kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Ai mümkün <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nde bir üretim ünitesi kurulması halinde ortaya<br />
çıkması garanti edilmektedir. Ayrıca, modelde belirli konumlarda faaliyet<br />
gösteren mevcut işletmelerin genişletilmesi alternatifi de göz önünde tutuluyorsa,<br />
bu tür konumlarda Ai <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> <strong>seçimi</strong>ne bağlı sabit maliyetler<br />
ortaya çıkmayacağından, modelde M x si sıfır kabul edilmelidir. 102<br />
M x e1 maliyet unsuru, Ai mümkün <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nin optimum <strong>kuruluş</strong><strong>yeri</strong><br />
olarak seçilmesi halinde, burada faaliyette bulunacak yerleştirme biriminin<br />
<strong>ölçek</strong> büyüklüğü ne olursa olsun, katlanılması gerekli sabit maliyetleri<br />
ifade etmektedir. Örneğin arazi bedeli, arazinin düzenlenmesi,<br />
yol bağlantıları, idare binaları, bazı altyapı yatırımları, sosyal <strong>ve</strong> kültürel<br />
tesisler, bazı <strong>ve</strong>rgiler v.b.g.<br />
2. Kuruluş Yeri Seçimi <strong>ve</strong> Ölçek Büyüklüğüne Bağlı<br />
Sabit Maliyetler<br />
Buradaki Ai mümkün <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nde kurulacak üretim ünitesinin<br />
<strong>ölçek</strong> büyüklüğü de dikkate alınmalıdır. Ölçek büyüklüğünün, Ai mümkün<br />
<strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nde hangi teknolojilerin (v=l, 2, ..., v) hangi sayıda (a )v )<br />
kullanıldığına bağlı olduğu kabul edilebilir. Her teknolojiye (iş aracına)<br />
ilişkin —tam kapasitede çalışma varsayımı altındaki— kapasite büyüklüğü<br />
(X iv ) —temel üretken birim seviyesindeki <strong>ölçek</strong> birimin kapasite büyüklüğü<br />
olarak—, ayrıca her teknolojiye ilişkin sermaye ihtiyacı (maloluş<br />
maliyeti, m^ bilinmektedir.<br />
a iv = Aı mümkün <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nde istihdam edilen v teknolojisine<br />
ilişkin iş aracı sayısı (tam sayı şartı)<br />
Xiv = Aj mümkün <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nde (v) teknolojisine ilişkin beher iş<br />
aracının kapasite büyüklüğü<br />
msiv = Ai mümkün <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nde (v) teknolojisine ilişkin her iş aracı<br />
için maloluş maliyeti. 103<br />
102 Zira aynı teşebbüs kapsamında faaliyet gösteren mevcut bir işletmenin bulunduğu<br />
konumda, M^ maliyet unsurunun ifade ettiği harcamalar daha önce,<br />
mevcut işletmenin <strong>kuruluş</strong>unda gerçekleştirilmiş bulunmaktadır. (Batık maliyetler)<br />
.<br />
1(J 3 Şayet iş aracının maloluş maliyeti <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>ne göre değişmiyorsa, i endeksi<br />
kaldırılabilir. Fakat m siv , iş aracının <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>ne kadarki taşıma maliyetini<br />
<strong>ve</strong> <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>ndeki montaj maliyetlerini de kapsadığından, genel olarak i endeksi<br />
ile ifade edilmelidir. Zira özellikle iş aracının taşıma maliyeti, ulaştırma<br />
imkanlarının konumlara göre farklılıklar gösterdiği alanlarda değişik değerler<br />
alabilir. Bu durum bilhassa ağır <strong>ve</strong> büyük hacimli <strong>ve</strong>ya hassas iş araçları için<br />
geçerlidir. Buna göre m svl , taşıma, montaj, sigorta gibi giderler de dahil olmak<br />
üzere, iş aracının belirli bir <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>ndeki maloluş maliyetini ifade etmektedir.<br />
227
Change language