kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
göre <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> teorileri <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nin belirlenmesine ilişkin çalışmalarla<br />
başlamış olup, <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> etkilerine <strong>ve</strong> <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> düzenlemesine<br />
ilişkin teorilerin geliştirilmesiyle devam etmiştir. 6<br />
Yukarıda kısaca açıklanan bu sınıflandırma yanında, Lösch, <strong>kuruluş</strong><br />
<strong>yeri</strong> teorilerini i) işletme ekonomisine ilişkin <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> teorileri <strong>ve</strong><br />
ii) genel ekonomiye ilişkin <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> teorileri olmak üzere iki grupta<br />
toplamaktadır. 7 Lösch, işletme ekonomisine ilişkin <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> teorilerini<br />
münferit işletme seviyesinde optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nin belirlenmesini<br />
konu alan teoriler olarak, genel ekonomiye ilişkin <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> teorilerini<br />
ise "genel <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> teorileri" olarak piyasa mekanizmasından doğan<br />
mekansal ekonomik yapıyı açıklamaya <strong>ve</strong>ya genel ekonomi seviyesinde<br />
optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> yapısını belirlemeye yönelik teoriler olarak tanımlamaktadır.<br />
Isard'da ise <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> teorileri dört grupta toplanmaktadır:<br />
i) Fiyatın <strong>ve</strong>ri olduğu münferit bir işletme seviyesinde,<br />
ii)<br />
iii)<br />
iv)<br />
Fiyatını kontrol edebilen münferit bir işletme seviyesinde,<br />
Teşebbüs <strong>ve</strong>ya sektör seviyesinde <strong>ve</strong><br />
Tüm ülke ekonomisi, bölge <strong>ve</strong> dünya ekonomileri seviyesinde<br />
<strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> problemini ele alan teoriler. 8<br />
Biz de <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> problemini işletme ekonomisi açısından ele aldığımız<br />
bu çalışmada, literatürdeki <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> teorilerini ikili bir sınıflandırmaya<br />
tabi tutarak sunmayı uygun buluyoruz:<br />
1) Genel ekonomiye ilişkin <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> teorileri <strong>ve</strong><br />
2) İşletme ekonomisine ilişkin <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> teorileri. Birinci gruba<br />
<strong>kuruluş</strong> yerlerinin mekansal dağılımını açıklayan <strong>ve</strong> <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> problemini<br />
sektör, ülke ekonomisi, bölge <strong>ve</strong> dünya ekonomileri seviyesinde ele<br />
alan çalışmaları, ikinci gruba ise konuyu işletme <strong>ve</strong> teşebbüs seviyesinde<br />
optimum <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nin belirlenmesi şeklinde ele alan çalışmaları dahil<br />
ediyoruz.<br />
A.l.<br />
GENEL EKONOMİYE İLİŞKİN KURULUŞ YERİ TEORİLERİ<br />
Kuruluş <strong>yeri</strong> problemi genel ekonominin bir araştırma konusu olmakla<br />
birlikte, ekonomi biliminin araştırmalarında genellikle mekan boyutu-<br />
6 İbid, s. 193.<br />
f Lösch, A.: Die râumliche Ordnung der Wirtschaft, 3. B„ Stuttgart 1962, s. 5 (Birinci<br />
Baskı, Jena 1940).<br />
« Al<strong>ve</strong>nsleben, R. v.: Zur Theorie und Ermittlung optimaler Betriebsstaııdorte,<br />
Meisenheim am Glan 1973, s. 3-4.<br />
9
Change language