Gleason Derecelendirme Sistemi
Gleason Derecelendirme Sistemi
Gleason Derecelendirme Sistemi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Gleason</strong> <strong>Derecelendirme</strong><br />
<strong>Sistemi</strong><br />
Prof. Dr. Dilek ERTOY BAYDAR<br />
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi<br />
Patoloji Anabilim Dalı
<strong>Gleason</strong> Skorlama <strong>Sistemi</strong><br />
Prognostik faktör<br />
1. radikal prostatektomi bulguları<br />
2. PSA rekürrensi<br />
3. lokal rekürrens<br />
4. lenf nod veya uzak metastaz<br />
Tüm prediktif modellerde GS yer alır
<strong>Gleason</strong><br />
Skorlama<br />
<strong>Sistemi</strong><br />
Donald F. <strong>Gleason</strong>
Neden GS’de Modifikasyon<br />
1966<br />
• Serum PSA keşif öncesi<br />
• Tek tarama yöntemi dijital muayene<br />
• Prostat örnekleme metodu farklı<br />
• Radikal prostatektomi nadir<br />
• İmmünohistokimya kullanımda değil<br />
<strong>Gleason</strong>’ın serisi:<br />
• İleri evre<br />
Yeni alt tipler tanımlandı
<strong>Gleason</strong> <strong>Sistemi</strong>nde Modifikasyonlar<br />
(ISUP 2005, San Antonio)
Am J Surg Pathol 2005 Sept;29:1228-42
GS<br />
Tedavi tipini belirleme<br />
İntraoperatif konsültasyon<br />
Prognostik faktör
Prostat Ca - <strong>Derecelendirme</strong><br />
<strong>Gleason</strong> sistemi<br />
Mostofi (WHO)<br />
sistemi<br />
Böcking sistemi<br />
Gaeta sistemi<br />
MDAH sistemi<br />
Broders (Mayo)<br />
sistemi
<strong>Gleason</strong> <strong>Sistemi</strong><br />
Kanserin yapısal özellikleri<br />
• büyüme patterni<br />
• glandüler farklılaşmanın derecesi<br />
Sitolojik özellikler<br />
Küçük veya orta büyütme<br />
(4x veya 10x lens)
<strong>Gleason</strong> skor<br />
Primer grade = Tümördeki en sık pattern<br />
(1-5)<br />
Sekonder grade = Tümördeki ikinci en sık<br />
pattern (1-5)<br />
<strong>Gleason</strong> skor = Primer grade + sekonder<br />
grade (2-10)<br />
Eğer tek grade varsa:<br />
• grade x 2 = skor<br />
%50 olgu: Üç veya dört grade bir arada<br />
İğne biyopsisinde 3 grade varsa:<br />
• Primer grade + en yüksek grade = skor
Çok küçük sekonder pattern:<br />
1 o pattern 2 o pattern(
TRİB <br />
>2 pattern:<br />
En sık: 2. sık: 3. sık: Skor:<br />
3 4 5 3+5=8<br />
4 3 5 4+5=9<br />
Primer grade + En yüksek grade= GS<br />
2 3 4 3+4=7
Radikal Prostaektomi <br />
>2 pattern:<br />
En sık: 2. sık: 3. sık: Skor:<br />
3 4 5 (>%5) 3+5=8<br />
4 3 5 (>%5) 4+5=9<br />
Primer grade + En yüksek grade= GS<br />
--------------------------------------------<br />
3 4 5 (
Pattern 1<br />
Nodül<br />
• Keskin sınırlı<br />
Bezler<br />
• Tek tek<br />
• Üniform<br />
• Sırt sırta<br />
TRİB:<br />
• Pattern 1 yer almamalı<br />
• Çok küçük odak ≠ Pattern 1
Adenozis
Pattern 2<br />
<br />
<br />
<br />
Nodül<br />
• İyi sınırlı, kenarlarda hafif düzensizlik<br />
Bezler<br />
• Tek tek<br />
• Üniform, hafif boyut farklılığı<br />
• Sıkışık, aralarında bir miktar stroma<br />
TRİB:<br />
• Pattern 2 çok nadir<br />
• Kanserin her iki kenarı çok düzgün olmalı<br />
• Çok küçük odak ≠ Pattern 2
Açık prostatektomi<br />
İyi sınırlı nodül
<strong>Gleason</strong> <strong>Sistemi</strong>nde Modifikasyonlar<br />
(ISUP 2005, San Antonio)<br />
<strong>Gleason</strong> skor 2 kanser Ø<br />
