27.01.2015 Views

kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...

kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...

kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

avantajları (Agglomerationsvorteile) kavramıyla ifade edilen <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong><br />

faktörü tüm maddesel akım içinde<br />

— tedarik faaliyetlerine ilişkin yığılma avantajları,<br />

— üretim faaliyetlerine ilişkin yığılma avantajları,<br />

— pazarlama faaliyetlerine ilişkin yığılma avantajları,<br />

— taşıma <strong>ve</strong> haberleşme faaliyetlerine ilişkin yığılma avantajları,<br />

şeklinde <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> <strong>seçimi</strong> <strong>ve</strong> <strong>ölçek</strong> büyüklüğü üzerinde etkili olur. Dolayısıyla<br />

yığılma avantajlarının <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> <strong>seçimi</strong> <strong>ve</strong> <strong>ölçek</strong> büyüklüğü<br />

üzerindeki etkilerinin işletmenin maddesel akımı üzerinde incelenmesi<br />

mümkündür. Burada yığılma avantajlarının dışsal <strong>ve</strong> içsel ekonomiler şeklindeki<br />

ayırımı incelemeye esas alınmaktadır. Teşebbüsün kendi bünyesinde<br />

gerçekleştirebildiği <strong>ve</strong> dolayısıyla kontrol edilebilen değişken niteliğinde<br />

olan içsel ekonomilerin, işletmenin maddesel akımı içinde mütalaa<br />

edilmesi mümkündür. Teşebbüs bünyesi dışında gerçekleşen, dolayısıyla<br />

teşebbüs için kontrol edilemeyen değişken niteliğindeki dışsal ekonomiler<br />

ise<br />

v) dışsal yığılma ekonomileri olarak, <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>ni <strong>ve</strong> <strong>ölçek</strong> büyüklüğünü<br />

işletmenin maddesel akımı üzerinden belirleyici beşinci faktör<br />

olarak çalışmamıza esas alınmaktadır.<br />

Aşağıda bu faktörler, <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> <strong>ve</strong> işletme büyüklüğü arasındaki<br />

karşılıklı ilişkileri belirlemek üzere, tek tek incelenmeye çalışılacaktır.<br />

C.2.1. İŞLETMENİN TEDARİK FONKSİYONUNA İLİŞKİN<br />

OLARAK KURULUŞ YERİ SEÇİMİ VE ÖLÇEK<br />

BÜYÜKLÜĞÜNÜ ETKİLEYEN FAKTÖRLER<br />

İşletmenin üretim süreci için gerekli olan <strong>ve</strong> dolayısıyla tedarik edilmesi<br />

gerekli üretim faktörlerini (<strong>ve</strong>ya girdi çeşitlerini) —çalışma konumuz<br />

açısından—<br />

1) hammadde, işletme malzemesi <strong>ve</strong> yardımcı malzemeleri kapsamak<br />

üzere malzeme,<br />

2) sabit yatırım malları,<br />

3) işgücü,<br />

4) yardımcı (yan) hizmetler,<br />

5) kredi <strong>ve</strong> devlet yardımları,<br />

olmak üzere beş grupta toplayabiliriz. Bu üretim faktörlerinin <strong>kuruluş</strong> ye-<br />

184

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!