E. Kiram

de, bu hâlleri ictihâd ayr›l›¤›ndan idi. Birbirlerini kâfir bilmekden
de¤ildi. Bu fitne, Emîr-ül-mü’minîn Osmân›n “rad›yallahü teâlâ
anh” flehîd edilmesi ile bafllad›. Muhârebe zemân›nda, Eshâb-› kirâm
üçe ayr›lm›fld›. Bir k›sm›, hakl› halîfe olan Alî “rad›yallahü teâlâ
anh” hazretleri taraf›nda idi. ‹kinci k›sm› fiâm emîri taraf›nda
idi. Üçüncü k›sm›, iki tarafa da kat›lmad›. Hadîs âlimleri ve f›kh ilminin
müctehidleri, Eshâb-› kirâmdan hadîs-i flerîfleri toplarlarken,
her üç k›smdakileri müsâvî tutmufllar, hepsinin sözlerinin
k›ymetli, do¤ru oldu¤una inanm›fllard›r. Üç k›smdan birinde bulunanlar›
kâfir veyâ fâs›k bilselerdi, bunlar›n bildirdiklerini kabûl etmezler,
bu haberleri, ictihâd için, ahkâm ç›karmak için, menba’ ve
sened yapmazlard›. Bu üç k›smdakilerden herhangi biri kötülenirse,
dîn-i islâm, içerden y›k›l›r. Bu büyüklere dil uzatmamak, islâmiyyete
hizmet etmek olur ve Resûlullah›n “sallallahü teâlâ aleyhi
ve sellem” sohbetine, meclislerine k›ymet vermek olur. E¤er
(Resûlullah›n akrabâs›na k›ymet vermek çok lâz›md›r) denirse,
evet öyledir. Fekat, Resûlullah›n akrabâs›ndan hiçbiri, kendileri
ile harb eden Sahâbîlerden hiçbirine kâfir demedi. Evet, harb
edenlerin birbirlerini sevmemeleri, kötülemeleri lâz›md›r. Fekat,
hadîs-i flerîfler ile medh edilen bu hayrl› insanlar, birbirlerini aslâ
kötülememifllerdir. Resûlullah›n akrabâs›n› sevmek, bütün müslimânlara
vâcibdir. Onlar›n incinmelerini istemek de, bu sevgiyi bozar.
Eshâb-› kirâm›n “aleyhimürr›dvân” birbirleri ile muhârebelerini
konuflmak, yazmak do¤ru de¤ildir. Bu hâle üzülmeli ve susmal›-
d›r. fiî’î denilen ba’z› kimseler, taflk›nl›k yap›yorlar. Uydurma haberlere
aldanarak, o temiz insanlar›, kendi nefsleri gibi zan ediyorlar.
Eshâb-› kirâma kâfir diyecek kadar taflk›nl›k yap›yorlar. Hâlbuki,
Resûlullah›n “sallallahü teâlâ aleyhi ve sellem” hayât›n›, sözlerini
bizlere onlar bildirdi. Ömrlerini Resûlullah›n sohbetinde geçiren,
Onun terbiyesi ve nasîhatleri ile edeblenen, olgunlaflan, mallar›n›
ve canlar›n› Onun için fedâ eden, Ondan sonra da Onun dînini
yaymak için çal›flan kimselerin küfrden kurtulamayacaklar›
düflünülebilirmi Allahü teâlâ, bu hizmetlere, gayretlere, hiç merhamet
etmemiflmidir Onlara merhamet edilmezse, sonra gelen bizim
gibi günâhkârlar, nas›l afv ve rahmet bekleyebiliriz Geçmifl
Peygamberlerden ve Evliyâdan biri ölünce, ümmetinin, cemâ’atinin
hepsinin kâfir olduklar› ve Onun evlâdlar›na, akrabâs›na düflman
olduklar›, hiç iflitilmiflmidir Böyle olsayd›, Allahü teâlân›n
Peygamber göndermesi, abes olurdu, fâidesiz olurdu. Zemânlar›n
en iyisi olarak müjdelenmifl olan zemân, zemânlar›n en kötüsü
olurdu. ‹nsanlar›n en iyileri, en kötüleri olurdu.
– 71 –