BULAÄ¡IK MAKÄ NELERÄ NDE CAM MALZEMELERDEKÄ ...
BULAÄ¡IK MAKÄ NELERÄ NDE CAM MALZEMELERDEKÄ ...
BULAÄ¡IK MAKÄ NELERÄ NDE CAM MALZEMELERDEKÄ ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
BULAġIK MAKĠNELERĠNDE *<br />
<strong>CAM</strong><br />
MALZEMELERDEKĠ KOROZYONU ÖNLEMEK<br />
AMACIYLA KULLANILABĠCEK DOĞAL<br />
MALZEMELERĠN ARAġTIRILMASI
PROJE EKİBİ<br />
Emine BALTACI<br />
ġefika TEKĠN<br />
PROJE DANIġMANLARI<br />
Prof.Dr. Adem KILIÇ Prof.Dr.Esma TÜTEM<br />
GEBZE-KOCAELĠ ġUBAT 2011
PROJE AMACI<br />
BulaĢık makinelerinde kullanılan<br />
deterjanların cam malzemelerde<br />
oluĢturduğu korozyonun önlenmesi için<br />
kullanılabilecek doğal malzemelerin<br />
araĢtırılmasıdır.
GİRİŞ<br />
Cam, günlük yaĢantımızda çok sık<br />
kullandığımız araç gereçlerin yapımında geniĢ yer<br />
tutmaktadır. Cam hem estetik açıdan hem de<br />
sağlık açısından en kullanılabilir malzemelerden<br />
biridir.Hemen hemen her gün severek<br />
kullandığımız bardaklarımızın ve tabaklarımızın<br />
aĢınması, görünümünün matlaĢması, kullanım<br />
ömrünün kısalması canımızı sıktığı gibi maddi<br />
kayıplara da neden olmaktadır.<br />
Bu etkilere neden olan bozulmanın sebebi<br />
bazik bulaĢık deterjanları nedeniyle oluĢan<br />
korozyondur.
Bazlar da asitler de farklı yollarla<br />
aĢınmaya yani korozyona yol<br />
açmaktadır(1).Bazlar, camın yapısındaki<br />
silisyuma saldırır.Bu da cam yüzeyinde<br />
aĢınmalara sebep olur.BulaĢık yıkamada<br />
kullanılan malzemeler de bazik yapıdadır.Evimizde<br />
her an elimizin altında<br />
bulunan malzemeler kullanılarak<br />
korozyonu engellemenin mümkün olup<br />
olmayacağının deneysel araĢtırılması bu<br />
çalıĢmada amaçlandı.
Düşük yada yüksek pH korozyon nedeni<br />
olduğu için çalışmada öncelikle bulaşık derterjanı<br />
ve doğal malzemelerin tek başlarına ve çeşitli<br />
oranlardaki karışımlarının pH değerleri ölçülerek<br />
doğal malzemelerle nötral pH civarında<br />
karışımlar elde edilmeye çalışıldı. Ayrıca belli<br />
özellikteki cam küreler temin edilerek ISO 719<br />
korozyon testi uygulanarak tüm karışımların cam<br />
üzerindeki korozyon etkisi araştırıldı.
UYGULANAN YÖNTEMLER<br />
Bulaşık makinelerinde A,B sınıfı olmalarına, teknolojide son<br />
noktanın kullanılmasına göre değişmelerle beraber, ortalama 12-15<br />
lt su kullanılmaktadır.<br />
Su miktarı , seçtiğimiz programa(ön yıkama-ekonomik-yarım<br />
yük …)göre , makinemizin dolum oranına göre de değişir.Yıkama<br />
anında 12-15 lt suyun ortalama 1/3 i ( yaklaşık 4 lt) ve<br />
ortalama 30 g toz deterjan kullanılmaktadır. Bu verilerden yola<br />
cıkarak 100 ml suya 0.75 g toz deterjan koyarak çözeltiler elde<br />
edildi, aynı miktarda karışımı 60 ̊C deki su ile hazırlayıp pH<br />
değerini ölçtük.<br />
100 ml soğuk su (oda sıcaklığı ) + 0,75g toz deterjan pH : 11.3<br />
100ml sıcak su(60 ̊C) + 0,75g toz deterjan pH: 11.5<br />
Sıcak yada soğuk su kullanmanın pH üzerinde etkisi olmadığını<br />
gözlemledik. Oda sıcaklığında su kullanmaya devam ettik.Tüm<br />
çalışmalar oda sıcaklığında sürdürüldü.
