E. Kiram

e¤in 1305 senesinden beri talebenin ellerinden düflmeyen (ilm-i
nebâtât) kitâb›n› okuyanlar ve mekteb-i mülkiyeyi flâhâne ve hendese-hâne
fizik muallimi Sâlih Zeki be¤in (Hikmet-i tabî’iyye) kitâb›n›
ve bunlar gibi nice k›ymetli kitâblar› görenler, Sultân ikinci
Abdülhamîd hân zemân›nda çok de¤erli mütehass›s doktorlar›n ve
fen adamlar›n›n yetifldirildi¤ini tasdîka mecbûr kalmakdad›r.
Osmânl› sultânlar›, ilme, fenne bu kadar ehemmiyyet vererek,
k›ymetli mütehass›slar yetifldirdikleri ve eserler meydâna gelmesine
vesîle olduklar› gibi, islâmiyyete hizmetde de, Abbâsî ve Emevî
ve di¤er islâm devletlerini geçmifl, bu çal›flmalar› ile de târîhde
flan ve flöhret b›rakm›fllard›r. Yavuz Sultân Selîm hân, Kâ’benin
içini süpürme¤e mahsus olan süpürgelerden birisi getirildikde, süpürgeyi
bir taç gibi kald›rarak bafl›na koymufldur. Kendinden sonra
gelen sultânlar›n taçlar›na koyduklar› süpürge iflâreti buradan
gelmekdedir. Kânûnî Sultân Süleymân, Arafat meydân›ndaki t›-
kanm›fl olan su yollar›n› açarak Arafat› ve Mekkeyi suya kavufldurdu.
‹kinci Abdülhamîd hân, bu su yollar›n› yeniden temizleyerek
ve geniflleterek hâc›lar› suya doyurdu. Medînedeki Ayn-› zerkay›
Abdülmecîd hân ta’mîr ve tevsi’ eyledi. Vehhâbîler, Mekkede,
Medînede, hiçbir kâfirin ve zâlimin yapamayaca¤› vahflet ile Ehl-i
sünnet müslimânlar› k›l›çdan geçirip, Selefden yâdigâr kalm›fl olan
bütün türbeleri, câmi’leri, ziyâret mahallerini y›kd›lar. Mukaddes
makâmlar› ve kabristânlar› çöle çevirdiler. ‹kinci Sultân Mahmûd
hân, vehhâbî eflkiyas›n› def’ ve tard etdikden sonra, bütün bu eserleri
yeniden inflâ ve ihyâ eyledi. 1235 [m. 1819] senesinde Hücre-i
Se’âdete hediyye etdi¤i flamdanla birlikde gönderdi¤i afla¤›daki yaz›,
Osmânl› sultânlar›n›n Resûlullaha olan hürmet ve muhabbetlerinin
bir vesîkas›d›r:
fiâmdan ihdâya eyledim cüret yâ Resûlallah!
Murâd›md›r Ulyâya hizmet, yâ Resûlallah!
De¤ildir ravdaya flâyeste, destâviz-i nâçizim,
Kabûl eyle, k›l ihsân ve inâyet, yâ Resûlallah!
Kimim var hazretinden gayr›, hâlim eyleyem i’lâm,
Cenâb›ndand›r ihsân ve mürüvvet, yâ Resûlallah!
Dahîlek, el-emân, sad el-emân, dergâh›na düfldüm,
Terahhüm k›l, bana eyle flefâ’at yâ Resûlallah!
Dü-âlemde k›l istishâb hân-› Mahmûd-i adlîyi,
Senindir evvel ve âh›rda devlet yâ Resûlallah!
– 375 –