E. Kiram

yid Tâhâ, (Nehrî) kasabas›na gelip k›rk sene talebe yetifldirdi.
Âfl›klar, her tarafdan, pervâne gibi, ›fl›k kayna¤›n›n etrâf›na toplan›yordu.
Nehrîdeki babadan kalma küçük evinde ibâdetlerini yapar.
Di¤er zemânlar›nda, mescidde aklî ve naklî ilmleri ö¤retme-
¤e ve islâm›n güzel ahlâk›n› yayma¤a çal›fl›rd›. A¤alarla, be¤lerle
ve siyâset adamlar› ile görüflmez, huzûrunda siyâsetden ve dünyâ
ifllerinden konuflulmazd›. Her gün (Mektûbât) kitâb›n› okur. Bu
kitâbdaki, (herkese iyilik etmek, yap›lan kötülüklere sabr edip,
karfl›l›k yapmamak, hattâ iyilikle karfl›lamak, büyüklere, hükûmete
hurmet ve yard›m etmek) gibi nasîhatlar› gönüllere afl›lard›. Binikiyüz
seneden beri gelip geçmifl hocalar›n›n hepsi de, bu güzel
islâm ahlâk›n› bildirmifller, hepsi devlete, kanûnlara sayg›l› olmufllard›r.
‹çlerinden hiçbirisinin hükûmete isyân etdi¤i iflitilmemifl,
târîhlerde böyle çirkin bir hâdiseleri görülmemifldir. Bu ilm ve güzel
ahlâk kaynaklar›ndan uzak kalan dere be¤lerinin, dünyâya,
flöhrete düflkün kimselerin, hükûmetlere karfl› ›syânlar›n› ve
ölümlerinden sonra baflkalar›n›n câhilce, taflk›nca, ahmakca davran›fllar›n›,
ba’z› muhâlifleri ve hasedcileri, bu mubârek zâtlara da
bulafld›rmak istemifller, hattâ bir k›sm›n› z›ndanlara düflürmüfller
ise de, kanûnlar ve adâlet karfl›s›nda, hepsinin ma’sûm, günâhs›z
olduklar› anlafl›l›p, serbest b›rak›lm›fllar, kendilerinden afv ve özr
dilenerek, büyük ikrâmlar, mükâfâtlar yap›larak, mubârek kalbleri
ve teveccühleri kazan›lma¤a çal›fl›lm›fld›r. Târîh ve menâk›b kitâblar›nda
çok görülen böyle iftirâ oklar›, Seyyid Tâhâ hazretlerine
de saplanmak istenmifl, hayâlî, çirkin iftirâlar uydurarak, bu
ilm, ahlâk güneflini de lekeleme¤e çal›flan, zevâll› bedbahtlar zuhûr
etmifldir. Fekat, günefl balç›kla s›vanamayaca¤› için, bu fazîlet
güneflini gören, anl›yan uyan›k ve bahtiyâr kimseler, böyle iftirâlara
aldanmay›p, kendisine âfl›k ve hayrân olmakda, mubârek kalbinden
saç›lan nûrlarla ayd›nlanarak, râhata, huzûra ve sonsuz
se’âdete kavuflmakda, vatana, millete ve devlete fâideli birer cevher
olmakdad›rlar. Seyyid Abdülhakîm efendinin babas›n›n dedesi
olan seyyid Muhammed, o zemân Vandan gelip, bu kaynakdan
feyz alm›fld›. Seyyid Tâhâ, Van› teflrîf edince, seyyid Muhammedin
evinde müsâfir olurdu. Seyyid Muhammedin birâderi Lutfînin
o¤lu S›bgatullah efendi de, Hîzandan Vana gelince, seyyid Tâhâya
intisâb etdi. Hîzana babas›n›n yan›na gidip, meflhûr oldu. Yüzlerce
talebesi ile, her y›l Nehriye ziyârete giderdi. Bir y›l, amcas›
molla Abdülhamîd efendinin mahdûmu, seyyid Fehîmi, pek genç
yafl›nda iken berâber götürdü. Seyyid Fehîm, bir gece, müsâfir
kald›klar› ev sâhibine, Hakkârî vâlîsinin nas›l oldu¤unu sorar. O
da, gece gündüz serhofl oldu¤unu söyleyince, vâlîsi serhofl olan
– 393 –