E. Kiram

lah›n “sallallahü aleyhi ve sellem” sohbetinde bulunmakla ve hizmetini
yapmakla flereflendi. Bu sohbetin ›fl›¤› alt›nda flübheleri kalmad›.
Kur’ân-› kerîmin ve hadîs-i flerîflerin ma’nâs›n› iyi anlad›lar
ve tam inand›lar. Sahâbe-i kirâm kalmay›nca, yer yer câhiller, nefslerine
aldananlar türeyerek, yanl›fl söyleme¤e ve yazma¤a bafllad›.
Herbiri yoldan ç›kd›. Birçoklar›n› da yoldan ç›kard›. Bid’atler, yanl›fl
yollar, ortal›¤a yay›lma¤a bafllad›. Ehl-i islâm, yetmiflüç f›rkaya
ayr›ld›. Âlimlerden bir k›sm›, taflk›nl›kdan ve fleytâna uymakdan
korunup, Eshâb-› kirâm yolunda kald›. Bu do¤ru yolda bulunanlara
(Ehl-i sünnet) denildi. Ehl-i sünnet âlimleri, ibâdetde, ifl yapmakda
birçok mezheblere ayr›ld›. Zemân›m›zda, dört mezhebin
kitâb› vard›r. Bunlar, Hanefî, fiâfi’î, Mâlikî ve Hanbelî mezhebleridir.
Bunlardan baflka, hak mezheb kalmad›. Ehl-i sünnetin mezheblere
ayr›lmas›, Allahü teâlân›n merhametidir. Âl-i ‹mrân sûresi,
yüzbeflinci âyet-i kerîmesinde meâlen, (Birbirlerinden ayr›lanlar
ve aç›k âyetler, alâmetler geldi¤i hâlde, çeflidli yollara sapanlar gibi
olmay›n›z!)buyuruldu. Beydâvî “rahmetullahi aleyh” bu âyet-i
kerîmeyi tefsîr ederken diyor ki, (Yehûdîlere ve Nasârâya, ya’nî
h›ristiyanlara, üzerinde birleflmesi lâz›m olan do¤ru yol, aç›k vesîkalarla
bildirildi¤i, sa¤lam senedlerle gösterildi¤i hâlde, bunlar, Allahü
teâlân›n bir oldu¤unu hiçbir mahlûka benzemedi¤ini ve âh›-
retdeki varl›klar› anl›yamad›lar. Çeflid çeflid fleyler söylediler. Ey
müslimânlar, siz de bunlar gibi f›rkalara parçalanmay›n›z!). Bu
âyet-i kerîme, inan›lacak fleylerde parçalanma¤›, yasak etmekdedir.
F›kh bilgisinde, ibâdet etmekde mezheblere ayr›lma¤› yasak
etmiyor. Çünki Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, (Ümmetimin
birbirinden ayr›lmas› [F›kh bilgisinde ayr›lmas›] rahmet-i ilâhîdir)
buyurdu. Bir hadîs-i flerîfde de, (Müctehid, do¤ru ictihâd
edince, iki sevâb kazan›r. ‹ctihâd›nda yan›l›rsa, bir sevâb verilir)
buyuruldu.
10 — (Ma¤arada berâber bulundu¤unu bildiren âyet-i kerîmede,
Ebû Bekr hakk›nda bir fazîlet olmay›p, belki bu âyet, onun
îmâns›z oldu¤unu ve fadîhatini göstermekdedir. O gece, Cebrâîl
nâzil olup, bu gece, kâfirler, seni öldürme¤e karâr verdi. Eshâb›-
n›n hepsine söyle ki, bu gece evlerinden ç›kmas›nlar. Sen yaln›zca
filan ma¤araya git dedi. Hazret-i Resûl da, gurûba yak›n, Eshâb›
toplay›p bu emri bildirdi. Gece hazret-i Alî, yafl› küçük oldu¤u
hâlde, korkm›yarak, yata¤›na girdi. Resûlullah, ma¤araya giderken,
uzakdan biri geldi¤ini görüp durdu. Gelince Ebû Bekr oldu-
¤unu anlad›. Ey Ebû Bekr, Allah›n emrini size söylemifldim. Niçin
sokakda dolafl›yorsun, dedi. Yâ Resûlallah! Senin için korkdum.
Seni yaln›z b›rak›p, evimde oturamad›m, dedi. Resûlullah düflü-
– 97 – Eshâb-› Kirâm - F:7