E. Kiram

di. Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem”, (Kalk›n›z, birbirleriniz
ile çekiflmeyiniz! Peygamberin huzûrunda çekiflmek iyi de¤ildir)
buyurdu ve art›k, böyle fley söylemedi. Kalem, k⤛d istemedi.
Eshâb-› kirâm›n “rad›yallahü teâlâ anhüm ecma’în”, ictihâd ile
ç›kar›lacak ahkâmda Peygamberimizden “sallallahü aleyhi ve sellem”
ayr›lmalar› e¤er [Allah göstermesin] keyf ve inâd ile olsayd›
mürted olurlard›. Dîn-i islâmdan ç›karlard›. Çünki, Server-i âleme
“sallallahü aleyhi ve sellem” karfl› ufak bir edebsizlik küfrdür.
Böyle fleyden Allahü teâlâya s›¤›n›r›z. Hâlbuki, bu ayr›l›klar›
(Fa’tebirû) emrine uymak için idi. Çünki, ictihâd mertebesine yükselen
bir kimsenin, ictihâdla bulunan hükmlerde, baflkas›n›n ictihâd›na
uymas› hatâd›r ve yasakd›r. Evet Kur’ân-› kerîmde ve hadîs-i
flerîflerde aç›kça bildirilen hükmlerde ictihâd olmaz. Bu hükmlere
uymak her müslimâna lâz›md›r.
Hülâsa ve netîce olarak deriz ki, Eshâb-› kirâm›n hepsi “rad›yallahü
teâlâ anhüm ecma’în” gösterifl yapmakdan uzak, kimseye be-
¤endirilmelerini düflünmeyip, yaln›z kalblerini, huylar›n› temizleme-
¤e u¤rafl›rlard›. Görünüfle ald›rmazlar, öze ve hakîkate ehemmiyyet
verirlerdi. Birinci iflleri, Resûlullah›n “sallallahü aleyhi ve sellem”
emrlerini yapmak, Onu gücendirmekden sak›nmak idi. Analar›n›,
babalar›n›, çocuklar›n›, âilelerini, o Servere fedâ etmifllerdi. Ona
olan îmânlar›, ihlâslar› o kadar çokdu ki, mubârek tükürü¤ünün yere
düflmesine zemân b›rakmazlar, âb-› hayât gibi içerlerdi. T›rafl
olunca, mubârek saçlar›n›, sakal kesintilerini yere düflmeden kap›-
fl›rlar, bir k›l›n› tafl›ma¤›, tâc ve tahtdan k›ymetli bilirlerdi. Koca Roma
ordular›n› yere seren, kal’alar›, memleketleri feth eden Hâlid ibni
Velîd “rad›yallahü anh”, bütün bu muvaffak›yyetlerinin, bafl›nda
tafl›d›¤› bir (sakal-› flerîf) sâyesinde oldu¤unu söylemifldi.
Evlâddan evlâda yâdigâr kalan bu sakal-› flerîfler, câmi’lere
vakf edilmifldir. Mubârek günlerde ziyâret edilmekdedir. Eshâb-›
kirâm›n “rad›yallahü teâlâ anhüm ecma’în” o Servere olan îmân ve
ihlâslar›n›n çoklu¤undan, kan ald›r›nca, içdikleri meflhûrdur. Yalandan
ve iftirâdan uzak olan o mubârek insanlardan, Resûlullaha
“sallallahü aleyhi ve sellem” karfl› edebe yak›flmaz görünen bir söz
ç›karsa, buna iyi ma’nâ verme¤e çal›flmal›, kelimeyi de¤il, maksad›
düflünerek selâmete ermeliyiz!
Süâl: Ahkâm-› ictihâdiyyede hatâ ihtimâli olunca, Resûlullahdan
“sallallahü aleyhi ve sellem” gelen ahkâm-› islâmiyyenin hepsine
nas›l güvenilebilir
Cevâb: Peygamberlerin “aleyhimüsselâm” ahkâm-› ictihâdiyyeleri,
sonradan ahkâm-› semâviyye olur. Ya’nî Peygamberlerin
– 56 –