E. Kiram

D‹N NED‹R
Dünyâda fâideli, iyi fleylerle, zararl›, kötü fleyler kar›fl›kd›r. Fâideli
fleyleri yapan, se’âdete kavuflur. Zararl› fleyleri yapan, felâkete
yakalan›r, hep s›k›nt› çeker. Allahü teâlâ çok merhametli oldu¤u
için, iyi fleylerle kötüleri ay›rmak için insanda bir kuvvet yaratd›.
Bu kuvvete (Akl) denir. Akl› sa¤lam, temiz olan kimse hep
iyi fleyleri bulur, yapar. Günâh iflliyenlerin akl› bozulur. Ay›rma
iflini iyi yapamaz. ‹nsan, kötü fleyleri yaparak, iflleri zararl› olur.
Eshâb-› kirâm hiç günâh ifllemedikleri için, akllar› sa¤lam ve kuvvetli
idi. Bunun için ifllerinde hep muvaffak oldular. Dünyâda ve
âh›retde se’âdete kavufldular. ‹nsanlar›n ço¤u akl hastas› olarak,
s›k›nt› içinde yafl›yor. Allahü teâlâ merhamet ederek, bu ifli kendi
yap›yor. ‹yi iflleri ve kötü iflleri Peygamberleri vâs›tas› ile bildirdi
ve iyileri yap›n›z diyerek emr verdi. Kötü iflleri yapma¤› yasak etdi.
Allahü teâlân›n bu emrlerine ve yasaklar›na (Din) denildi.
Muhammed aleyhisselâm›n bildirdi¤i dîne (‹slâmiyyet) denildi.
Fâideli fleyleri ö¤renmek ve yapmak istiyenin, islâm dînine uymas›,
ya’nî müslimân olmas› lâz›md›r. Ba’z› avrupal›lar, akllar› ile anl›yarak
islâmiyyetin emrlerini yap›yor, muvaffak oluyorlar. Kâfirler,
islâm düflmanlar› bu hâli görünce, h›ristiyanlar ilerici olur diyor.
Müslimân ismini tafl›yanlar, islâmiyyete uymay›nca, baflar›s›z
oluyorlar. Kâfirler bu hâli görünce, islâmiyyet terakkîye mâni’dir,
gericilikdir yaygaras›n› bas›yorlar. Hâlbuki, ba’z› avrupal›lar, h›-
ristiyanl›¤a uymay›p, islâmiyyete uyduklar› zemân terakkî etmekde,
müslimân ismi tafl›yan ahmaklar da, islâmiyyete uymad›klar›
için geri kalmakdad›r.
Bu vücûdün mülkü, elden ç›kmadan,
çarh-› felek, bu binây› y›kmadan.
Sûretü ma’nâ, bir arada iken,
iki âlem de, elinde iken.
Hubb-› dünyây›, gönlünden gider!
tâ alas›n, can âleminden haber.
Harâmdan sak›n, farz› yapma¤a bak!
farz› yapmazsan, olur hâlin harâb!
– 8–