Günlük hayatta kullandığımız malzemelerden deterjan<br />
çözeltisine ekleyerek pH seviyesini 7 civarına getirmeye<br />
çalıştık ve aşağıdaki gibi veri tablosu oluştu.<br />
ELMA SİRKESİ<br />
2ml elma sirkesi pH 10,9<br />
3 ml elma sirkesi pH 9,7<br />
4 ml elma sirkesi pH 8,1<br />
5 ml elma sirkesi*** pH 6,9
LİMON SUYU<br />
1 ml limon suyu<br />
pH 11,3<br />
3 ml limon suyu pH 8,7<br />
4 ml limon suyu*** pH 6,9<br />
ÜZÜM SİRKESİ<br />
2 ml üzüm sirkesi<br />
pH 10,9<br />
3 ml üzüm sirkesi pH 10,2<br />
4 ml üzüm sirkesi pH 8,4<br />
5 ml üzüm sirkesi*** pH 6,8
ASPİRİN<br />
1 tablet aspirin(0,6 g)<br />
pH 8,7<br />
2 tablet aspirin(1,2 g) pH 6,5<br />
1.5tablet aspirin(0,9 g)*** pH 7,0<br />
Verilerden yola çıkarak bulaşık makinelerinde kullanılan deterjanın pH 11.3 ten nötral<br />
değere<br />
( pH = 7 ) en yakın değere düşürdük.Ayrıca evde kolaylıkla bulabildiğimiz<br />
malzemelerin cam korozyonunu engellemesini , ISO 719 cam dayanıklılık testini<br />
hazırladığımız nötral değere yakın pH daki karışımlara uyarlayarak inceledik.
Tablomuzdaki karışımlardan 50 ml alıp her birine 2 g cam kürecikler ekleyerek<br />
98 ̊̊C de 60 dak tuttuk.Soğumasını bekledik ,sonra 25 ml alarak erlende<br />
fenol ftalein indikatörlüğünde 0,01 HCl ile titre ettik.En fazla HCl harcayan,<br />
aşınma sonucu açığa çıkan sodyum oksitten dolayı aşınmanın en fazla olduğu<br />
durumu göstermektedir.
Çözeltinin pH’ ı<br />
98C̊ de 60dk bekletme sonrası<br />
pH<br />
0,01 M HCl çözeltisi<br />
sarfiyatı(ml)<br />
Deterjan çözeltisi 12 11,8<br />
Deterjan çözeltisi + 4 ml<br />
limon suyu<br />
6,9 10 12<br />
Deterjan çözeltisi + 5 ml<br />
üzüm sirkesi<br />
6,8 9,9 14<br />
Deterjan çözeltisi + 4 ml elma<br />
sirkesi<br />
6,9 10,3 9,8<br />
Deterjan çözeltisi + 1.5 tablet<br />
aspirin<br />
7,2 6,1
Deterjan çözeltisinde , yüksek pH nedeniyle aşınmadan oluşabilecek sodyum oksit<br />
miktarını belirlemek mümkün olmadı.<br />
Aspirinin pH’ ı çok düşük olduğu için HCl ile titre edilemedi.<br />
SONUÇ VE TARTIŞMA<br />
Deterjanın aşındırıcı etkisiyle olduğu düşünülen pH’ı nötral değere indirebileceğimiz<br />
ve günlük hayatta kolaylıkla bulabileceğimiz limon suyu, üzüm sirkesi ve elma sirkesinin<br />
camların korozyonunu engelleyebileceği ve aralarında çok büyük farklılıklar olmadığı için<br />
limon suyu elma sirkesi, üzüm sirkesinden her üçünün de kullanılabileceğine karar verdik.<br />
Ortamdaki düşük pH’ın aşınma olmamasından mı yoksa aspirinin sirke ve limondan farklı<br />
davranmasından mı olduğuna karar verilemedi.
KAYNAKLAR<br />
1-<br />
http://translate.google.com.tr/translatehl=<br />
tr&langpair=en%7Ctr&u=http://en.wikipe<br />
dia.org/wiki/Corrosion<br />
2-<br />
www.kimyadersi.com
TEŞEKKÜR<br />
Çalıştay koordinatörü: Prof. Dr. Mehmet AY' a<br />
Sunuları ve çalışmalarıyla bizleri aydınlatan;<br />
Danışmanlarımız:<br />
Prof. Dr. Adem KILIÇ<br />
Prof. Dr. Esma TÜTEM<br />
Teknisyen Ahmet ERDEM' e Tüm çalıştay<br />
ekibine TEŞEKKÜRLERİMİZİ ARZ EDERİZ.