Tüketici Yazıları III - tüpadem - Hacettepe Üniversitesi

142 Tüketici Yazıları III
Nanoteknoloji, Çevre ve Aile
143
Nanoteknoloji, Çevre ve Aile
Zeynep AÇIK
Hacettepe Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Aile ve Tüketici Bilimleri Bölümü
ceneptopcu@hotmail.com
Yrd. Doç. Dr. Seval GÜVEN
Hacettepe Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Aile ve Tüketici Bilimleri Bölümü
seguven@hacettepe.edu.tr
“Hayal gücü bilgiden daha önemlidir.”
Albert EİNSTEİN
ÖZET
Yeni sanayi ve teknoloji devrimi olarak nitelendirilen nanoteknoloji maddenin nano boyutta
kontrol edilmesidir. Maddenin atomik ve moleküler seviyelerde kontrol edilmesi,
maddeye ihtiyaç duyulan ve istenilen özelliklerin kazandırılabileceği anlamını taşımaktadır.
Bu kapsamıyla nanoteknoloji hayatın her alanında yer alacaktır. Nanoteknoloji uygulamaları
tüketicileri ve önemli bir tüketici grubu olan aileyi etkilemektedir. Tüketici
ürünlerinde Nanoteknoloji uygulamaları giderek yaygınlaşmaktadır. Evlerde kullanılan
araç ve gereçlerden yapı malzemelerine, hijyen ürünlerinden enerji kullanımına kadar nanoteknoloji
ev yönetimindeki pek çok alanı etkilemektedir ve bu durum önümüzdeki yıllarda
artarak devam edecektir. Olanaklar teknolojisiyle üretilen tüketici ürünleri çevrenin
korunması ve kaynakların verimli kullanılması açısından da umut vaad etmektedir.
GİRİŞ
Tekstil, demiryolu, otomotiv sanayi devrimleri, insanlığın önemli dönemeçleri olarak
tarihe geçmiştir. Özellikle 1939’lu yıllardan günümüze uzanan süreçte “bilgisayar ve
bilgi devrimi” diye adlandırılan bir aşama yaşanmaktadır. Bu aşamayı gerçekleştiren
ülkelerin dünyadaki gelişmişlik sıralamasında yer almaları dikkatleri çekmektedir.
Ekonomistler nanoteknolojinin yeni bir sanayi devrimi olarak 2025 yılına kadar her
alanda gelişmesini tamamlayarak 21. yüzyıla damgasını vuracağına inanmaktadırlar.
Nanoteknoloji vizyonunun ortaya çıkışı, 1959 yılında fizikçi Dr. Richard Feynman’ın
malzeme ve cihazların moleküler boyutlarda üretilmesi ile başarılabilecekler üzerine
yapmış olduğu ünlü konuşmasına (“Altta Daha Çok Yer Var”) kadar dayandırılmaktadır.
Dr. Feynman bu konuşmasında minyatürize edilmiş enstrümanlar ile nanoyapıların
ölçülebileceği ve yeni amaçlar doğrultusunda kullanılabileceğinin altını çizmiş,
elektronlarla, toplu iğnenin başına Britannica Ansiklopedisi’nin yazılabileceğini, bunun
için fiziksel bir sınır olmadığını belirtmiştir.
Yakın bir gelecekte bir ülkenin nanoteknolojideki seviyesi o ülkenin ekonomik gücünün
bir simgesi olabilecektir. Nanoteknolojinin öncelikle malzeme, kimya ve biyoteknoloji
alanlarında gelişeceği, ancak 10-15 yıl sonra elektronik ve özellikle moleküler elektronikte
ağırlığını hissettireceği beklenmektedir. Nanoteknoloji tekstil, tıp ve ilaç sanayi,
elektronik gibi birçok sektöre girip o sektörde önemli değişikliklere neden olabilecektir.
Nanomalzemelerin olağanüstü özellikleri hemen hemen her alanda; savunma sanayinde,
tekstilde, otomotiv sanayinde, inşaatta, elektronikte, yeni tedavi yöntemlerinde
devrim yaratacaktır. Nanoteknoloji temelli malzemelerin 2015 yılından sonra bilinen
klasik malzemeler kadar önem kazanıp yaygınlaşması beklenmektedir (Çıracı, 2008; Kayır
ve Baççıl, 2010).
Tüm ülkelerde nanoteknolojiye kaynak aktarımı giderek artmaktadır. Nanoteknolojinin
getireceği buluşlar bilim tarihinde şimdiye kadar yapılan buluşlardan çok daha kapsamlı
ve güçlü olacaktır. Kendi kendini temizleyen boyalar, kirlenmeyen kumaşlar, esnek
ama daha dayanıklı betonlar, elmas kadar sert kaplamalar, kanserli hücreleri vücuda zarar
vermeden öldüren ajanlar, günlerce etkisini kaybetmeyen kremler, tek bir şarbon
mikrobunu bile algılayabilen sensörler ve mikrop barındırmayan buzdolapları gibi yüzlerce
nanoteknolojik ürün hayatımıza girecektir. Nobel ödül sahibi Horst Stormer bu alanı,
“Nanoteknoloji bize gereken tüm aletleri verdi. Doğanın en gelişmiş oyuncak kutusu
sayesinde atom ve moleküllerle oynayabileceğiz. Yapabileceğimiz şeyler sınırsız görünüyor”
şeklinde ifade etmiştir (Gök, 2007).