E. Kiram

eyn aras›ndad›r. Müseyleme-tül-kezzâbla muhârebe, burada olmufldur.
103.
262 — ZEYD B‹N SÂB‹T: Eshâb-› kirâm›n büyüklerindendir.
Hazrec kabîlesindendir. Vahy kâtibi idi. Hicretde on yafl›nda idi. Babas›
dört sene önce vefât etmifldi. Çocuk oldu¤undan Bedr gazâs›nda
geri gönderilmifldi. Hendek ve sonraki gazâlarda bulundu. Hendekde
toprak tafl›rken Resûlullah görünce, (Bu, ne iyi yi¤itdir) buyurmufldu.
Çok âlim idi. Süryânî ö¤renmesi emr buyuruldu. Ö¤rendi.
Gelen mektûblar› okurdu. Halîfe Ebû Bekre ve Ömere de kâtiblik
yapd›. Hazret-i Ömer hacca ve fiâma giderken, yerine bunu vekîl
b›rakm›fld›. Hazret-i Osmân zemân›nda Beyt-ül-mâl me’mûru oldu.
Ya’nî mâliye vekîli oldu. Halîfe hacca gidince, bunu vekîl b›rakd›.
Hazret-i Alîyi çok severdi. Fekat, Cemel ve S›ffîn vak’alar›na kar›flmad›.
Çok hadîs-i flerîf bildirmifldir. ‹lk toplanan Kur’ân-› kerîmi bu
yazd›. 45 de vefât etdi “rad›yallahü teâlâ anh”. 30, 168, 251, 260.
263 — Z‹YÂD B‹N EBÎH: Ebû Süfyân›n o¤lu idi. Hicretin birinci
senesi tevellüd etdi. Resûlullah› göremedi. Arabistân›n meflhûr
befl dâhîsinden biridir. Anas› bir câriye idi. Hazret-i Ömer,
kendisini Basra vâlîsi yapd›. Hazret-i Alî, Basrada beyt-ül-mâl
me’muru yapd› ve Basra vâlîsi yapd›¤› Abdüllah bin Abbâsa, Ziyâd›n
sözüne göre hareket etmesini emr buyurdu. Cemel vak’as›na
kar›flmad›. Cemelden sonra, hazret-i Alî, bunu Basra mâliye müdîri
yapd›. Abdüllah ibni Abbâs, Basradan Kûfeye giderken, yerine
Ziyâd› vekîl b›rakd›. Hazret-i Alî, bunu Fâris ve Kirman vâlîsi yapd›.
Buralardaki kar›fl›kl›klar› düzeltdi. Huzûr, râhat getirdi. Hazret-i
Mu’âviye halîfe olunca, Fârisde vâlî idi. Bî’at etmemifldi. Bunu
45 senesinde Basraya sonra Horasana vâlî yapd›. Kûfeyi, Bahreyn
ve Ümmân› da emrine verdi. Bu da bî’at ve çok hizmet etdi.
Eshâb-› kirâm›n büyüklerine yüksek makâmlar verdi. Sa¤ elinde
ç›ban ç›k›p, 53 de vefât etdi. O¤lu Ubeydüllah, 53 de 25 yafl›nda
iken Horasan vâlîsi oldu. Buhârây› feth etdi. 55 de Basra, 60 da
Kûfe vâlîsi oldu. Ömer bin Sa’d bin Ebî Vakkas› dörtbin askerle 61
de Kerbelâya gönderdi. Hazret-i Hüseyni teslîm al›p getirmesini
emr etdi. Teslîm olmay›nca hücûm edip, fiimrin emri ile, Sinân bin
Enes taraf›ndan flehîd edildi. 62, 385.
264 — ZÜBEYR B‹N AVVÂM: Eshâb-› kirâm›n büyüklerinden
ve Aflere-i mübeflfleredendir. Hadîce-tül-kübrân›n birâderinin
o¤ludur. Resûlullah›n “sallallahü teâlâ aleyhi ve sellem” halas›
olan Safiyyenin “rad›yallahü teâlâ anhâ” o¤ludur. Onbefl veyâ onsekiz
yafl›nda iken, erkeklerin dördüncü veyâ beflincisi olarak islâ-
– 408 –