E. Kiram

“aleyhimüsselâm” hatâ üzerinde kalmalar› câiz de¤ildir. Ahkâm-›
ictihâdiyyede müctehidler ictihâd edip ayr›l›klar belli oldukdan
sonra, Allahü teâlâ do¤ru hükmü bildirir. Do¤ru belli olur. O hâlde
Peygamberimiz “sallallahü aleyhi ve sellem” hayâtda iken ç›kar›lan
ahkâm-› ictihâdiyyenin hepsinde vahy gelerek do¤rular› bildirilmifl,
flübhelileri hiç kalmam›fld›r. Demek ki, Resûlullahdan “sallallahü
aleyhi ve sellem” gelen ahkâm›n hepsi do¤rudur. Hepsi
kat’îdir. Çünki, hepsi vahy ile bildirilmifldir. Sonradan vahy ile
do¤rusu bildirilecek olan bu ahkâmda ictihâd etme¤i emr etmekden
maksad, müctehidlere derece ve sevâb vermek içindir. Peygamber
efendimizden “sallallahü aleyhi ve sellem” sonra bulunan
ahkâm-› ictihâdiyye ise, böyle kat’î olmay›p, zannîdir, flübhelidir.
Bunlar› yapmak lâz›m ise de, inanm›yan kâfir olmaz. Fekat, bunlardan
da, bütün müctehidlerin birbirlerine uygun ictihâdlar› ile ç›-
kar›lan bir hükmü inkâr eden, yine kâfir olur.
Hülâsa, bizler, kalblerimizi, Ehl-i beytin hürmet ve sevgisi ile
nûrland›rmal› ve Sahâbe-i kirâm›n hepsini, hiç birini ay›rmadan,
büyük ve yüksek bilmeliyiz “rad›yallahü teâlâ anhüm ecma’în”.
Her birini Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimizin
ta’yîn buyurduklar› derece ve yükseklikde tan›mal›y›z! Aralar›nda
olan münâkaflalar›n ve muhârebelerin, güzel niyyet ve iyi sebeblerden
ileri geldi¤ine inanmal›, hiçbirine kusûr ve kabâhat bulmamal›
ve söylememeliyiz!
‹mâm-› fiâfi’î ve imâm-› Ahmed “rad›yallahü anhümâ” buyuruyorlar
ki, (Ellerimiz o kanlara bulaflmad›¤› gibi, dillerimizi de bulafld›rmakdan
muhâfaza edelim!) O hâlde Sahâbe-i kirâm›n hepsini,
Resûlullah›n “sallallahü aleyhi ve sellem” talebeleri olduklar›
için, sâf ve temiz bilmemiz ve çok sevmek, hurmet etmek lâz›m geldi¤ini
i’tikâd etmemiz îcâb eder. Sahâbe-i kirâm›n, Tabi’în-i izâm›n
ve Tebe’i tâbi’înin ve müctehidlerin ve mütekellimîn, fukahâ, muhaddisîn,
müfessirîn ve bu ümmetin sâlihlerinin hepsi böyle i’tikâd
etmifllerdir.
Ehl-i sünnet ve cemâ’at denilen zümre-i nâciyyenin de mezheb
ve i’tikâdlar› bu do¤ru yoldur. Bir kimse, bu ümmet-i necîbenin
evliyâs›ndan birinin birkaç gün meclisinde bulunup, onun sohbeti
ile güzel huylar›ndan, fazîletlerinden edinerek, fâidelenince, buna
bütün dünyâda k›ymet biçilmez iken, nas›l olur da Eshâb-› kirâm›n
birbirleri ile olan ayr›l›klar› ve muhârebeleri kötü maksadl›
kimselerin, kendilerine benzeterek söyledikleri ve kitâblar›nda
yazd›klar› gibi çirkin ve uygunsuz bilinir Çünki, Eshâb-› kirâm
“aleyhimürr›dvân” Resûl-i ekremi “sallallahü aleyhi ve sellem”
afl›r› severlerdi. U¤runda canlar›n›, mallar›n›, mülklerini, evlâdla-
– 57 –