E.Ü. HYO Dergisi Cilt 26 - Sayı 2 - 2010 - Hemşirelik Yüksekokulu

olabilir. Diğer taraftan, yarısına yakınının diyet yanı sıra egzersiz
yaptıklarını ifade etmeleri, hastalıklarını kabul etikleri ve konuyla ilgili
bilgi sahibi olduklarını düşündürmektedir. Ancak çok yüksek oranda
olmasa da sigara ve alkol kullananların bulunması, hastalık sürecindeki
farkındalık düzeyinin yeterli olmadığını ve “inkâr” mekanizmasının
kullanıldığı şeklinde yorumlanabilir.
Hastaların yarısı (%47.9 “iyi”, %8.5 “çok iyi”) ruh sağlığını iyi
yönde değerlendirmiştir. Ancak hastaların %12,1’i ruhsal bir rahatsızlığı
olduğunu ve ruhsal rahatsızlık olarak da ilk sırada depresyonu (%9.5)
belirtmişlerdir (Tablo 3). Ruhsal durum değişikliklerinin farkında
olunması ya da ifade edilmesi, belirtilerin hem soyut olması hem de
kültürel olarak fazla kabul görmemesi nedeniyle çok kolay değildir.
Hastaların ruh sağlıklarını olumlu yönde değerlendirmeleri, sözü edilen
zorluklar nedeniyle olabilir. Aynı zamanda bu değerlendirme, hastaların
çoğunluğunun (%88.9) hipertansiyon tanısının yeni olmaması böylece
hastalık sürecine uyum sağlamış olmalarına da bağlanabilir. Diğer
taraftan ruhsal rahatsızlığı olanların ilk sırada depresyonu belirtmesi,
psikolojik etkenlerin hipertansiyon gelişmesinde rol oynadığı ya da
depresyonun hipertansiyona eşlik ettiğini belirten kaynaklarla uygunluk
göstermektedir (Özmen 2003, Öztürk 2001, Özmen ve ark. 1997).
Hastaların yarısına yakının (%38.7 “şöyle böyle”) fizik sağlıklarını
değerlendirirken kararsızlık yaşadığı, yarısına yakının da olumlu yönde
(%35.7 “iyi” ve %8.5 “çok iyi”) değerlendirdiği görülmektedir (Tablo 3).
Hastaların fizik sağlıklarını da ruh sağlıklarına benzer şekilde olumlu
yönde değerlendirmeleri, ruh sağlığı değerlendirmesinin bir yansıması
olarak yorumlanabilir. Aynı zamanda bu bulgular fizik sağlık
değişikliklerinin kabullenilmesi kadar kabul edilmemesinin bir
göstergesi de olabilir.
Hastaların Sürekli Öfke puan ortalaması 21.13 ± 6.61 iken, Alt
ölçek puan ortalamaları ise sırasıyla; Öfke İçte puan ortalamasının
19.44 ± 4.94, Öfke Dışa puan ortalamasının 13.10 ± 4.49 ve Öfke Kontrol
puan ortalaması ise 23.40 ± 4.97 olduğu saptanmıştır (Tablo 1).
Hastaların öfke alt ölçeklerinden Öfke Kontrolü puan ortalamasının
sırasıyla Öfke Dışa ve Öfke İçte puan ortalamalarından yüksek bulunması,
öfkelerini kontrol edebildiklerini ancak öfkelerini kolayca ifade etmek
yerine öfkelerini bastırdıklarını göstermektedir. Öfke ifadesinin bastırma
şeklinde olmasının hipertansiyon için önemli bir faktör olduğu da
belirtilmektedir (Savaşır, Şahin 1997). Bu bilgi, araştırmanın bu
bulgusunu desteklemektedir.
Hastaların ölçek toplam puanları, yüzdelik üzerinden (%75)
değerlendirildiğinde, Sürekli Öfke ortalama puanı %70.43, Öfke İçe
ortalama puan %81, Öfke Dışa ortalama puanı %54.58 ve Öfke Kontrol
ortalama puanı %97.5 dır. Bu değerlendirmeye göre hastaların Öfke
8