CMH204U

Resim 1.1: Motivasyon bir iş yeri verimliliği için en önemli öğelerden biridir.
MOTİVASYON KURAMLARI
Bireylerin davranışlarını yönlendiren motivasyonla ilgili değişik kuramlar ve modeller vardır. Kişinin
kendini tanıması, yaşamı süresince kendini gerçekleştireceği hedefleri belirlemesi ve bu hedefleri
gerçekleştirmek için davranışlarını nasıl güdüleyeceğini bilmesi yaşam doyumuna ulaşması açısından
önemlidir. Bununla birlikte iş hayatında, çalışanların örgüt içindeki ve dışındaki fizyolojik, psikolojik ve
sosyal gereksinimlerini iyi bir biçimde algılayan bir yönetici, organizasyonun performansını artırabilir.
Hem iş yaşamı hem özel yaşam için motivasyon kuramlarını tanımak son derece önemlidir. Motivasyon
kuramları iki gruba ayrılır. Birinci grup Kapsam Kuramları (Content) olarak adlandırılır. Bu kuramlar
içsel faktörlere ağırlık veren kuramlardır. İkinci kuram grubu ise Süreç Kuramları (Process) dır. Bu
kuramlar ise dışsal faktörlere ağırlık verir.
Motivasyon kuramları hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için Levent
Önen’in (2005) Motivasyon isimli kitabını okuyabilirsiniz.
Kapsam Kuramları
Bu kuramlarda kişinin içinde bulunduğu ve kişiyi belirli yönlerde davranışa sevkeden faktörleri anlamak
önemlidir. Kapsam kuramları:
• İhtiyaçlar Hiyerarşisi Yaklaşımı
• Çift-Faktör Kuramı (Hijyen-motivasyon teorisi)
• Başarma İhtiyacı Kuramı (Achievement)
• ERG Yaklaşımı olmak üzere dört tanedir.
İhtiyaçlar Hiyerarşisi Yaklaşımı
Motivasyon kuramları arasında en bilineni Maslow’un “İhtiyaçlar Hiyerarşisi” yaklaşımıdır. Bu yaklaşım
iki temel varsayıma dayanmaktadır.:
• Bireyin tüm davranışları; sahip olduğu ihtiyaçları gidermeye yöneliktir.
• Bireyin ihtiyaçlarını gidermek için belirli bir sıralaması vardır. Önce alt sıradaki ihtiyaçlar
giderilmelidir, giderilmeden, bir üst sıradaki ihtiyaçları gidermeye yönelik davranışlar yapılmaz.
5