You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
I) Etkene ait faktörler: Burada temel faktör maruz kalınan maddenin iritan özelliğinin olması ve daha<br />
da önemlisi maruz kalınan maddenin konsantrasyonudur. Çünki etken çok düşük düzeylerde maruziyet<br />
havayolu obstrüksiyonu oluşturmaksızın sadece iritasyon belirtilerine yol açabilir . Çok yüksek<br />
maruziyetler ise akciğer ödemi, ARDS ya da ölüme yol açabilir (31).<br />
II) Kişisel Faktörler<br />
1) Non-spesifik bronş hiperreaktivitesi (NSBH): İtfaiyecilerde yapılan bir araştırmada daha önceden<br />
bulunan non-spesifik bronş hiperreaktivitesinin RADS gelişiminde etkili olmadığı gösterilmiştir. Brooks<br />
ve arkadaşları iritan maddeye ani ve yüksek dozda maruz kalan olgularda erken yanıt geliştiren ve<br />
RADS kriterlerine uyan klinik tablo gösteren olgularda NSBH oranını daha geç astım belirtileri<br />
geliştirenlere yani iritanla indüktlenen ve nisbeten geç astım geliştiren olgulara göre daha düşük<br />
(%52’ye karşı %83) bulmuşlardır (28).<br />
2) Sigara: Bronş obstrüksiyonuna katkıda bulunabilir. Ama etkisini tam ortaya koyabilmek için ek<br />
çalışmalara gerek vardır (25) .<br />
Patogenez<br />
RADS’ın patogenezisi tam olarak aydınlatılmamıştır. Bu açıdan da önemli ölçüde spekülatiftir. Toksik<br />
inhalasyonu takiben ortaya çıkan akut belirtiler şüphesiz havayolu inflamasyonuna bağlıdır. Burada<br />
sorun niçin bazı kişilerde kalıcı astım belirtilerinin geliştiğidir.<br />
Alberts ve Brooks RADS’ın başlangıcının “büyük patlama” tipi bir mekanzima olabileceğini öne<br />
sürmüşlerdir (25). Yüksek düzeyde iritan maruziyeti masif epitel hasarı ve yıkımına yol açmakta bunu<br />
takiben non-adrenerjik non-kolinerjik sistem aktive olmakta ve akson refleksiyle nörojenik inflamasyon<br />
başlamaktadır (14).<br />
Nonspesifik makrofaj aktivasyonu ve mast hücre degranülasyonu bu proinflamatuar kemotaktik<br />
medyatörler aracılığıyla gerçekleşmektedir. İnflamatuar hücrelerin hasar bölgesine ikinci göç dalgası<br />
ise daha sonra gelişecek yoğun inflamasyonu güçlendirecek ve devam ettirecektir (14,17).<br />
Tanı Tedavi Prognoz<br />
Tanı<br />
İritanla indüktlenen astımın tanısı retrospektiftir. Hasta başlangıçtaki kazadan sonra değişebilen<br />
zamanlarda hekime başvurduğu için daha önceden astım olup olmadığını ve bu astımın düşük –orta<br />
düzey bir iritan maruziyetiyle tetiklenip tetiklenmediğini ortaya koymak zordur. Bununla birlikte iritan<br />
özelliklere sahip gaz, duman, is ya da buharın aniden yüksek konsantrasyonlarda inhale edildiğine dair<br />
kesin bir tarih bulunmaktadır. Bu maruziyetleri takiben dispne, esas belirti olma eğiliminde olan<br />
öksürük, bazen de vizing üst solunum yolları belirtilerine ek olarak karşımıza çıkar. Duyarlılaşma<br />
sürecine bağlı olarak ortaya çıkan meslek astımının aksine işyerinde uzaklaştırılma belirtilerde belirgin<br />
bir iyileşmeye yol açmamaktadır. RADS’lı hastalar işten birkaç gün ayrıldıktan sonra kendilerini daha iyi<br />
hissetmezler buna karşın yakınmaları genellikle birkaç ay içerisinde kademeli olarak düzelir (28) .<br />
Tablo V: Latent periyodu bulunan meslek astımı ile RADS özelliklerinin kıyaslanması ( 28 ):<br />
Latent periyodu olan meslek astması RADS<br />
Semptomlar:<br />
Üst solunum yollarında yanma,maruziyetten<br />
İlk maruziyetten aylar ya da yıllar sonra sonraki 24 saat içerisinde ortaya çıkan astma<br />
ortaya çıkan astım<br />
belirtileri<br />
İlerleyici seyir<br />
Ani ortaya çıkış<br />
İşten uzaklaştıkça belirtilerde düzelme İşten uzaklaşmadan bağımsız olarak iyileşme<br />
Solunum Fonksiyonları:<br />
Değişken havayolu obstrüksiyonu kısa etkili b-<br />
2 agonistlere iyi yanıt<br />
NSBH<br />
Sitoloji (BAL<br />
Eozinofili, mast h. artışı, bazen nötrofiller<br />
Anatomopatolojik Özellikler:<br />
Bronş epitelinde deskuamasyon, retiküler<br />
tabakada kalınlaşma, eozinofiller ve aktive T<br />
lenfositlerinden oluşan inflamasyon<br />
Bronş obstrüksiyonu kural değil;bazen restiktif<br />
bir sendromla birlikte,b2agoniste yanıt daha<br />
az<br />
NSBH<br />
Lenfositoz<br />
Bronş epitelinde deskuamasyon, retiküler<br />
bazal membranda kalınlaşma T<br />
lenfositlerinden ve az sayıdaki eozinofilden<br />
oluşan inflamasyon<br />
ACCP (American College of Chest Physicians)’nin İşyeri Astımı Uzlaşı Raporu’na Göre RADS kriterleri<br />
(19) :<br />
1) Daha önce solunum yolu yakınmalarının olmadığının belgelenmesi;
Change language