kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
kuruluş yeri seçimi ve ölçek sorunu - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
üretim aşamaları arasında tam bir kapasite uyumunun sağlandığı kapasite<br />
büyüklüğünde <strong>ve</strong> bunun tam sayılı katlarında (ortak çarpanlarında)<br />
söz konusudur. Zira bu durumlarda işletmenin hiçbir üretim aşaması darboğaz<br />
durumunda değildir. Bu nedenle —sadece darboğaz üretim aşaması<br />
kapasitesinin büyütülmesi suretiyle— kısmi büyüme ile işletmenin ürün<br />
kapasitesinin artırılması imkanı ortadan kalkmaktadır.<br />
İşletmenin ürün kapasitesinin bütüncül büyüme şeklinde artırılması,<br />
bütüncül homojen <strong>ve</strong> heterojen teknoloji (<strong>ve</strong>ya bunların bileşimini ifade<br />
eden bütüncül karma teknoloji) olarak gerçekleştirilebilir. Bütüncül homojen<br />
teknoloji ile büyümede işletmenin mevcut ürün kapasitesi, —aynı<br />
teknoloji, özellikle aynı iş akımı organizasyonu çerçe<strong>ve</strong>sinde— tamsayılı<br />
katlarıyla artırılmaktadır. Bütüncül heterojen teknoloji ile büyümede ise,<br />
işletmenin mevcut ürün kapasitesinin gerçekleştirildiği iş akımı organizasyonu<br />
<strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya —temel üretken birim seviyesinde— üretim faktörleri <strong>ve</strong><br />
bileşim şekilleri değiştirilmekte, yeni bir iş akımı organizasyonu <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya<br />
üretim faktörleri <strong>ve</strong> bileşim şekilleriyle ikame edilmektedir. Bütüncül heterojen<br />
.teknoloji ile büyümede iş akımı organizasyonunda yapılan değişikliklerle<br />
<strong>ve</strong> özellikle atölye tipi üretim tarzından akan işi sistemine (hat<br />
tipi üretim organizasyonuna) doğru kaymak suretiyle işletmenin ürün<br />
kapasitesinin büyütülmesi büyük önem taşır.<br />
Burada da işletmenin ürün kapasitesinin bütüncül heterojen teknoloji<br />
ile büyütülmesinin tek bir konumda gerçekleştirilmesi zorunluluğuna<br />
karşılık, bütüncül karma teknoloji <strong>ve</strong> özellikle bütüncül homojen teknoloji<br />
ile büyüme farklı konumlarda gerçekleştirilebilir. Bu bakımdan bütüncül<br />
büyüme<br />
— işletmenin ürün kapasitesinin tek bir konumda gerçekleştirilmesi<br />
suretiyle bütüncül büyüme <strong>ve</strong><br />
— işletmenin ürün kapasitesinin farklı konumlarda gerçekleştirilmesi<br />
suretiyle bütüncül büyüme,<br />
şeklinde iki grupta mütalaa edilebilir.<br />
B.4.2.<br />
İŞLETMENİN ÜRETİM GENİŞLİĞİ BOYUTUNDA<br />
BÜYÜTÜLMESİ<br />
"İşletmenin üretim genişliği" kavramı, işletmenin mevcut üretim potansiyeli<br />
ile üretmek kabiliyetinde olduğu ürün çeşitleri sayısını ifade etmektedir.<br />
Bu tanıma göre işletmenin üretim genişliğinin büyütülmesi,<br />
ürün programını oluşturan ürün çeşitleri sayısının artırılması suretiyle<br />
gerçekleştirilir. Ürün programını oluşturan ürün sayısı artırıldıkça, işletmenin<br />
üretim genişliği boyutunda —cateris parbius varsayımı altında—<br />
büyütüldüğü kabul edilmektedir.<br />
113
Change language