretim sürecinde<br />
67 Weber örneğinde demir-çelik sanayiini esas aldığından ölçü birimi olarak ton<br />
kullanmaktadır. Sanayi dalının özelliklerine uygun olarak başkaca ölçü birimleri<br />
de (metre, litre v.b.) kullanılabilir.<br />
68 Tabiatıyla "net olmayan malzemeler" için malzeme endeksi hiç bir zaman sıfır<br />
<strong>ve</strong>ya bir değerini almayacak, başka bir deyimle sıfırdan büyük, birden küçük<br />
değerler alacaktır.<br />
» Yani <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> ağırlığı, taşınması gerekli toplam mal miktarının (yerel malzeme<br />
+ürün) ağırlığım ifade etmektedir.<br />
28
Change language