kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
programının üretiminde darboğaz durumunda bulunan üretim aşamaları<br />
dışındaki diğer üretim aşamalarında ortaya çıkan atıl kapasiteler, yeni<br />
ürün çeşitlerinin üretiminde kullanılabilir. Böylece teşebbüsün boşuna<br />
katlanmak zorunda kaldığı atıl kapasiteler değerlendirilmekte <strong>ve</strong> teşebbüsün<br />
maliyet yapısı olumlu yönde etkilenmektedir. Tabiatıyla yeni ürün<br />
çeşitleri için gerekli —teşebbüsün mevcut ürün çeşitleriyle üretim süreçlerinde<br />
ortaklığın bulunmadığı— bazı yeni üretim aşamalarının kurulması<br />
<strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya teşebbüsün mevcut işletmelerindeki atıl kapasitelerin yeterli<br />
olmadığı üretim aşamalarının genişletilmesi için ila<strong>ve</strong> yatırımlar yapılması<br />
gerekebilir. Fakat her hal <strong>ve</strong> kârda, teşebbüsün mevcut işletmelerindeki<br />
atıl kapasitelerin kullanılabilir duruma geçirilmesiyle ortadan kaldırılan<br />
atıl kapasite maliyetleri büyümeyi olumlu yönde etkiler. Caa tipi<br />
büyümenin mekansal sonucu ise, özellikle ortak üretim aşamalarının konumlarının<br />
büyük ölçüde mevcut işletmelerin <strong>kuruluş</strong> yerlerine bağlılığı<br />
şeklinde ortaya çıkar.<br />
ii)<br />
Cab tipi büyüme<br />
Cab tipi büyümede, teşebbüsün mevcut ürün programını üretmek üzere<br />
tedarik piyasalarından temin ettiği malzemelerin kısmen <strong>ve</strong>ya tamamen<br />
yeni ürün çeşidinin (çeşitlerinin) üretiminde de kullanımı söz konusudur.<br />
95 Böylece belirli malzeme çeşitlerine ilişkin olarak artan malzeme<br />
ihtiyacı, gerek büyümenin sağlayacağı <strong>ölçek</strong> ekonomileri <strong>ve</strong> gerekse büyümenin<br />
mekansal düzenlemesinde etkili olur: artan malzeme sipariş miktarı<br />
ile elde edilebilecek iskontolar gibi tedarik fonksiyonuna ilişkin <strong>ölçek</strong><br />
ekonomileri 96 <strong>ve</strong> artan malzeme ihtiyacının teşebbüsün mevcut tedarik<br />
alanından temin edilememesi halinde yeni tedarik kaynaklan bulma<br />
gereğinin mekansal sonuçları. 97<br />
iii)<br />
Cac tipi büyüme<br />
Cac tipi büyümede ise, teşebbüsün mevcut ürün programına ilişkin<br />
pazarlama faaliyetleri ile üretimine geçilen yeni ürün çeşidinin (çeşitlerinin)<br />
gerektirdiği pazarlama faaliyetleri —kelimenin somut anlamında—<br />
95 Burada, teşebbüsün mevcut ürün programı ile yeni ürün çeşitleri arasındaki<br />
tedarik süreçlerine ilişkin ortaklıklar sadece malzeme için tanımlanmakta, diğer<br />
üretim faktörlerine (emek <strong>ve</strong> sermaye) ilişkin ortaklıklar dikkate alınmamaktadır.<br />
Zira emek <strong>ve</strong> sermayenin özellikleri temel üretken birim <strong>ve</strong> üretim<br />
aşaması seviyelerindeki <strong>ölçek</strong> birimlerde, <strong>ölçek</strong> birimin üretim genişliğini belirlemektedir<br />
<strong>ve</strong> dolayısıyla emek <strong>ve</strong> sermayenin bu tür özellikleri, —teşebbüs<br />
seviyesinde değil— temel üretken birim <strong>ve</strong> ürtim aşamaları seviyelerindeki <strong>ölçek</strong><br />
birimlerde dikkate alınmalıdır.<br />
08 İkinci bölümde ilgili kısma bakımz.<br />
87 İkinci bölümde ilgili kısma bakınız.<br />
124
Change language