kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
dördüncü <strong>ve</strong> beşinci durumlarda —teknik şartlar imkan <strong>ve</strong>rdiği takdirde—<br />
aynı zamanda coğrafi işbölümüne de gitmek suretiyle <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> avantajları<br />
daha etkin şekilde değerlendirilebilir.<br />
3) Teknolojik gelişme kapsamına, yeni makinaların <strong>ve</strong> yeni üretim<br />
metodlarınm geliştirilmesi yanında, "yeni mamullerin <strong>ve</strong> yeni maddelerin<br />
geliştirilmesi de ila<strong>ve</strong> edilmelidir." 31 Ayrıca üretim bölümüne ait teknolojik<br />
gelişmeler yanında, ulaştırma, haberleşme <strong>ve</strong> bilgi işlem teknolojilerindeki<br />
gelişmelerin de <strong>ölçek</strong> büyüklüğüne <strong>ve</strong> <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> <strong>seçimi</strong>ne<br />
ilişkin sonuçları değerlendirmeye dahil edilmelidir.<br />
4) İş araçlarının boyutlarının büyütülmesi suretiyle gerçekleştirilen<br />
hacim artışlarının sağladığı <strong>ölçek</strong> ekonomileri yanında, 32 teşebbüs dışı ekonomik<br />
<strong>ve</strong> metaekonomik birçok faktörler büyümeyi sınırlandırıcı <strong>ve</strong>ya<br />
teşvik edici nitelikleriyle farklı <strong>ölçek</strong> birimlerin büyütülmesi üzerinde<br />
etkili olurlar. Teşebbüs dışı faktörlerin muhakkak ki en önemlisi işgücü,<br />
sermaye, tedarik <strong>ve</strong> satış piyasalarının nitelikleri ile arz <strong>ve</strong> talep hacimleridir.<br />
Ayrıca çevre kirlenmesi, devletin bazı yöreleri <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya bazı teknolojileri<br />
(emek yoğun teknolojiler) çeşitli teşvik tedbirleriyle desteklemesi,<br />
<strong>ölçek</strong> büyüklüğünün, teknolojinin <strong>ve</strong> <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong>nin belirlenmesinde<br />
etkili olur.<br />
C.2.<br />
İŞLETMENİN MADDESEL AKIMI ÜZERİNDEN KURULUŞ<br />
YERİ VE ÖLÇEK BÜYÜKLÜĞÜ ARASINDAKİ KARŞILIKLI<br />
İLİŞKİLERİN BELİRLENMESİ<br />
İşletmenin.maddesel akımı, işletmenin maddi amacına konu olan ürün<br />
programının üretilip tüketicilere ulaştırılabilmesi için gerekli tüm faaliyetleri<br />
kapsamaktadır. Bu tanıma göre işletmenin maddesel akımına konu<br />
olan faaliyetler,<br />
i) tedarik fonksiyonuna ilişkin faaliyetler,<br />
ii)<br />
iii)<br />
üretim fonksiyonuna ilişkin faaliyetler,<br />
pazarlama fonksiyonuna ilişkin faaliyetler,<br />
bu faaliyetlerin mekansal bütünleşmesini sağlamak için gerekli mal akımının<br />
<strong>ve</strong> teşebbüs seviyesindeki yönetim birliğinin sağlanması için gerekli<br />
bilgi akımının gerçekleştirildiği,<br />
iv) taşıma <strong>ve</strong> haberleşme fonksiyonuna ilişkin faaliyetler olmak üzere<br />
dört grupta toplanabilir. Ayrıca <strong>kuruluş</strong> <strong>yeri</strong> literatüründe yığılma<br />
31 Bursal, N. : "Sanayi işletmelerinde Maliyetler <strong>ve</strong> Ortak Pazarda Rekabet İmkanları",<br />
İstanbul Üni<strong>ve</strong>rsitesi İşletme Fakültesi Dergisi, C. 1, Sayı 1, 1972, s. 49.<br />
m Supra, s. 131.<br />
183
Change language