kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
nomik <strong>ölçek</strong> büyüklüğünde kurulması gerekir. Bunun için de söz konusu<br />
yardımcı hizmete olan talep seviyesi, bu büyüklükte bir hizmet ünitesinin<br />
kurulmasına yeterli olmalıdır. Hizmet talebi ise kurulacak işletmenin<br />
<strong>ölçek</strong> büyüklüğüne bağlı olduğundan, belirli bir konumda gerekli yardımcı<br />
hizmetlerin uygun bir fiyatla sağlanıp sağlanamaması, <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong><br />
avantajları yanında bu konumda kurulacak <strong>ölçek</strong> büyüklüğünü de etkileyen<br />
önemli bir faktördür. 53<br />
C.2.1.5.<br />
KREDİ VE DEVLET YARDIMLARININ KURULUŞ YERİ<br />
VE ÖLÇEK BÜYÜKLÜĞÜNE ETKİSİ<br />
Genellikle kredi <strong>ve</strong>ren <strong>kuruluş</strong>ların kontrol amacıyla kendi bulundukları<br />
bölgelerde gerçekleştirilen yatırımların finansmanına öncelik tanıdıkları<br />
varsayımından hareket edilse bile, günümüzde tüm ülkeye yayılan<br />
banka şubelerinin bir sonucu olarak, kredinin <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nden bağımsız<br />
olarak temin edildiği kabul edilebilir. Buna karşılık temin edilebilir<br />
kredi hacmi <strong>ölçek</strong> büyüklüğünü sınırlandırıcı bir faktör olarak büyük<br />
önem taşır.<br />
Değişik yörelere göre farklılıklar gösteren devlet yardımları <strong>ve</strong> önleyici<br />
tedbirleri ise, <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> <strong>seçimi</strong>nde etkili olan bir faktördür. İşsizliğin<br />
azaltılması, kırsal alanlardan şehirlere nüfus akımının durdurulması<br />
<strong>ve</strong>ya frenlenmesi, geri kalmış yörelerin kalkındırılması, bölgeler arası gelir<br />
dağılımındaki eşitsizliğin giderilmesi, çevre kirlenmesinin önlenmesi<br />
gibi amaçlarla, devlet belirli yörelerde yapılan yatırımları çeşitli teşvik<br />
tedbirleriyle cazip kılma yoluna gidebilir. Bu durumda bu yörelerin <strong>kuruluş</strong><br />
<strong>yeri</strong> avantajları artacaktır. Bazı durumlarda ise devlet, belirli yörelerde<br />
—özellikle bazı sanayi kollarına ilişkin olarak— yatırım yapılmasını<br />
yasaklayabilir <strong>ve</strong>ya yatırım yapılmasını zorlaştırıcı tedbirlere başvurabilir.<br />
Bu gibi durumlarda ise, söz konusu yöreler <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> olarak seçilme<br />
özelliklerini ya tamamen kaybedecekler <strong>ve</strong>ya bu yörelerin <strong>kuruluş</strong><br />
<strong>yeri</strong> avantajları azalacaktır.<br />
Devletin, belirli yörelerin <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> avantajlarını artırıcı yöndeki<br />
teşvik tedbirleri,<br />
— bu yörelerde altyapı tesislerinin gerçekleştirilmesi <strong>ve</strong> dışsal ekonomileri<br />
artırıcı diğer faaliyetlerin gerçekleştirilmesi gibi dolaylı<br />
tedbirler,<br />
53 Burada, söz konusu yardımcı hizmetlerin başka konumlarda faaliyet gösteren<br />
hizmet ünitelerinden temin edilmesi halinde, yardımcı hizmetin taşıma maliyeti<br />
önem kazanır. Genellikle üretim fonksiyonuna ilişkin hizmetlerin (tamir <strong>ve</strong> bakım)<br />
taşıma maliyeti değerlerine göre nisbeten yüksektir. Taşıma maliyeti arttıkça,<br />
yardımcı hizmetin tedarik menzili daralır.<br />
194
Change language