E. Kiram

du. 1135 [m. 1722] de Efganl›lar Îrân› istilâ edinceye kadar sürdü.
Nâdir flâh, 1142 de Efganl›lar› ç›kar›nca, Hindistâna kadar ald› ise
de, 1160 da flehîd edilince, Îrânda huzûr devâm edemedi. Reyde
bulunan Kaçar ad›ndaki bir Türkmen aflîretinin reîslerinden Mehmed
a¤a, 1210 [m. 1796] da Îrân› istilâ ederek Kaçar devletini kurdu.
1343 [m. 1925] de R›zâ fiâh, kanl› bir darbe ile, Pehlevî hükûmetini
kurdu. 1360 [m. 1941] de vefât etdi. Yerine geçen, o¤lu Muhammed
R›zâ flâh pehlevî, Îrândaki sünnî müslimânlara da hak ve
hürriyyet tan›d›. Hanefî mezhebinde medreseler aç›ld›. Buna tahammül
edemiyen müteass›blar, reîsleri olan, Âyetullah Humeynînin
teflvîki ile isyân etdiler. Îrânda çok kan döküldü. fiâh Amerikaya,
sonra M›sra kaçd›. 1400 [m. 1980] de, M›srda, kederinden öldü.
Îrânda fiî’î Cumhûriyyeti kuruldu. Binlerce devlet adam›, subaylar,
talebeler öldürüldü. Irak ile harb aç›ld›. Savafl senelerce sürüp,
sanây› merkezleri harâb oldu. 36, 389.
207 — SAFVET PÂfiA: Ad› Muhammed Es’add›r. ‹kinci Abdülhamîd
hân zemân›nda sadr-› a’zam idi. 1230 da ‹stanbulda tevellüd,
1301 [m. 1884] de vefât etdi. Sultân Mahmûd türbesinin
ba¤çesindedir “rahime-hullahü teâlâ”. 89.
208 — SÂH‹B B‹N ‹BÂD: ‹smâ’îl bin Ebilhasen Talkânî, Bûye
o¤ullar›ndan Müeyyedin ve sonra kardefli Fahrüddevlenin vezîri
idi. Devletin idâresi bunun elinde idi. Çok cömerd idi. Âlimlerle,
edîblerle görüflme¤i çok severdi. 326 da Kazvinin Talkan kasabas›nda
tevellüd, 385 [m. 995] de Reyde vefât etdi “rahime-hullahü
teâlâ”. ‹sfehânda defn edildi. Devlet reîsi, tabutu önünde yürüdü.
Çok kitâb yazd›. 91.
209 — SA’ÎD B‹N ZEYD: Eshâb-› kirâm›n büyüklerinden idi.
Aflere-i mübeflflereden idi. Ömer-ül-Fârûkun “rad›yallahü anhümâ”
amcas› o¤ludur. Yine bunun kay›n birâderi ve enifltesi idi.
Ya’nî, hazret-i Ömerin k›zkardefli olan Fât›man›n “rad›yallahü anhâ”
zevci idi. Zevcesi ile birlikde Habeflistâna hicret etmifldi. Hazret-i
Talha ile birlikde, fiâm yolunda vazîfede oldu¤undan, Bedr
gazâs›nda bulunamam›fld›. Di¤er gazâlar›n hepsinde bulundu. Yermük
muhârebesinde ve fiâm›n fethinde de bulundu. Ellibirde vefât
etdi “rad›yallahü teâlâ anh”. 100, 121, 166, 379, 380.
210 — SEHL B‹N HANÎF-‹ EVSÎ: Ensâr-› kirâmdand›r. Bütün
gazâlarda bulundu. Uhud gazâs›nda, Resûlullah›n yan›ndan
ayr›lmad›. Geri dönmedi. Hazret-i Alîye en önce bî’at edenlerdendir.
Hazret-i Alî Basraya giderken, kendisini, Medîne-i münevverede,
yerine vekîl b›rakm›fld›. Sonra, Horasana vâlî yapd›.
Ehâlî flikâyet etdi¤inden azl eyledi. Yerine Ziyâd bin Ebîhi ta’yîn
– 385 – Eshâb-› Kirâm - F:25