E. Kiram

175 — MUHAMMED fiEYBÂNÎ: Ebû Abdüllah Muhammed
bin Hasen, Hanefî mezhebi imâmlar›ndan olup, büyük müctehiddir.
Babas›, fiâml› oldu¤u hâlde Iraka gidip, Vâs›tda yerleflmifl ve
‹mâm, 135 [m. 752] de orada tevellüd etmifldir. Ba¤dâdda imâm-›
a’zam Ebû Hanîfenin derslerine senelerce devâm etmifl, Ebû Yûsüfün
derslerinden de istifâde etmifldir. Birçok kitâb yazm›fld›r.
Hârûn Reflîd kendisine çok hürmet ederdi. Halîfe Horasana giderken,
kendisini de berâber götürdü. 189 [m. 805] y›l›nda, Rey flehrinde
vefât etdi “rahime-hullahü teâlâ”. Nemâz›n› Halîfe k›ld›rd›.
‹mâm-› fiâfi’î Ba¤dâda geldi¤inde, halîfenin huzûrunda ‹mâmla
sohbet etdi. ‹lminin ve zekâs›n›n çoklu¤una hayran kald›. 45, 53,
59, 182, 346.
176 — MÜHELLEB: Tâbi’înin büyüklerindendir. Basrada idi.
Akl› ve cesâreti meflhûr idi. Hâricîlerle çok muhârebe etdi. Basray›
bunlardan korudu. 79 da Horasan vâlîsi oldu. 83 [m. 702] de orada
vefât etdi “rahime-hullahü teâlâ”. Hazret-i Mu’âviye zemân›nda,
Semerkand fethinde, Sa’îd bin Osmân ibni Affân›n kumandas›ndaki
orduda çok kahramanl›k göstermifl, bir gözü yaralanm›fld›.
62.
177 — MUHY‹DDÎN-‹ ARABÎ: fieyh-i ekber Muhammed
bin Alî, tesavvuf büyüklerindendir. 560 senesinde, Endülüsde tevellüd,
638 [m. 1240] de fiâmda vefât etdi. Zâhir ve bât›n ilmlerinde
kâmil idi. F›kh ve kelâm ilmlerinde müctehid idi. Konyaya gelip,
Sadreddîn Konevînin dul bulunan vâldesini tezevvüc etmifl idi.
Zekâs› pekçok, hâf›zas› hârikul’âde idi. Sultânlardan, vâlîlerden,
be¤lerden çok sayg› görür, pekçok hediyye gelirdi. Hepsini muhtâçlara
da¤›t›rd›. Çok kitâb yazd›. Yaz›lar›n› anl›yabilmek için,
âlim olmak lâz›md›r. (Fütûhât-› mekkiyye) kitâb› yirmi cilddir.
(Füsûs) kitâb› çok meflhûrdur. (Müsâmerat)› befl cilddir. Beflyüze
yak›n kitâb yazm›fld›r “kaddesallahü teâlâ sirrehül’azîz”. 153, 155,
214, 215.
178 — MURÂD-‹ MÜNZÂVÎ: Eyyûb sultân ile Edirnekap›
aras›nda Niflânc› Mustafâ pâfla caddesindeki (fieyh Murâd) tekkesinde
ilm neflr ediyor, halk› irflâd ediyordu. Bu tekkeyi, fleyhül-islâm
minkâri zâde Yahyâ efendinin dâmâd› Keng›r›l› Mustafâ
efendi, medrese olarak yapd›rm›fl ve o¤lu Ebülhayr efendi 1144
senesinde fleyh-ül-islâm olup, 1154 [m. 1741] de vefât ile tekkede
babas›n›n yan›na defn edilmifldir. Muhammed Murâd “kuddise
sirruh” 1055 de Kâbilde tevellüd edip, yüksek ilmleri ö¤rendikden
sonra hacca gitdi. Sonra Hindistâna gelerek Müceddidî Muhammed
Ma’sûm-i Fârûkînin [1007-1079] “kuddise sirruh” kalbleri cilâl›yan
sohbet ve teveccühleri alt›nda yükselerek tekrâr hacca ve
– 360 –