<strong>Gleason</strong> skor 3 veya 4 kanser: Çoook<br />
nadir<br />
• Radikal prostatektomide daha yüksek skor<br />
• Uyum düşük<br />
• Hastanın tedavisini olumsuz etkileyebilir<br />
Üroloğa not:<br />
• Prostatektomide daha yüksek skor olabilir<br />
• Tedavi planı sadece TRİB GS’na dayanmamalı
Pattern 3<br />
<br />
<br />
<br />
İnfiltratif<br />
Bezler<br />
• Tek tek<br />
• Ayrı ayrı<br />
• Boyut farklılığı<br />
• Aralarında benign bezler<br />
• Nadir kribriform bezler<br />
<br />
<br />
<br />
Çapları küçük<br />
Dış kenarları düzgün yuvarlak<br />
İçte regüler (zımba deliği) keskin sınırlı lümenler<br />
Dikkat!<br />
• Dallanan bezler ≠ Pattern 4<br />
• Ezilme artefaktlı bezler ≠ Pattern 4<br />
• Kribriform her bez ≠ Pattern 3
Benign bez<br />
Tümör
Prostatik adenoca<br />
Hiperplastik histolojik tip
Prostatik adenoca<br />
Atrofik tip
Pattern 4<br />
<br />
<br />
Bezler<br />
• Birbirleriyle birleşme (Füzyon)<br />
• Birleşen grupların dış kenarları zig zaglı<br />
• Hipernefroid pattern<br />
• Abortif bezler<br />
• Kribriform bezler<br />
<br />
<br />
<br />
Çapları büyük<br />
Dış kenarları düzensiz<br />
İrregüler boyut ve şekilli iç lümenler<br />
Dikkat!<br />
• Dallanan bezler ≠ Pattern 4<br />
• Her ksantomatöz sitoplazmalı bez ≠ Pattern 4<br />
• Kribriform bezde nekroz = Pattern 5
Pattern 4
Pattern 4
Abortif bezler
Abortif bezler
Konfluen bezler
Kribriform kanser ==> Genellikle 4
Latour, et al. Am J Surg Pathol. 2008 Oct;32(10):1532-9
Pattern 3
Pattern 3<br />
Sıkışık bezler
Pattern 4
Pattern 3 Pattern 4
Pattern 3<br />
Küçük bezler
Tanjansiyel kesit<br />
Bir sonraki seviye
Köpüksü hücreli<br />
Prostatik Adenokarsinom
Vakuolize hücreli Prostatik Adenokarsinom,<strong>Gleason</strong> 4+4=8
Pattern 5<br />
Neoplastik hücreler<br />
• Glandüler farklılaşma Ø<br />
• Solid adalar<br />
• Tek tek hücreler<br />
• Hücre kordonları<br />
• Komedo nekroz gösteren kribriform bez<br />
Dikkat!<br />
• Kötü takip ve kalın kesitler => Yalancı kordonlar<br />
• Lüminal salgı ≠ Komedo nekroz
Solid adalar<br />
Tek tek hücreler
Taşlı yüzük hücreli
Lenfositik infiltrasyon ve Ezilme artefaktı
Ezilme artefaktı
"Prostatik adenokarsinom, <strong>Gleason</strong><br />
skor 3/5" Hata:<br />
• (3+3=6 veya 3+5=8 )
“Prostatik adenokarsinom, iyi<br />
diferansiye, skorlamak için çok<br />
küçük” Hata:<br />
• Ne kadar küçük olursa olsun skor<br />
verilmeli<br />
3+3=6
Küçük Odak<br />
Tek tek ayrı bezler<br />
• 3 + 3 = 6<br />
Birleşen bezler<br />
• 4 + 4 = 8<br />
Solid tabaka veya<br />
kordonlar<br />
• 5 + 5 = 10
Küçük tümör
Hormon veya RT Sonrası<br />
Tedavi etkisi gösteren kanser ==><br />
Grade’lenmez
Pan-sitokeratin P-63
Tedavi öncesi tümör
<strong>Gleason</strong> <strong>Sistemi</strong>nin önemi<br />
<br />
<br />
Prognostik parametre<br />
• Skor korrelasyonu<br />
Preoperatif PSA<br />
Patolojik evre<br />
Tümör hacmi<br />
Cerrahi sınırlar<br />
Lenf nod metastazı<br />
Rekürrens<br />
Yaşam süresi<br />
Diğer prognostik veriler (moleküler)<br />
Tedavi tipinin belirlenmesi
Partin tablosu (Partin, et al. J Urol, 1993 )
TRİB <strong>Gleason</strong> skorunun tedaviye<br />
etkileri<br />
Frozen<br />
• TRİB Skor ≥ 8 Lenf düğümlerine frozen<br />
(-) Cerrahiye devam<br />
