kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
darik <strong>ve</strong> pazarlama fonksiyonuna ilişkin olarak ulaştırma <strong>ve</strong> kitle iletişimi<br />
teknolojisindeki gelişmeler sonucunda —büyük çaplı teşebbüslerin gerektirdiği—<br />
büyük çaplı tedarik, pazarlama <strong>ve</strong> yönetim faaliyetlerinin ekonomik<br />
bir şekilde gerçekleştirilmesi mümkün olmaktadır. Başka bir deyişle,<br />
"kitle üretimi" beraberinde "kitle tedariki", "kitle pazarlaması" <strong>ve</strong> "kitle<br />
yönetimi" ni de birlikte getirmektedir. Bu gelişmeler ulusal <strong>ve</strong> hatta<br />
uluslararası pazarlarda bile niteliksel değişikler yaratabilecek öneme sahiptir;<br />
"Büyük teşebbüslerin politikalarında ihracat stratejisinden vazgeçilerek,<br />
ürün ihracatı <strong>yeri</strong>ne ihraç ülkelerinde yeni üretim üniteleri (işletmeler)<br />
kurmak şeklinde ortaya çıkan eğilim gittikçe artan bir şekilde devam<br />
etmektedir... Çok fazla uzak olmayan bir gelecekte aşağıdaki şekilde<br />
bir dünya pazarı ortaya çıkabilir: büyük <strong>ve</strong> ilerici sanayi teşebbüsleri tüm<br />
dünyaya yayılan üretim üniteleri (şubeler) kuracaklar <strong>ve</strong> birbirleriyle<br />
rekabet eden şubeleri vasıtasıyla farklı bölgesel pazarlarda faaliyet göstereceklerdir.<br />
Şimdilik sadece bazı Amerikan firmalarının yalnızca Avrupa'ya<br />
akını şeklinde izlenen bu gelişme, gelecekte tüm dünya sanayiini<br />
kapsayacak bir gelişmenin başlangıç aşaması olarak kabul edilebilir." 89<br />
B.5.1.<br />
ÇOK ÎŞLETMELİ TEŞEBBÜSLERİN BÜYÜTÜLMESİ<br />
ŞEKİLLERİ<br />
Aynı teşebbüs kapsamında faaliyet gösteren işletmelerin sayısına göre,<br />
teşebbüsler<br />
— tek işletmeli teşebbüs <strong>ve</strong><br />
— çok işletmeli teşebbüs<br />
şeklinde ikili bir ayırıma tabi tutulabilirler.<br />
Tek işletmeli teşebbüslerin üretim kapasitesi, üretim genişliği <strong>ve</strong> üretim<br />
derinliği boyutlarında büyütülmesi, işletme seviyesindeki <strong>ölçek</strong> birimin<br />
büyütülmesi ile aynı niteliklere sahip olduğundan, üzerinde tekrar<br />
durulmayacaktır. Ölçek büyütülmesine ilişkin olarak —üretim fonksiyonu<br />
dışındaki— diğer işletmecilik fonksiyonlarına ilişkin sorunlar da çalışmamızın<br />
ileriki kısımlarında ele alınacaktır. Bu itibarla, aşağıda —teşebbüs<br />
seviyesindeki <strong>ölçek</strong> birimin büyütülmesi şekilleri olarak— sadece çok işletmeli<br />
teşebbüslerin büyütülmesi üzerinde durulmaktadır.<br />
Çok işletmeli teşebbüslerin büyütülmesi şekillerini —çalışmamızın<br />
konusuna uygun olarak <strong>ölçek</strong> büyüklüğüne ilişkin özellikler yanında ku-<br />
89 Pohle. W.: a.g.e., s. 26.<br />
120
Change language