(+) Cerrahi dışı tedaviler<br />
“Watchful waiting” kararı<br />
• Küçük tümör hacmi<br />
• TRİB Skor ≤ 6<br />
TRİB Pattern 4 varlığı Mutlak tedavi<br />
TRİB Skor ≥ 8 Radyoterapi > Cerrahi
<strong>Gleason</strong> <strong>Sistemi</strong>nde Modifikasyonlar<br />
(ISUP 2005, San Antonio)<br />
Varyantlarda grade’leme<br />
• Duktal ==> Grade 4<br />
• Komedonekroz gösteren duktal ==> Grade 5<br />
• Müsinöz (kolloid)==> Kribriform ise Grade 4<br />
Tek tek bezler varsa ()<br />
• Vakuoller ==> Vakuol yokmuş gibi grade’lenmeli<br />
(Çoğu Grade 4. Ancak 3 veya 5 de var)<br />
• Tek tek hücreler veya tabakalarla taşlı yüzük<br />
==> Grade 5
Duktal Prostatik Adenokarsinom
Komedonekroz gösteren<br />
Duktal Prostatik Adenokarsinom,<br />
Pattern 5
Salgı
Duktal Prostatik Adenokarsinom
PIN benzeri Duktal Prostatik Adenokarsinom – Pattern 3<br />
(Tavora&Epstein: Am J Surg Pathol 2008; 32: 1060-7)
Müsinöz tip prostatik adenokarsinom
Müsinöz tip prostatik adenokarsinom
Müsinöz fibroplazi, <strong>Gleason</strong> 3+3=6
Müsinöz fibroplazi, <strong>Gleason</strong> 3+3=6
“Küçük hücreli prostat karsinomu, <strong>Gleason</strong> skor 5+5=10”<br />
Hata:<br />
Küçük hücreli karsinoma <strong>Gleason</strong> dereceledirme<br />
uygulanmaz
<strong>Gleason</strong> <strong>Sistemi</strong>nde Modifikasyonlar<br />
(ISUP 2005, San Antonio)<br />
Raporlama<br />
• Tümör tipi<br />
• Tümörlü her “core” için ayrı skor<br />
• Global (kompozit) skor opsiyonel<br />
• Tümörlü her “core” için ayrı tümör<br />
miktarı
Glomerüloid yapılar, <strong>Gleason</strong> <br />
Lotan & Epstein: Hum Pathol. 2009;40:471-7
Epstein - 2010<br />
Tüm kribriform bezler pattern 4<br />
olmalıdır<br />
Glomerülasyonlar muhtemelen erken<br />
kribriform pattern 4 bezlerdir ve<br />
muhtemelen bu şekilde<br />
grade’lenmeleri doğrudur
Original <strong>Gleason</strong> ISUP 2005 <strong>Gleason</strong> 2010 <strong>Gleason</strong>
<strong>Gleason</strong> <strong>Sistemi</strong>nde Modifikasyonlar<br />
(ISUP 2005, San Antonio)<br />
Tersiyer pattern<br />
3 farklı pattern<br />
• İğne biyopsilerinde pattern 3, 4 ve 5<br />
varlığında:<br />
Primer pattern + En yüksek pattern = GS<br />
• Radikal prostatektomilerde pattern 3, 4<br />
ve tersiyer 5 varlığında:<br />
Primer pattern + Sekonder pattern = GS
<strong>Gleason</strong> skor 6<br />
<strong>Gleason</strong> skor 6 (+)<br />
<strong>Gleason</strong> skor 6,5<br />
tersiyer <strong>Gleason</strong> komponent<br />
<strong>Gleason</strong> skor 3 + 4 = 7<br />
<strong>Gleason</strong> skor 3 + 4 = 7 (+) tersiyer <strong>Gleason</strong> komponent<br />
<strong>Gleason</strong> skor 7,25<br />
<strong>Gleason</strong> skor 4 + 3 = 7,5<br />
<strong>Gleason</strong> skor 4 + 3 = 7 (+) tersiyer <strong>Gleason</strong> komponent<br />
<strong>Gleason</strong> skor 8<br />
<strong>Gleason</strong> skor 8<br />
<br />
<strong>Gleason</strong> skor 4 + 4 = 8 (+) tersiyer <strong>Gleason</strong> komponent<br />
<strong>Gleason</strong> skor 8,5<br />
<strong>Gleason</strong> skor 4 + 5 or 5 + 4 = 9<br />
<strong>Gleason</strong> skor 5 + 5 = 10<br />
J Urol. 2009; 182:1364-70
Sonuç<br />
<strong>Gleason</strong> skorlama sisteminin doğru<br />
kullanımını, bunun terapötik ve<br />
prognostik önemini bilmeliyiz
Change language